به گزارش آتیه‌آنلاین، پرونده افغانستان و خروج نیروهای ارتش آمریکا از این کشور نه تنها به مواضع دولت کنونی واشنگتن محدود نمیشود بلکه از پیشینه‌ای به بلندی بیش از ده سال برخوردار است. بر اساس اظهارات جیناهاسپل رئیس اسبق آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده (CIA) اعزام نیرو به افغانستان که در پی حادثه سپتامبر ۲۰۰۱ رخ داد اقدامی مقطعی و بدون راهبرد بلند مدت به شمار میرفت. به عبارت ساده‌تر جامعه اطلاعاتی ایالات متحده هرگز با راهبردی مختص به یک جنگ بیست ساله وارد افغانستان نشد و آنچه امروزه می‌توان ازصحنه داخلی این کشور و جایگاه آمریکا در آن برداشت کرد، درگیری همه توان غرب در بیست جنگ یک ساله است. موضوعی که هرچه از آغاز اشغال‌گری در افغانستان گذشت باگ‌های آن بیش از پیش خودنمایی کرد و درنهایت همه مقامات سیاسی و امنیتی ایالات متحده را به جمع بندی در خصوص کلید زدن پروسه خروج و تحویل افغانستان به شهروندان افغانستانی هدایت کرد. این پرونده از اواخر دولت بوش در دستور کار کمیته اطلاعاتی سنا قرار گرفت و بررسی ابعاد آن و چگونگی اجرا در دولت‌های مختلف آمریکا در دوره‌های گوناگون به نقدو بررسی گذاشته شد.  

اما حالا با پیروزی دمکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و فتح کاخ سفید از سوی بایدن تصمیم نهایی در خصوص وضعیت ارتش آمریکا در افغانستان نهایی شد. در فوریه سال گذشته میلادی ارتش ایالات متحده شروع به بستن پایگاه‌های کوچکتر خود در افغانستان کرده و در اواسط آوریل دولت بایدن اعلام کرد که فاز نهایی خروج از افغانستان از اول مه شروع شده و قبل از ۱۱ سپتامبر تکمیل خواهد شد.

در همین راستا روزنامه ساندی تایمز بریتانیا با انتشار گزارشی در خصوص پروسه خروج نیروهای آمریکایی مدعی شد، خروج نیروهای ارتش آمریکا به تنهایی و به صورت انفرادی از سوی واشنگتن قابل اجرا نبوده و این ریشه در چگونگی اشغال سراسری در دوران پس از ۱۱ سپتامبر دارد. در زمانی که پنتاگون به این نتیجه رسید تا برای مبارزه با تروریسم و القاعده و همچنین پاسخ به عملیات سپتامبر ۲۰۰۱ باید به افغانستان لشکرکشی کند به تنهایی وارد این کشور نشد و در واقع آن نیرویی که به عنوان توان مکمل و کمکی آمریکا به افغانستان وارد شد بخش قابل توجهی از توان عملیاتی نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) بودند.  

در ادامه این گزارش آمده است که با نگاهی گذرا به آمایش سرزمینی نیروهای آمریکایی و عناصر ناتو در افغانستان به خوبی می‌توان از چگونگی استقرار و مدیریت ولایات مختلف این کشور از سوی توان نظامی غربی مطلع شد. آنچه امروز حائز اهمیت است ادامه این صلح نیم بند و پایدار در افغانستان و جلوگیری از فروپاشی هر آنچه در این ۲۰ سال به دست آمده از سوی گروه‌های مسلح و بنیادگراهای رادیکال است. از طرفی برخی کشورهای عضو ناتو مانند آلمان، ایتالیا و سوئد نیز در بخش‌هایی از افغانستان علاوه بر ماموریت محوله از سوی ناتو به دنبال منافع کشورهای خود نیز هستند و بر همین اساس می‌بینیم که در برخی از مناطق و ولایات نیروهای مربوط به کشورهای مذکور علاوه بر ماموریت ناتو با اهدافی ابلاغی از سوی کشورهای خود نیز فعالیت می‌کنند.  

ساندی‌تایمز با اشاره به ابعاد خروج نیروهای آمریکایی تاکید کرد، برخی از کارشناسان مسائل افغانستان بر این باورند که مطمئنا خروج نیروهای تحت فرماندهی پنتاگون از افغانستان با هماهنگی با سرفرماندهی ناتو در اروپا و ستاد مرکزی نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی در افغانستان صورت می‌گیرد و باتوجه به اینکه بخشی از نیروهای ناتو در افغانستان کماکان به حضور خود ادامه می‌دهند  خروج یکپارچه امکان پذیر نیست. اغلب تحلیلگران امنیتی معتقدند در صورت خروج نیروهای غربی اعم از آمریکایی و ناتو آن هم به صور پلکانی این امکان برای گروه‌های مسلح به وجود می‌آیدکه توان عملیاتی خود را ارتقاء داده و با سوء استفاده از خلاء پیش آمده ساختار امنیت افغانستان را با مخاطراتی جدی رو به رو سازند. در نهایت برای خروج و تخلیه افغانستان باید این پروسه به شکل پلکانی و مرحله‌ای و مهمتر از آن در مدت زمانی نسبتا بلند و چند ماهه در دستور کار قرار گیرد.  

خروج نیروهای آمریکایی در حالی به موضوعی مورد توجه در رسانه‌های غربی و عربی تبدیل شده است که بر اساس شواهد میدانی و تدارکات صورت گرفته در افغانستان، سربازان احتمالا تا چند هفته شروع به خروج نخواهند کرد. به گفته مقامات نظامی آمریکا در افغانستان هیچ دوربین و رسانه‌ای شاهد کاهش تعداد سربازان تا زمان بسته شدن پایگاه‌های باقی مانده نخواهند بود. نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه روند خروج از افغانستان می‌تواند قبل از تاریخ ۱۱ سپتامبر که مصادف با بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر القاعده به آمریکا به عنوان عامل کلید زننده حمله آمریکا به افغانستان است، تکمیل شود.

در این میان روز چهارشنبه وزارت دفاع آلمان اعلام داشت، بحث‌هایی میان برنامه‌ریزهای نظامی ماموریت حمایت راسخ تحت رهبری ناتو در کابل برای خارج‌سازی سربازان بین‌المللی از افغانستان تا تاریخ چهارم ژوئن در جریان است.

از طرفی پنتاگون روز جمعه گذشته اعلام کرده بود آمریکا در کوتاه مدت احتمالا حضور سربازانش در افغانستان را افزایش خواهد داد و سربازان اضافی طی هفته‌ها و ماه‌های آینده به جهت کمک به وظیفه بزرگ خاتمه دادن به ۲۰ سال جنگ در این کشور در آنجا خواهند بود. مقام وزارت دفاع آمریکا همچنین تاکید کرد، در حالی که بخش عمده تجهیزات از طریق انتقال هوایی به آمریکا برده خواهند شد، ارتش همچنین از مسیرهای زمینی از جمله در پاکستان و مسیرهای منتهی به شمال در آسیای مرکزی هم برای این منظور استفاده خواهد کرد.

همچنین آن بخش از تجهیزات آمریکا که نه به آمریکا بازگردانده شده و نه به نیروهای امنیت ملی افغانستان تحویل داده شوند به مقاطعه کاران فروخته خواهند شد و آن‌ها هم به نوبه خود آن‌ها را در بازارهای محلی خواهند فروخت.

از سوی دیگر طالبان نیز در پاسخ به یک پرسش از سوی خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره اینکه آیا شبه نظامیانش به سربازان آمریکایی و ناتو در حین خروج حمله خواهند کرد جواب قطعی نداد. محمد نعیم، سخنگوی طالبان هم در این خصوص اظهار کرد: هنوز برای صحبت درباره این مسائل خیلی زود است. هیچ چیز درباره آینده قابل گفتن نیست.

گزارش: اردشیر حبیبی