برای اطلاع از کم‌وکیف فروش و حال و روز سینماهای کشور در نوروز سال ۱۴۰۰ پای گفت‌وگو با مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش نشستیم تا از اوضاع و حال و روز سینمای ایران در نوروز سال ۱۴۰۰ برای‌مان بگوید.
سینمای ایران در نوروز سال ۱۴۰۰ چه حال و هوایی داشت و به نظر شما استقبال مردم و علاقه‌مندان از فیلم‌های منتخب نوروزی در چه حدی بود؟
همان‌طور که اطلاع دارید با پایان جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر، همه نگاه‌ها معطوف به اکران فیلم‌های منتخب نوروزی شد. بعد از برگزاری چندین جلسه با مدیریت آقای انتظامی، رئیس سازمان سینمایی و سایر مسئولان و عوامل دست‌اندرکاران در نهایت قرار بر این شد تا سه فیلم «خون شد» ساخته مسعود کیمیایی، «لاله» ساخته اسدالله نیک‌نژاد و «تکخال» به کارگردانی مجید مافی از ۲۷ اسفندماه سال قبل روی پرده نقره‌ای بروند. طبق اخبار رسیده از مراکز فروش بلیت و همچنین سینماهای منتخب اکران نوروز تا این لحظه به نظر استقبال خوبی از این سه فیلم در نوروز امسال صورت گرفته است. البته هنوز آمار کامل در اختیار ما قرار نگرفته، اما در کل به نظر می‌رسد راضی‌کننده بوده است.
...اما به نظر افزایش قیمت بلیت و همچنین ساعات اکران در قبل از آغاز سال جدید نارضایتی‌هایی در پی داشت...
... بله! این موضوع را قبول داریم... همان‌طور که اطلاع دارید سال گذشته کشور در تمامی حوزه‌ها درگیر کرونا بود. در اوایل سال ۹۹ نیز در پی تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا، تمامی سینماهای کشور تعطیل شد و در ابتدای سال جاری هم با توجه به اخباری که از گوشه و کنار و سایر استان‌های کشور می‌رسد ویروس مجدداً در حال گسترش است. خب به نظر شما در این شرایط برای هنر نمایش، سینما یا تئاتر یا موسیقی، فرقی نمی‌کند یا به عبارتی هنر کشور چه اقدامات مثبتی می‌توان صورت داد؟ اکثر تهیه‌کننده‌ها نیز به دلیل وجود کرونا و ریسک بالای سرمایه‌گذاری در فیلم‌ها حاضر به سرمایه‌گذاری در تولید نیستند. درست است که فیلم‌های خوبی در شرایط کرونایی در سال گذشته ساخته شد، اما این همه ماجرا نیست و باید نسبت به موضوعات و حقایق موجود واقع‌بین بود. من به عنوان دبیر شورای صنف نمایش کشور بارها در جلسات مختلف؛ چه در تلویزیون و رسانه‌ها و یا سایر نشریات و خبرگزاری‌ها این موارد و مشکلات و عواقب و تأثیر منفی آن را به مسئولان و دست‌اندرکاران گوشزد کردم. امیدواریم با واکسیناسیون عمومی و حمایت‌های دولتی از هنر کشور شرایط لااقل به مانند سال‌های قبل و دوران قبل از کرونا بازگردد.
پیش‌بینی شما از وضعیت سینمای ایران در سال جدید چیست؟
خب این موضوع بستگی به شرایط به وجود آمده در امسال دارد. از یک طرف ماه مبارک رمضان در پیش است و بعد از آن انتخابات ریاست‌جمهوری و... و از همه مهمتر کرونا و گسترش یا فروکش آن. همه این عوامل به نوعی تأثیرگذار است، اما امیدواریم با آغاز واکسیناسیون سراسری تمامی اصناف از رکود فعلی خارج شوند و اوضاع به مانند سابق بازگردد.
به حلول ماه مبارک رمضان اشاره کردید؛ آیا مسئولان و دست‌اندرکاران امور نمایشی کشور برای این ماه و همچنین ساعات اکران فیلم‌ها و نحوه فعالیت سینماها تصمیمی اتخاذ کرده‌اند؟
توجه داشته باشید تعطیلات نوروز به تازگی به پایان رسیده و هنوز جلسه‌ای با مسئولان در مورد اکران فیلم‌ها و نحوه زمان‌بندی آنها در ماه مبارک رمضان برگزار نشده است، اما مانند سال‌های گذشته، برای اکران فیلم‌ها و ساعات فعالیت سینماها و تالارهای نمایش حتماً تصمیمات جدیدی اتخاذ خواهد شد. همچنین با توجه به شرایط کرونا در کشور که روندی صعودی به خود گرفته و افزایش شهرهای کشور از حالت نارنجی به قرمز و گسترش روزافزون این ویروس به نظر می‌رسد باید منتظر دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا بود تا بر اساس آن تصمیم‌گیری‌های نهایی اتخاذ و سپس اعلام شود.
برخی از سینماداران از فروش فیلم‌ها در فضای مجازی گله‌مندند و برخی سایت‌ها را عامل نرفتن مردم به سینما می‌دانند. آنها معتقدند فروش و یا اکران فیلم‌ها در فضای مجازی تیر خلاصی بر سینماهای کشور است. نظر شما در این‌باره چیست؟
این موضوع حقیقت دارد و باید آن را پذیرفت و چاره دیگری نیست. البته کرونا نیز این موضوع را تشدید کرده و مردم ترجیح می‌دهند فیلم مورد علاقه خود را به دلیل خطر ابتلا به ویروس کرونا در سالن‌های سینما، از این سایت‌ها خریداری کنند و با خیالی آسوده و سر فرصت در کنار خانواده خود به تماشای آن بنشینند. به هر حال فضای مجازی در همه جای دنیا در حال گسترش است و هر روز نیز مخاطبان بیشتری پیدا و جذب خود می‌کند؛ هرچند در کشور ما این موضوع نسبت به سایر کشورها دیرتر آغاز شد، اما نباید فقط از دریچه و منظر بد به این موضوع نگاه کرد. به هر حال دنیا با سرعت سرسام‌آوری در حال دیجیتالی شدن است و باید ساختارها قدیمی و همچنین شکل سنتی گذشته را به دست فراموشی سپرد و در مسیر به روز شدن با سرعت بالا همگام با دیگر کشورها گام برداشت. سینماها و سالن‌های نمایش نیز به هر حال باید خود را با سیستم‌ها و فناوری‌های نوین وفق دهند و از آن گریزان نباشند. یک مثال جالب در این باب بگویم؛ من چند روز قبل به یک مرکز درمانی مراجعه کردم. برایم جالب بود که در آنجا، بدون دفترچه و فقط با ارائه کد ملی تمام کارها و پذیرش و نسخه‌نویسی و همچنین دریافت دارو به صورت دیجیتال در بستر اینترنت صورت گرفت. بعداً متوجه شدم که این کار از سوی سازمان تأمین‌اجتماعی انجام شده است. در مورد سینماداران نیز این اتقاق در حال افتادن است و طبق اخبار رسیده بسیاری از سینماداران نیز خودشان سایت راه‌اندازی کرده‌اند و وارد این حوزه شده‌اند.
در قبل از نوروز ما شاهد تبلیغات گسترده برخی سایت‌ها در فضای مجازی برای فروش فیلم‌ها و سریال‌های جدید و جذب مخاطبان برای خرید از این روش بودیم. به نظر شما فروش فیلم و سریال یا سایر محصولات فرهنگی در کشور چه تأثیری می‌تواند بر کسب‌وکار سینماها و تالارها داشته باشد؟
به مورد خوبی اشاره کردید. ببینید این موضوع نه تنها در حوزه هنر نمایش بلکه اکنون در سایر امور حتی خرید و تعمیرات اساسی و همچنین و مایحتاج اصلی مردم نیز صورت می‌گیرد. به تازگی نیز شاهد بودیم که این نوع خریدها در صدا و سیما نیز تبلیغ می‌شود و دست‌اندرکاران برخی از این اپلیکیشن‌ها با دعوت از برخی چهره‌های هنری و سینمایی به تبلیغ و تشویق مردم از خرید و استفاده از این اپلیکشن‌ها می‌پردازند. خدمات و کالاهای مورد نیاز و اساسی در حال حاضر به صورت مجازی ارائه می‌شود و روز به روز نیز در حال گسترش است و مردم نیز با توجه به وقت کم و همچنین شرایط کرونا و سایر عوامل، ترجیح می‌دهند کالاها و خدمات خود را با صرف وقت کمتر در درب منزل تحویل بگیرند. خب در این شرایط شما می‌بینید برخی اصناف که به صورت سنتی کار می‌کردند، فروش و ارائه خدمات‌شان در این فضا به مخاطره افتاده است؛ بنابراین طبیعی است که آنها نیز باید کم‌کم وارد این فضا شوند و خود را با شرایط جدید به وجود آمده وفق دهند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که در مورد تبلیغ و فروش فیلم‌ها توسط سایت‌ها و در فضای مجازی فقط نباید جنبه منفی آن را در نظر داشت. به هر حال تبلیغ به تماشا و خرید فیلم‌ها و سریال‌های ساخته شده در فضای مجازی در نهایت به نفع سینما و هنرمندان و به نوعی حمایت از بازیگران، تهیه‌کنندگان، سایر عوامل است و همه به نوعی از آن ذی‌نفع می‌شوند. فروش محصولات فرهنگی در سایر کشورها خیلی وقت است که به امری رایج و معمول تبدیل شده است. البته تا جایی که ما اطلاع داریم بسیاری از سینماداران خود به تبلیغ و فروش فیلم‌ها و سریال‌ها در فضای مجازی روی آورده و خود را با شرایط جدید و به وجود آمده وفق داده‌اند. همان‌طور که در عصر حاضر بسیاری از اصناف خرید و ارائه خدمات در بستر مجازی صورت می‌گیرد در حوزه هنر نیز این موضوعی اجتناب‌ناپذیر است و باید خود را با شرایط جدید و به وجود آمده وفق داد.
اعظم زنگی
نظر شما