به گزارش آتیه‌آنلاین؛ پس از قریب به شش سال جنگ داخلی در لیبی در نهایت با استقرار دولت وحدت ملی برای بار دیگری زندگی و آرامش در این کشور جریان پیدا کرد. این کشور عربی از سال ۲۰۱۴ میزبان بحرانی مسلحانه از جنس داخلی در غرب و شرق مختصات جغرافیایی خود شد. این جنگ،‌ نخست بین دولت طبرق که از سوی مجلس نمایندگان منتخب سال ۲۰۱۴ تشکیل شده بود و دولت کنگره ملی مستقر در طرابلس بر سر کنترل بر سرزمین و منابع نفت لیبی آغاز شد؛ چراکه دولت طبرق مستقر در شرق لیبی به رهبری ژنرال خلیفه حفتر و با پشتیبانی ارتش ملی لیبی و نیروی هوایی مصر و امارات متحده عربی، دولت کنگره ملی را مورد آماج حمله قرار داد.

شروع دوباره

دولت ملی مستقر در غرب لیبی با پشتیبانی شبه نظامیان و حمایت قطر، سودان و ترکیه از موضع خود در طرابلس دفاع کرد و در نهایت دولت ملی موفق شد در ماه مه ۲۰۱۶ مناطقی را که در اشغال تشکیلات تروریستی داعش بود را بازپس گیرد. در آوریل ۲۰۱۹ دولت ژنرال خلیفه حفتر عملیات تهاجمی غربی را برای تسلط بر طرابلس آغاز کرد. در بحران جدید لیبی که به واسطه حملات خلیفه حفتر صورت گرفته، تا ماه مه ۲۰۱۹ بیش از ۵۰۰ نفر کشته‌ شدند و این مسئله بیانگر شدت درگیری در داخل این کشور است. بحرانی که ابتدا میان عناصر مسلح و وابسته به تشکیلات‌های مسلحانه بود اما چندی نگذشت که غیر نظامیان نیز به بازیگران اصلی این سناریو مبدل شدند.

با گذشت این خط سیرِ جنون‌آمیز، روز یکشنبه ۱۹ ژانویه ۲۰۲۰ برلین میزبان کنفرانسی به منظور بررسی تحولات لیبی بود. این کنفرانس با شرکت پشتیبانان اصلی هر دو جناح درگیر در خاک آلمان برگزار شد. در آن زمان آنگلا مرکل اعلام کرد که آتش‌بس دائمی برقرار خواهد شد و حل و فصل اختلافات به صورت سیاسی ادامه پیدا می‌کند و کمیته‌ای متشکل از ۵ نفر از نظامیان هر طرف این درگیری، بر آتش‌بس نظارت خواهند داشت.

حالا دولت وحدت ملی فعالیت خود را آغاز کرده و در اولین قدم همه اعضاء دولت و نمایندگان طرفین درگیر بر سر برگزاری انتخابات به اجماع رسیده‌اند. این در حالی است که نخست‌وزیر دولت وحدت ملی لیبی ابراز امیدواری کرد که کشورش بدون هیچگونه جنگ و درگیری به مرحله برگزاری انتخابات سراسری برسد.

در همین راستا خبرگزاری الحره با انتشار گزارشی در خصوص اظهارات عبدالحمید الدبیبه اعلام کرد، روز گذشته نخست وزیر دولت وحدت ملی لیبی در سخنرانی خود در تلویزیون این کشور اذعان کرده که این حق ملت لیبی است که در انتخابات آینده آزادانه کسی را که می‌خواهند انتخاب کنند. پیش از این شرکت کنندگان در نشست گفت‌وگوهای سیاسی لیبی - لیبی که در تونس در حال برگزاری است، توافق کردند که انتخابات سراسری در لیبی ۲۴ دسامبر سال ۲۰۲۱ برگزار شود.

سایتِ آمریکایی الحره در گزارش خود با اشاره به یکپارچه‌سازی نهادها و سازمان‌های داخلی در لیبی خاطرنشان کرد، عبدالحمید الدبیبه در ادامه سخنرانی خود با اشاره به این مسئله تاکید کرد، دولت در یکپارچه‌سازی نهادها مصمم است و تلاش می کند به مطالبات ملت لیبی که همانا متحد شدن این نهادهاست، پاسخ دهد.

اجماع و توافق همه جانبه اعضاء دولت وحدت ملی بر سر مسئله انتخابات در حالی توجه برخی رسانه‌های داخلی و خارجی لیبی را به خود جلب کرده که روز گذشته انتقاد شورای عالی دولت لیبی از اقدامات یکجانبه رئیس پارلمان این کشور نه تنها تیتر یک اخبار داخلی در لیبی را به خود اختصاص داد بلکه واکنش‌ها و تحلیل‌های مختلفی را نیز به دنبال داشت.

شبکه خبری الجزیره در گزارشی به ابعاد مختلف انتشار این بیانیه از سوی شورای عالی دولت لیبی پرداخت و مدعی شد، ریاست شورای عالی دولت لیبی در بیانیه‌ای از پارلمان کشورش خواست که به توافق سیاسی میان دو طرف درباره شروط تعیین شده برای رؤسای مناصب اصلی لیبی پایبند باشد. این شورا از عقیله صالح، رئیس پارلمان لیبی خواست که از انجام اقدامات یک جانبه که با تلاش برای اتحاد نهادها و پایان دادن به وضعیت تجزیه متناقض است، اجتناب کند. این بیانیه پس از آن صادر شد که عقیله صالح تصمیم به تشکیل کمیته‌ای برای غربالگری نامزدهای مناصب اصلی لیبی گرفت.

بروز اختلاف و ظهور اروپا

بر همین اساس شورای عالی دولت لیبی این تصمیم عقیله صالح (رئیس پارلمان لیبی) را مخالف با ماده ۱۵ توافق سیاسی مبنی بر مشورت میان دو شورای عالی و پارلمان دانست. پارلمان و شورای عالی دولت لیبی اوایل سال جاری میلادی در شهر بوزنیقه مراکش درباره معیارها و شرایط رؤسای مناصب حاکمیتی و اصلی کشورشان به توافق رسیدند. حالا این شورا معتقد است روند بررسی و تایید نامزدها باید بر اساس توافق صورت گرفته در مراکش در دستور کار پارلمان و سایر نهادهای مسئول قرار گیرد و اگر هرگونه اقدام خارج از توافق صورت گرفته (چه از سوی پارلمان و چه از سوی هر نهاد بالادستی) در لیبی انجام شود، با مخالفت شورای عالی لیبی مواجه می‌شود.

با وجود توجه رسانه‌ها و مردم لیبی به اخبار مربوط به انتخابات در این کشور برخی رسانه‌های عربی به بازگشایی سفارتخانه‌های کشورهای عربی و اروپایی در لیبی اشاره داشته و این مسئله را آغاز فصل جدیدی از حیات سیاسی دولت وحدت ملی عنوان کرده‌اند. در این خصوص خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی به موضوع بازگشایی سفارتخانه‌ها در لیبی و اظهارات رئیس شورای اتحادیه اروپا پرداخته و نوشت، رئیس شورای اتحادیه اروپا در جریان دیدارهایش با مقامات لیبیایی ضمن تاکید بر حمایت اروپا از دولت جدید لیبی اعلام کرد، سفیر این اتحادیه به زودی فعالیت خود را در لیبی آغاز می‌کند.

همچنین نجلاء المنقوش، وزیر خارجه لیبی در جریان کنفرانسی مطبوعاتی با شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا از تمامی کشورهای جهان خواست به منظور ارائه خدمات به شهروندان لیبیایی و خارجی به شکل فوری سفارت خود را در این کشور بازگشایی کنند. وزیر خارجه لیبی در نشست خبری روز گذشته خاطرنشان کرد: نقش دولت وحدت ملی لیبی به ریاست عبدالحمید الدبیبه، برقراری ثبات و فراهم کردن شرایط مناسب برای برگزاری انتخابات در موعد مقرر خود است.

از دیگر مسائل مطرح شده در این نشست خبری، مسئله مهاجرت غیرنظامیان بود که در این رابطه منقوش تاکید کرد: «مسائل مشترک زیادی لیبی و اتحادیه اروپا را گرد هم جمع می‌کند و این مسائل همکاری ادامه‌دار را می‌طلبد و یکی از مهمترین این مسائل، مسأله مهاجرت غیرنظامیان است». لازم به ذکر است که پیشتر فرانسه اقدام به بازگشایی سفارت خود در طرابلس کرد و انتظار می‌رود سفارت‌های اروپایی دیگری طی هفته‌های آتی سفارت خود را در لیبی بازگشایی کنند.

از سوی دیگر به گفته رئیس شورای اتحادیه اروپا، سفیر این اتحادیه فعالیت خود را در طرابلس طی هفته‌های آتی آغاز خواهد کرد که به اعتقاد برخی از کارشناسان مسائل لیبی نقش قاره سبز در ثبات و حل و فصل مسائل داخلی لیبی بیش از سایر بازیگران در بحران داخلی این کشور عربی خودنمایی می‌کند. موضوعی که می‌تواند زمینه‌ساز حضور حداکثری اعضای اتحادیه اروپا در بهره بردن از منابع این کشور عربی و اخذ بالاترین سهم در آینده این کشور باشد.

این امیدها در حالی رخ عیان کرده که سایت خبری «واشنگتن فری بیکن» آمریکا اخیراً گزارش داده، صدام پسر خلیفه حفتر فرمانده گردان «طارق بن زیاد» در ماه مارس برای بررسی نامزدی خود در انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۲۱ با مسؤولان سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی ملاقات کرده است. این سایت در گزارشی مدعی شد، پسر حفتر به صورت انفرادی با مقامات اسرائیلی دیدار کرده ولی جزئیات زیادی از مکان و شرایط دیدار منتشر نشده است.

براساس این گزارش، در صورت موفقیت خلیفه حفتر، فرمانده ارتش آزاد لیبی در انتخابات روابط بین لیبی و رژیم صهیونیستی به طور رسمی عادی خواهد شد. خبری که واکنش‌های مختلفی را از لحظه انتشار برانگیخت و این در حالی است که برخی کارشناسان مسائل امنیتی در خاورمیانه بر این باورند که حضور لیبی در ریل قطار عادی‌سازی روابط با اسرائیل فصل جدیدی از تحولات را در غرب آسیا و شمال آفریقا رقم خواهد زد و حتی می‌تواند خلل‌هایی به روند فعلی و جدید سیاسی در این کشور وارد کند.

گزارش: اردشیر حبیبی