یکی از کاربردهای بسیار قدیمی آمار - که در حوزه سازمان تأمین‌اجتماعی کاربرد فراوانی یافته - محاسبه نرخ حق بیمه برای بیمه‌های تجاری، آن هم قبل از به‌وجود آمدن بیمه‌های اجتماعی است. این استفاده از آمار باعث توسعه کاربردهای آمار در سایر بیمه‌ها شده، به طوری که بعدها پایه‌گذار دانشی به نام علم اکچوئریال شد؛ دانشی که در دهه‌های اخیر یکی از مهمترین ابزارهای تصمیم‌گیری مدیران صندوق‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای شده است.
دانش اکچوئریال، در واقع نگاهی احتمالاتی به ترکیب علوم مختلف تأثیرگذار بر وضعیت مالی یک صندوق با مؤسسه بیمه‌ای است که با ترکیب علوم جمعیت‌شناسی، مالی، اقتصادی، سرمایه‌گذاری و درمانی در قالب روش‌های آماری، وضعیت صندوق را در آینده پیش‌بینی می‌کند.
در تشکیلات ذیل مدیریت اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین‌اجتماعی، اداره‌ای تحت عنوان گروه محاسبات و راهکارهای تحلیلی بیمه وجود دارد که محاسبات مختلف از جمله محاسبات اکچوئریال را بر اساس وظایف محول شده و قانون تأمین‌اجتماعی انجام می‌دهد.
این محاسبات مبتنی بر داده‌ها و اطلاعات سازمان و با لحاظ مفروضات مختلف اقتصادی، مالی و سازمانی صورت می‌گیرد. این گزارش می‌تواند به بسیاری از پرسش‌ها در خصوص وضعیت مالی و جمعیتی سازمان تأمین‌اجتماعی پاسخ دهد.
در هر محاسبه، مفروضات مورد نیاز محاسبات اکچوئریال عمدتاً بر اساس متغیرهای اقتصادی، جمعیتی، اجتماعی و همچنین مفروضات طرح مستمری مورد نظر سازمان صورت می‌گیرد.  
این اقدام مهم یعنی تعیین مفروضات با مصاحبه و برگزاری جلسات با مسئولان و کارشناسان مختلف کشور از جمله وزارت اقتصاد، سازمان ثبت احوال، مرکز آمار ایران و انجمن‌های جمعیت‌شناسی (و البته با تکیه بر مستندات و سیاستگذاری‌های بلندمدت کشور) صورت می‌گیرد. پایه و مبنای این محاسبات علاوه بر وجود پایگاه‌های داده به‌روز و قابل اعتماد، وجود جداول پایه احتمالاتی مانند جدول مرگ‌ومیر و جداول پایه تغییر وضعیت بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران است.

مدل‌های مختلفی برای انجام محاسبات اکچوئریال صندوق‌های تأمین‌اجتماعی وجود دارد، اما یکی از مهمترین مدل‌ها، مدل سازمان بین‌المللی کار است. این مدل بر اساس دانش و تجربیات کارشناسان مختلف دو سازمان بین‌المللی (ISSA) و (ILO) و با همکاری کارشناسان و صاحبنظران کشورهای مختلف تهیه و به صورت برنامه رایانه‌ای تولید شده است. این مدل در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته در سال‌ها با توجه به اجرای آن در نقاط مختلف جهان، مدل اصلی دوباره مورد بازبینی واقع شده و اصلاح شده است. در ارزیابی‌های صورت گرفته در ایران هم از این مدل استفاده می‌شود.