به گزارش آتیه‌آنلاین، پس از گذشت هفته‌ها و ماه‌های فراوان، بالاخره خبرهای مثبتی از لیبی به گوش می‌رسد. کشوری که از زمان سقوط «معمر قذافی»، دیکتاتور پیشین این کشور درگیر جنگ و تنش‌های داخلی فراوان بوده است. پارلمان لیبی بالاخره بعد از سه روز بحث و رایزنی روز چهارشنبه به دولت وحدت ملی این کشور رای اعتماد داد. روسیا الیوم گزارش داد که دولت جدید لیبی به نخست‌وزیری «عبدالحمید دبیبه» از پارلمان این کشور رای اعتماد گرفت.
تلاش برای پایان تفرقه
این رای اعتماد در حالی صادر شد که دبیبه پس از رای پارلمان اعلام کرد که از کمیساریای انتخابات و رسیدن لیبی به مرحله برگزاری انتخابات دسامبر ۲۰۲۱ حمایت خواهد کرد. دبیبه گفت که برای حمایت از شورای ریاستی با هدف موفقیت دوره گذار تلاش خواهد کرد. وی همچنین تاکید کرد: «مرزهای واهی که در دوره اخیر بین لیبیایی‌ها ایجاد شده بود باید از میان برداشته شود.» این جلسه با قرائت نام وزیران پیشنهادی دولت جدید توسط عقیله صالح شروع شد که در مجموع ۳۵ وزیر هستند. فرآیند رای‌گیری نیز علنی بود و اعضای پارلمان با بالا بردن دست خود به وزیر پیشنهادی رای می‌دادند. از مجموع ۱۸۰ نماینده پارلمان ۱۳۲ تن به دولت جدید رای اعتماد دادند.
کشور نفت‌خیز لیبی از سال‌ها پیش بین دولت‌های رقیب تقسیم شده است؛ دولتی تحت حمایت سازمان ملل اما ضعیف در طرابلس (شهری که به طور عمده تحت کنترل گروه‌های مسلح قرار دارد) در مقابل دولت مستقر در شرق لیبی با پشتیبانی ژنرال «خلیفه حفتر» که خود را رهبر نیروهای مسلح عرب لیبی می‌خواند. دولت‌هایی که هر کدام تحت حمایت دولت‌های خارجی بوده و پشتیبانی می‌شوند. حل این اختلاف‌ها یکی از نکاتی است که بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند باید در اولویت نخستین دولت جدید لیبی قرار داشته باشد، چراکه در غیر این صورت وضعیت بار دیگر به روزهای پرتنش گذشته برخواهد گشت. نخست‌وزیر لیبی نیز در نطق خود در پارلمان این کشور در همین راستا وظیفه خود را مبارزه با درگیری‌ها و ناملایمات دانست و اظهار داشت: «خواهان پایان بخشیدن به تفرقه در لیبی هستم. مرزهای خیالی که در دوره اخیر بین لیبیایی‌ها ساخته شده است باید برداشته شوند.»
این حکم پارلمان با حمایت چهره‌های مهم و تاثیرگذار سیاسی در لیبی نیز همراه بود. «عقیله صالح»، رئیس پارلمان لیبی ضمن تبریک به دبیبه برای جلب اعتماد این نهاد قانون‌گذاری و نمایندگانش اعلام کرد که دولت جدید روز دوشنبه مراسم تحلیف را به جای می‌آورد. «فائز السراج»، نخست‌وزیر سابق دولت لیبی طی بیانیه‌ای موافقت مجلس نمایندگان با کابینه پیشنهادی عبدالحمید دبیبه را به وی تبریک گفت. السراج در بیانیه خود اعلام کرد: «به دولت وحدت ملی بابت کسب رای اعتماد از مجلس نمایندگان در برهه‌ای که نقطه عطفی برای لیبی است، تبریک می‌گوییم. آماده‌ایم تمام اختیارات خود را با خیال راحت به‌طور مسالمت‌آمیز به دولت جدید واگذار کنیم». وی همچنین برای دولت جدید آرزوی موفقیت در انتخابات ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ کرد.
این انتخابات البته اهمیت زیادی برای ادامه حیات سیاسی مسالمت‌آمیز در لیبی داشته و تمامی طرف‌های درگیر توافق کرده‌اند که خللی در برگزاری آن ایجاد نکنند. اهمیت این مسئله تا به حدی است که رهبران دیپلماتیک آلمان و فرانسه نیز خواستار عدم تاخیر در اجرای آن شدند. روز دوشنبه، خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داد که «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان و «ژان- ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه طی تماسی تلفنی با یکدیگر گفت‌وگو کرده بر اهمیت اجرای انتخابات لیبی در زمان مقرر در دسامبر آینده تاکید کردند. لودریان و ماس همچنین تبیین کردند که اجرای انتخابات در زمان مناسب می‌تواند چشم‌انداز مناسبی برای مردم لیبی فراهم آورد که مدت‌هاست از جنگ و درگیری‌های بی‌پایان رنج می‌برند. این در حالی است که روز دوشنبه دبیرکل اتحادیه عرب در جریان دیدار با فرستاده ویژه سازمان ملل به لیبی از حمایت خود از تلاش‌های هیئت سازمان ملل در این کشور به خاطر دستیابی به راهکار سیاسی فراگیر خبر داد. بنا به گزارش المیادین، احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب با صدور بیانیه‌ای بر حمایت این اتحادیه و تمایل آن به همکاری مشترک بین اتحادیه عرب و سازمان ملل در راستای پیشبرد تلاش‌ها برای حل و فصل مسائل سیاسی، امنیتی و اقتصادی از طریق تقویت این تلاش‌ها در چارچوب روند برلین و تحت نظارت کمیته چهار جانبه (اتحادیه عرب، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آفریقا) تاکید کرد.
حمایت جهانی
رای اعتماد پارلمان لیبی واکنش‌های اکثر کشورهای قدرتمند را به دنبال داشت، کشورهایی که هر یک به نحوی در پیشبرد وضعیت ژئوپولتیکی در این منطقه پراهمیت نقش دارند. روز پنج‌شنبه، سی‌ان‌ان گزارش داد که «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا با انتشار پیامی در توئیتر رای اعتماد پارلمان لیبی به دولت وحدت ملی را به مردم این کشور تبریک گفت و آن را مقدمه‌ای برای ورود به انتخابات ماه دسامبر و پایان درگیری‌ها توصیف کرد. وی ادامه داد: «رای اعتماد به دولت موقت وحدت را به مردم لیبی تبریک می‌گویم. گامی درست به سمت انتخابات در ماه دسامبر و پایان دادن به درگیری‌ها! اجرای آتش‌بس، پایبندی به تحریم تسلیحاتی و خروج نیروهای خارجی در حال حاضر بسیار مهم است.»
وزارت خارجه روسیه نیز در واکنش به تایید کابینه دبیبه از سوی پارلمان لیبی در بیانیه‌ای ضمن استقبال از این موضوع تاکید کرد: «لیبی شریک مهم مسکو در شمال آفریقا خواهد ماند.» در این بیانیه همچنین تاکید شده است که مسکو به دنبال تقویت و توسعه روابط سیاسی موجود میان دو کشور و ارتقای سطح همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های اقتصادی، نظامی، فنی و اجتماعی برای باری دیگر است. این بیانیه تصریح کرد: «از تصمیم پارلمان لیبی استقبال می‌کنیم و آن را گام مهمی برای عبور از بحرانی می‌دانیم که در لیبی طولانی شده است.»
از سوی دیگر، اروپا نیز از این ماراتن تبریک و تحنیت عقب نماند. بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا به همراه آمریکا با صدور یک بیانیه مشترک از رای اعتماد پارلمان لیبی به دولت جدید این کشور به ریاست عبدالحمید دبیبه استقبال کردند. در این بیانیه آمده است: «این اقدامی ضروری در جهت اجرای کامل توافقنامه آتش‌بس ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ از جمله عقب‌نشینی تمام نظامیان و مزدوران خارجی از سراسر مناطق لیبی است.»
به نظر می‌رسد که سیگنال‌های تلاش برای کاهش تنش‌ها در لیبی از چندین روز پیش ارسال شده بود. روز یکشنبه، خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داد که امارات میزان دخالت خود در درگیری‌های منطقه را کاهش داده به ویژه اینکه سطح حمایت ملموس از نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی را کاهش داده است. بر اساس این گزارش که به اظهارات پنج منبع آگاه استناد می‌کند، امارات کمک‌های لجستیک و تسلیحاتی خود از نیروهای حفتر را به شکل قابل توجهی کاهش داده است. دو تن از این منابع تصریح کردند که امارات در حال حاضر در لیبی حضور نظامی ندارد و منبع سوم نیز عنوان کرد که ابوظبی پروازهایش به سمت شرق لیبی را به طور چشمگیری کاهش داده است. دو منبع دیگر نیز گزارش دادند که امارات سطح حضور نظامی خود در لیبی را کاهش داده است.
به نظر می‌رسد که قدرت‌های منطقه در بازی‌های پشت پرده خود به این نتیجه رسیده‌اند که وضعیت در لیبی بیشتر از این نمی‌تواند براساس درگیری و نزاع‌های قومی پیش برود و در نتیجه می‌توان انتظار داشت که اوضاع در این کشور جنگ‌زده رنگ و روی آرامش به خود ببیند. اما باید منتظر ماند و دید که آیا این صلح دوام آورده یا صرفا آرامش پیش از طوفان است.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما