به گزارش آتیه‌آنلاین، سعد الحریری، نخست‌وزیر مامور به تشکیل کابینه لبنان روز گذشته (سه‌شنبه) در دیداری از پیش تعیین نشده در ابوظبی با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد. رسانه المستقبل در گزارشی با اشاره به این دیدار در امارات نوشت، در این دیدار میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و جورج شعبان، مشاور سعد حریری حضور داشتند اما تاکنون از جزئیات این دیدار از پیش اعلام نشده، خبری منتشر نشده است. این در حالیست که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه از روز گذشته سفر خود به پنج کشور از جمله امارات، عربستان سعودی و قطر را آغاز کرد و دیروز پس از دیدار با همتای اماراتی خود در کنفرانس خبری به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

مهندسی بی‌ثباتی

دیدار لاوروف و حریری در حالی در ابوظبی انجام شد که این دیدار در برنامه‌های سفر لاوروف که روز یکشنبه توسط وزارت امور خارجه روسیه اعلام شد، قرار نداشت. این در حالی است که چندی پیش پایگاه اطلاع‌رسانی «عرب پست» به نقل از منابع سیاسی فاش کرد که «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی در دیدار با سعد حریری، نخست‌وزیر مامور به تشکیل کابینه لبنان که دوم اسفند به امارات سفر کرده بود،‌ یک پیشنهاد مالی و همچنین میزبانی از خانواده وی ارائه داده است. سعد حریری که حدود پنج ماه است از سوی میشل عون، رییس جمهوری لبنان و تایید شکننده پارلمان این کشور مکلف به تشکیل کابینه لبنان برای چهارمین بار شده، به دلایل مختلف تاکنون نتواسته دولت خود را تشکیل دهد. این اعتقاد وجود دارد که یکی از علل ناکامی‌های حریری در تشکیل دولت لبنان، نگاه وی به پایتخت‌های دولت‌های خلیج فارس است که هر کدام منافع خود را دنبال می‌کند.

حضور حریری در امارات و دیدار با وزیر خارجه روسیه در شرایطی توجه رسانه‌های لبنانی و فرامنطقه‌ای را به خود جلب کرده که منحنی اوضاع معیشتی در لبنان شیب نزولی خود را حفظ کرده است. در واقع آنچه از رسانه‌ها و اخبار منتشر شده در خصوص اوضاع داخلی لبنان میتوان برداشت کرد نه تنها این گمانه‌زنی در خصوص سناریوی هدایت شده در راستای سیاست داخلی لبنان را در اذهان عمومی تقویت میکند، بلکه نمایانگر بی‌ثباتی مهندسی شده برای ساختار سیاسی و وضعیت عمومی در لبنان است.

در همین راستا خبرگزاری روسیا الیوم با اشاره به موج جدید اعتراض‌های لبنان در گزارشی اعلام کرد، مناطق مختلف لبنان از دوشنبه شب شاهد صحنه اعتراضات مردم به افزایش قیمت دلار و اوضاع معیشتی این کشور بوده است. در هفتمین روز از اعتراض به وخامت اوضاع معیشتی و کاهش ارزش پول ملی در لبنان، معترضان شب‌های قبل در شماری از شهرهای این کشور، جاده‌ها و معابر را مسدود کردند و این درحالیست که موج جدید اعتراضات در لبنان در پی بحرانی شدن اوضاع اقتصادی این کشور، از روز سه‌شنبه هفته گذشته از سرگرفته شده است. سعد الحریری یک سال پس از کناره‌گیری در مهرماه سال جاری پس از رأی مثبت پارلمان، چند ماهی است که از سوی رئیس جمهور این کشور مأمور تشکیل کابینه شد، اما هنوز نتوانسته کابینه خود را تشکیل و یا حتی به پارلمان معرفی کند.

 کلاف سردرگم مشکلات سیاسی و اختلافات احزاب لبنانی مدت‌هاست که پیچیده شده و تاکنون با وجود رایزنی‌های داخلی نتیجه‌ای برای تشکیل دولت جدید حاصل نشده است. همین امر سبب شده نگاه‌ برخی طرفها در لبنان معطوف به امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه شود تا شاید وی با ابتکار عمل، راهکاری برای حل این بحران ارائه دهد. این در حالی است که تلاش‌های قبلی مکرون پس از انفجار بیروت برای متقاعد کردن نیروهای سیاسی لبنان به تشکیل دولتی که قادر به انجام اصلاحات سیاسی و اقتصادی باشد، نتیجه بخش نبوده است.

تعدد منافع

از دیگر مشکلات جدی و عمده لبنانی‌ها، دخالت کشورهایی همچون فرانسه، عربستان و آمریکا در امور داخلی و حمایت این کشورها از برخی جریان‌های فاسد داخلی لبنانی است؛ جریان‌هایی که بیشتر به منافع کشورهای یاد شده فکر می‌کنند تا به منافع لبنانی‌ها.

 برخی کارشناسان مسائل بین‌الملل معتقدند بلوک‌بندی سیاسی موجود در پرونده لبنان باعث شده تا نه تنها روند به نتیجه رسیدن وضعیت داخلی لبنان رو به بهبود نباشد بلکه حالا بیروت به عنوان بستری برای سهم‌خواهی و تسویه حساب‌های سیاسی شناخته شود. فرانسه به دلیل نفوذ سنتی در لبنان و اینکه این کشور از دهه‌ها قبل به عنوان حوزه نفوذ پاریس مطرح بوده از جایگاه مهم و قابل توجهی در تحولات این کشور برخوردار است. بر همین اساس ورود مکرون و طرح پیشنهادی الیزه برای سر و سامان دادن به اوضاع داخلی لبنان نه تنها به عنوان پیشنهاد غرب مطرح شد بلکه در اولویت قرار گرفت.

علاوه بر دخالت فرانسه در لبنان، مشکل اساسی این کشور دخالت‌های آمریکا در امور این کشور و پیروی عربستان و برخی کشورهای اروپایی و منطقه، از سیاست واشنگتن است. به این معنا که اگر توطئه‌ها و تحریم‌های آمریکا علیه لبنان که در مسیر تأمین منافع رژیم صهیونیستی قرار دارد، کاهش یابد، مشکلات لبنان نیز به طور خودکار کاهش خواهد یافت.

از سوی دیگر واشنگتن و تل‌آویو نیز با بهره‌گیری از شکاف موجود به دنبال تامین حداکثری منافع خود از سوی لبنان بوده و ترجیحاً با استفاده از اهرم‌های عربی خود در حاشیه خلیج فارس برنامه تامین و تثبیت اهداف از قبل تعیین شده را در دستور کار دارند. این در حالی است که غاطبه بدنه سیاسیون و همچنین محور مقاومت در لبنان نیز در مقابل ائتلاف‌های مذکور از توان بالا و قابل توجهی برخوردار بوده و این مساله باعث شده تا سیاست‌های اعمال شده از سوی ریاض و ابوظبی و همچنین اروپا و آمریکا با چالشی جدی رو به رو شود.

در آخر باید متذکر شد اغلب تحلیلگران مسائل لبنان بر این باورند که ادامه سیاست‌های عربستان و امارات در کنار اقدامات اروپا و آمریکا به نمایندگی فرانسه میتواند زمینه‌ساز ادامه بحران و افزایش تنش در این کشور مدیترانه‌ای باشد. مساله‌ای که امروز حیات سیاسی این کشور را تهدید میکند و همواره به عنوان شاخصی اثرگذار و منفی در نمودار رخدادهای سیاسی در داخل لبنان ارزیابی می‌شود. در مقابل اغلب ناظران سیاسی معتقدند تنها راه برون رفت از چالش موجود در ساختار سیاسی و وضعیت داخلی این کشور، تکیه به داخل و عدم نقش‌آفرینی حریری در سناریوی تحمیلی مثلث عبری - عربی - غربی است. در نهایت ممکن است با حرکت بر مدار سالم و توان داخلی بار دیگر عروس خاورمیانه از آتش عبور کند و روی ثبات را به خود ببیند.

گزارش: اردشیر حبیبی