به گزارش آتیه‌آنلاین، رهبر کاتولیک‌های جهان ظهر روز گذشته (جمعه) در نخستین سفر رسمی خود به عراق، وارد بغداد شد. خبرگزاری روسیاالیوم در گزارشی با اشاره به ورود رهبر ۸۴ ساله کاتولیک‌های جهان به بغداد نوشت که هواپیمای پاپ فرانسیس، روز گذشته در فرودگاه بین‌المللی بغداد به زمین نشست و مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق و برخی مسئولان دیگر رسماً از وی استقبال کردند. آنچه به عنوان برنامه کلی سفر وی در عراق به انتشار رسیده، حاکی از آن است که پاپ پس از نشست با الکاظمی، جهت دیدار با برهم صالح، رئیس جمهوری عراق و نخبگان دانشگاهی و دینی این کشور، عازم کاخ السلام شده است. این در حالی است که بر اساس اطلاعیه مرکز ضد تروریسم عراق به دلیل ملاحظات امنیتی، بغداد از ارائه برنامه کامل و جزئیات سفر رهبر واتیکان خودداری کرده است.

ترمیم روحیه مسیحیان

پاپ قرار است در این سفر سه روزه با مسیحیان عراق دیدار کند. این رهبر مذهبی، پیشتر گفته بود می‌خواهد با افرادی دیدار کند که رنج‌های فراوانی را در سال‌های اخیر متحمل شده‌اند. اشاره رهبر کاتولیک‌های جهان به مسیحیانی است که در زمان حکمرانی داعش بر بخش‌هایی از عراق، دشواری‌ها و مرارت‌های فراوانی را تجربه کردند. صدها نفر که برخی از آن‌ها پرچم‌های واتیکان و عراق را در دست داشتند در مسیر عبور پاپ در نزدیکی فرودگاه بغداد جمع شده بودند تا از رهبر مذهبی کاتولیک‌ها استقبال کنند. واتیکان با وجود بدتر شدن وضعیت شیوع ویروس کرونا در عراق از این سفر دفاع کرد و با صدور اطلاعیه‌ای تاکید کرد که فاصله‌گذاری اجتماعی و سایر اقدام‌های بهداشتی اعمال خواهد شد.

پس از دیدار با مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، پاپ از فرودگاه راهی مقر ریاست جمهوری عراق برای دیدار با برهم صالح شد. رهبر کاتولیک‌های جهان در این دیدار با اشاره به تنوع مذهبی، فرهنگی و قومی در عراق خاطر نشان کرد که تنوع موجود در مسائل مذکور از مشخصه‌های بارز جامعه عراق بوده و سرمایه گرانبهایی به حساب می‌آید. سرمایه‌ای که می‌توان از آن حفاظت کرد و آنرا همواره مانعی جدی در راستای جلوگیری از نابودی فرهنگ و مذهب متنوع در جامعه عربی عراق برشمرد. عراقی‌ها از هر دین و مذهبی شایسته برخورداری از حقوق و حمایت‌های مشابه اکثریت مسلمان شیعه هستند و این در حالی است که هیچ کسی نباید در کشور عراق بر اساس استناد به ویژگی‌های قومی و مذهبی، شهروند درجه دو محسوب شود.

خبرگزاری العراقیه نیز در گزارشی با طرح مواضع و سخنان برهم صالح، رییس جمهور منتخب عراق در دیدار با پاپ نوشت، صالح با اشاره به مشکلات ناشی از کرونا و محدودیت‌های تحمیلی که در پی شیوع این ویروس در عراق و سایر کشورهای جهان مقرر شده، تاکید کرد که تصمیم پاپ فرانسیس برای این سفر علی‌رغم شیوع ویروس کرونا و نگرانی‌های امنیتی، ارزش آنرا دو برابر کرده است و این مسئله از چشم مقامات و ملت عراق دور نمی‌ماند. همچنین رییس جمهور عراق با اشاره به مسائل جاری در خاورمیانه و برخی واکنش‌ها از سوی دولت‌های حاضر در غرب آسیا خاطرنشان کرد که خاورمیانه به دلیل تنش‌های منطقه‌ای و افراط‌گرایی با «بحران همزیستی» روبرو است. همزیستی مسالمت‌آمیز و حفظ جامعه مسیحیان که قدمتی ۲ هزار ساله در عراق دارد، از جایگاه و اهمیت قابل توجهی در میان مقامات بغداد برخوردار است. شرق را نمی‌توان بدون مسیحیان تصور کرد و ادامه سیل مهاجرت عواقب سختی برای کشورهای مبداء و میزبان مهاجرین و همچنین کشورهای مقصد در پی خواهد داشت.

پاپ پس از دیدار با برهم صالح به سمت کلیسای کاتولیک «بانوی رستگار» در بغداد رفت. این مکان مذهبی در سال ۲۰۱۰ مورد حملات انتحاری قرار گرفت و به کشته شدن ده‌ها نفر از افرادی منجر شد که برای عبادت و نیایش به این مکان مذهبی پناه برده بودند. پیش از حمله سال ۲۰۰۳ به رهبری ایالات متحده آمریکا به عراق که باعث سرنگونی صدام شد، عراق تقریباً یک و نیم میلیون مسیحی داشت اما هم اکنون مقامات کلیسا تخمین می‌زنند که تنها ۵۰۰ هزار مسیحی در نزدیکی مرزهای عراقی باقی مانده‌اند.

تلاش برای تعمیق صلح

در این میان برخی از تحلیلگران مسائل عراق با اشاره به ابعاد مختلف امنیتی حضور پاپ در عراق اشاره داشتند و معتقدند درست در زمانی که عین‌الاسد از سوی نیروهای شبه نظامی در عراق هدف قرار میگیرد و نمودار تنش در این کشور سیر صعودی پیدا میکند، حضور پاپ علاوه بر سیاست‌های واتیکان میتواند حامل پیامی نیز برای ملت عراق و سایر کشورهای محور مقاومت در منطقه غرب آسیا باشد. به عبارت ساده‌تر سفر رهبر کاتولیک‌های جهان در عراق میتواند یکی از عوامل موثر کاهش تنش برای همه طرف‌های درگیر در عراق به حساب بیاید.

رهبر آرژانتینی مسیحیان کاتولیک جهان در بخش دیگری از سفرش قرار است به ناصریه در جنوب عراق برود تا در زادگاه ابراهیم، در «شهر اور» در نشستی با شخصیت‌های مذهبی برجسته مذاهب گوناگون این کشور دیدار کند. آنچه تاکنون در خصوص ادامه حضور پاپ فرانسیس در عراق به انتشار رسیده است، گمانه‌زنی در خصوص سفر وی به اربیل، موصل و مناطق مسیحی‌نشین در استان نینوا را تقویت میکند.

در زمان ظهور بحران تروریسم تکفیری در خاورمیانه و به خصوص عراق، اقلیت مسیحی این کشور که از جمعیت و نسبت قابل توجهی در میان اقوام و مذاهب عراق برخوردار است، مورد تعرض و حملات بی‌امان تکفیری‌ها قرار گرفت. در همین راستا شبکه خبری الغدیر در عراق در گزارشی با اشاره به حضور پاپ تاکید کرد که اگر امروز رهبر کاتولیک‌های جهان بدون ترس و تهدید در سرتاسر این کشور عربی سفر میکند، باید به واتیکان خاطر نشان کرد که حضور و سفر رهبر مسیحیان جهان به واسطه مجاهدت مقاومت و در رأس آن شهید سلیمانی و ابومهدی مهندس است.

اگر مقاومت عراق و تدابیر شهید سلیمانی در کنار اجرای این فرامین از سوی ابومهدی مهندس نبود، امروز شاید اثری از مسیحیان و سایر اقلیت‌های مذهبی در شامات و سرتاسر عراق مشاهده نمیشد. همانطور که گزارش‌ سازمان‌های بین‌المللی با انتشار اسناد گوناگون به اطلاع جامعه بین‌الملل رسانده است، به محض اقدامات تروریستی علیه مسیحیان، شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس اقدام به تشکیل نیروهای مقاومت مسیحی در عراق کردند که پس از تشکیل و ساماندهی آن، حوزه فعالیت و عملیاتی آنها حفظ و حراست از اقلیت‌های مسیحی در مبارزه با داعش تعیین شد.

اما نکته مهمتر این است که امروز (شنبه) پاپ بعد از بغداد رهسپار نجف خواهد شد. شهری که در ۱۵۰ کیلومتری جنوب بغداد قرار دارد. شهر نجف با بیش از ۱۲۳۰ سال قدمت، یکی مقدس‌ترین شهرهای شیعیان محسوب می‌شود و او قرار است با آیت‌الله علی سیستانی، مرجعیت تشیع عراق دیدار کند که به گفته می‌شود در این دیدار دو طرف اقدام به امضای سند صلح جهانی خواهند کرد. سندی که امید می‌رود بتواند تنش‌ها و افراط‌گرایی را کاهش دهد.

گزارش اردشیر حبیبی