به گزارش آتیه‌آنلاین، فرماندار استان زامفارا در نیجریه روز گذشته (سه‌شنبه) در پیام توئیتری اعلام کرد مردان مسلح، دختران دانش‌آموزی را که از مدرسه شبانه‌روزی در شمال غرب کشور ربوده بودند، آزاد کردند. یک گروه از مردان مسلح روز جمعه ساعت یک بامداد، ۳۱۷ دختر دانش‌آموز را از یک مدرسه شبانه‌روزی در شهر «جانگبه» در استان زامفارا ربودند. در توئیت این فرماندار ذکر نشده که چه تعداد دانش‌آموز آزاد شده اما تصاویری از این دختران در حالیکه پوشش اسلامی به سر دارند، منتشر شده است اما ظاهراً همه این دانش‌آموزان آزاد شده‌اند. فرماندار زامفارا در این توئیت نوشته است: «الحمدلله! با خوشحالی اعلام می‌کنم که دانش‌آموزان این مدرسه شبانه‌روزی از اسارت آزاد شده‌اند». این در حالیست که مدارس در شمال نیجریه هدف اصلی آدم‌ربایی به منظور گرفتن باج برای آزادی ربوده‌شدگان است و این آدم‌ربایی‌ها در ابتدا توسط گروه شبه نظامی بوکوحرام آغاز شده است.
تحصیل ممنوع!
بوکوحرام نامی آشنا برای ساکنان قاره آفریقا به خصوص نیجریه و گروهی رادیکال در این جغرافیا بوده که مختصات اقدامات و فعالیت خود را، غرب آفریقا عنوان کرده است. بوکوحَرام با نام رسمی «جماعة اهل السنة للدعوة و الجهاد» یک گروه شورشی و جهادی اسلامی در شمال نیجریه است که خواستار تعطیلی تمامی مدارس نوین و تحمیل شریعت اسلامی بر تمامی ۳۶ ایالت نیجریه است. این گروه که در نیجر، چاد و شمال کامرون نیز فعال است در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی تأسیس شده و پیشتر با شبکه القاعده ارتباط داشت اما در سال ۱۳۹۴ با ابوبکر بغدادی، رهبر خودخوانده داعش بیعت کرد و خود را به عنوان نیروهای هسته «ولایت غرب آفریقای دولت اسلامی» در جهان معرفی کرد.
قوانین شریعت اسلامی از سال ۱۳۸۱ در شمال نیجریه اجرا میشود ولی بنیادگراهای اسلامی از جمله گروه طالبان نیجریه و گروه «بوکوحرام» خواهان اجرای قوانین اسلامی در سراسر این کشور هستند. درگیری‌های مسلمانان تندرو با دولت نیجریه در ایالت‌های کانو، بورنو و یوبه در شمال نیجریه در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۹ میلادی صدها کشته برجای گذاشت و تاکنون نیز ادامه داشته است. نیجریه سرزمینی است که دو قسمت مجزا دارد. جنوب نیجریه که جمعیت غالب آنرا مسیحیان تشکیل می‌دهند. این جغرافیا غنی از نفت است و همه تجملات ثروتمندترین کشور آفریقا را در خود دارد. در حالی که در شمال نیجریه، فقیرترین مسلمان‌های دنیا دور هم جمع شده‌اند. ۲۰ تا ۳۰ درصد این جمعیت باسواد هستند. این رقم در میان زنان که به‌طور میانگین بالای پنج فرزند به دنیا می‌آورند مقدار کمتری است. جمعیت این مناطق از لحاظ سواد در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و همین موضوع به عنوان یکی از شاخص‌های اثرگذار در گرایش به گروه‌های افراطی و تروریستی شناخته میشود؛ چراکه القاعده، بوکوحرام و داعش در چنین فضایی شکل گرفته و به حیات خود ادامه میدهد.
گروه تروریستی بوکوحرام در سال ۱۳۸۱ توسط «محمد یوسف» در «مایدوگوری» بنیان گذاشته شد و در سال ۱۳۸۳ به کاما در ایالت یوبه نقل مکان کرد. این گروه در آن‌جا پایگاهی به نام «افغانستان» بر پا کرده‌است. «محمد یوسف» به شدت با دموکراسی، آموزشِ سکولار و دانش مخالف بود. او متعلق به تفکرات سلفی بود و به شدت تحت تأثیر نظرات ابن تیمیه قرار داشت. آرای ابن تیمیه مبنای نظریِ مکتب سلفی است. با کشته شدن وی در سال ۱۳۸۸، فرد دیگری به نام «ابوبکر شکائو» رهبر این گروه شد. این گروه تاکنون با حملات متعددی به بانک‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌های بزرگ دست به کشتارهای مختلفی زده‌است.
در ۷ فوریه ۲۰۱۵ مقارن با (۱۹ بهمن ۱۳۹۳) پنج کشور درگیر جنگ با گروه تروریستی بوکوحرام (نیجریه، چاد، کامرون، نیجر، و بنین) در بیانیه پایانی نشست مشترک خود متعهد شدند برای مبارزه با این گروه، ۸ هزار و ۷۰۰ تن نیرو اختصاص دهند. این پنج کشور آفریقایی که در یائونده، پایتخت کامرون نشست ضد بوکوحرام برگزار کردند، هر کدام سهمی از این نیروها را تأمین کردند که شامل نفرات نظامی، امنیتی و غیرنظامی بود.
در اسفند ۱۳۹۳ ابوبکر شکائو، رهبر گروه بوکوحرام با انتشار پیامی صوتی در اینترنت به طور رسمی بیعت خود را با ابوبکر البغدادی، خلیفه تشکیلات تروریستی داعش اعلام کرد. از آن تاریخ تاکنون کلیه اقدامات و عملیات‌های این گروه در گستره آفریقا با برچسب داعش در ولایت غرب افریقا صورت گرفته است. از سوی دیگر رئیس جمهوری نیجریه روسای نیروهای مسلح را که در سال ۲۰۱۵ و با روی کار آمدن خودش منصوب کرده بود، از کار برکنار کرده است که یک اقدام بسیار متعحب کننده به حساب می‌آید.
خانه‌تکانی در ارتش
ساندی تایمز در گزارشی با اشاره به این اقدام بوهاری نوشت، رئیس جمهوری نیجریه در اقدامی شگفت‌آور در توئیتی اسامی افراد جدید را برای به دست گرفتن پست‌های خالی پس از برکناری روسای نیروهای مسلح اعلام کرد. دلیل موجهی به جز عملکرد ناموفق در مبارزه با تروریسم برای برکناری روسای نیروهای مسلح شامل ارتش و نیروهای هوایی، زمینی، دریایی و ستاد مشترک ارتش از سوی رئیس جمهوری نیجریه اعلام نشده است. این اقدام در حالی رخ داده که نیجریه همچنان با ناامنی گسترده شامل جولان داعش، القاعد و گورهای دسته‌جمعی همچون بوکوحرام به علاوه آدم‌ربایی‌های گسترده روبروست.
این در حالی است که روز گذشته (سه‌شنبه) منابع امنیتی و امدادرسانی از حمله نیروهای مسلح وابسته به گروه تروریستی داعش به یک مرکز امدادرسانی سازمان ملل در شمال شرق نیجریه خبر دادند. خبرگزاری فرانسه در گزارشی در خصوص این عملیات عنوان کرد، تعدادی از منابع این خبرگزاری که در منطقه این حادثه مستقر هستند اعلام کردند، دهها نیروی مسلح وابسته به داعش به یک پایگاه نظامی و یک مرکز امدادرسانی سازمان ملل در شهر دیکوا واقع در شمال شرقی نیجریه یورش برده و این مرکز را به آتش کشیدند.
به گفته این منابع، ارتش نیجریه تجهیزاتی از شهرک مارتی واقع در ۴۰ کیلومتری دیکوا برای کمک به لغو محاصره کارکنان این مرکز فرستاد و دو جنگنده و یک هلیکوپتر جنگی، عملیات پاکسازی منطقه و خارج کردن عناصر مسلح را در دستور کار قرار دادند. بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه تا این لحظه هیچکدام از کارکنان آسیب ندیده و در مقابل، ۲۵ کارمند در پناهگاه تحت محاصره نیروهای مسلح حفاظت شده‌اند.
در آخر باید خاطرنشان کرد ارتش نیجریه همواره نشان داده علیه غیرنظامیان و به خصوص مسلمانان مناطق شمالی نیجریه واکنشی تند و سخت داشته و در عوض در مناطق آلوده به تروریست‌های تکفیری آنطور که باید عمل نکرده است. برخی از کارشناسان مسائل امنیتی معتقدند اقدام بوهاری در عزل برخی از فرماندهان ارتش نیز به دلیل همین مسائل بوده است. از سوی دیگر برخی نمایندگان سازمان‌های حقوق بشری حاضر در آفریقا و همچنین گروه بحران بین‌الملل نیز خواستار همگرایی و تبادل اطلاعات موجود در خصوص عناصر مسلح تروریستی در نقاط مختلف و همچنین اعلام مناطق آلوده برای یک اقدام منظم و هماهنگ در سرتاسر جغرافیای غرب آفریقا هستند. موضوعی که نه تنها اجرایی نشد، بلکه این گمانه‌زنی در خصوص همکاری برخی عناصر ارتش با تروریست‌های تکفیری در منطقه را بیش از بیش در اذهان تحلیلگران قوت بخشید.
گزارش: اردشیر حبیبی
نظر شما