به گزارش آتیه‌آنلاین، برخی‌ها به آن بهار عربی می‌گویند و عده‌ای دیگر بیداری اسلامی خطابش می‌کنند. در آخرین سالهای دهه اول قرن جدید میلادی خاورمیانه شاهد اعتراض‌ها و خیزش‌های مردمی آن هم به شکل دومینووار در کشورهای عربی بود. در این میان بحرین نیز از این مسئله مستثنی نبوده و در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ دامنه این قبیل خیزش‌های انقلابی به منامه نیز کشیده شد. بر همین اساس روز ۱۵ فوریه سالروز آغاز انقلاب بحرین و خیزش ملت این کشور علیه دولت و ساختار حاکم بر این کشور نامگذاری شده است و در این روز هر ساله مردم بحرین برای برگزاری سالگرد این انتفاضه در میدان «لولوء» گرد هم می‌آیند.

بوی خون و شروع ماجرا

اما چرا ۱۵ فوریه به عنوان سالروز این خیزش و انقلاب مردمی نام گرفت. ۱۴ فوریه ۲۰۱۱ روز خشم مخالفین حکومت بحرین بود که یک نفر کشته و ۱۴ نفر در این روز مجروح شدند. در روز بعد هم در ادامه درگیری‌ها یک نفر دیگر از معترضین کشته شد. به دنبال بالاگرفتن تنش در منامه شیخ حمد بن عیسی آل خلیفه، امیر بحرین، از حوادث ناگوار و کشته شدن دو نفر از معترضین عذرخواهی کرد.

این در حالی است که در ۱۵ مارس هم‌زمان با ورود رابرت گیتس، وزیر دفاع وقت آمریکا، نیروهای نظامی عربستان و پس از چند روز هم نیروهای اماراتی راهی بحرین شدند و به دنبال آن، روز بعد برخورد خشن و خونینی با مردم معترض صورت گرفت که ۱۰ کشته و صدها زخمی به عنوان آمار آسیب دیدگان این حوادث به ثبت رسید. دولت بحرین بنای میدان لوءلوء بحرین را تخریب کرد و آنرا خاطره بدی برای مردم دانست. با توجه به اینکه اوج درگیری‌ها و کشته شدن تعداد قابل توجهی از نیروهای انقلابی بحرین در روز ۱۵ فوریه صورت گرفت و مهمتر از آن ورود نیروهای نظامی سعودی و اماراتی که به دستور دربار ریاض و حاکمان ابوظبی در پی درخواست امیر بحرین وارد منامه شدند، روز ۱۵ فوریه به عنوان سالروز انقلاب بحرین نامگذاری شد. روزی که هر ساله باعث میشود مردم بحرین به یاد از دست رفتگان در راه آرمانهایی که طلب میکردند از جمله قانون اساسی، آزادی زندانیان سیاسی و همچنین حق رای مستقل، در میدان لولو گرد هم جمع شده و در ادامة مسیر انتفاضه به اعتراض و خیزش علیه ساختار بحرین ادامه دهند.

اما در مقابل از اولین روز آغاز این خیزش مردمی و اوج گرفتن تظاهرات و حرکات اعتراضی مخالفین، سرکوب همه جانبه از سوی حاکمیت بحرین با کمک نیروهای عربستانی و اردنی آن هم به صورت درگیری نظامی، دستگیری، صدور حکم اعدام و اعمال فشارهای جسمی و در مواردی، قتل در دستور کار قرار گرفت که تاکنون به گفته سازمان‌های حقوق بشری فعال در بحرین همچنان ادامه دارد.

این روند دستگیری‌ها با وجود گذشت ۱۰ سال از این اعتراض‌ها همچنان باقیست. روز گذشته موسسه حقوق و دموکراسی بحرین (بیرد) اعلام کرد که گزارش‌هایی مبنی بر بازداشت دست کم ۱۸ فرد بالغ و ۱۱ کودک در عملیات‌های مختلف کمی قبل از برگزاری دهمین سالگرد اعتراضات در بحرین دریافت کرده است. این در حالی است که سایت خبری عربی ۲۱ در گزارشی اعلام کرد، موسسه حقوق و دموکراسی بحرین که مقر آن در لندن است در گزارش خود نسبت به حوادث بحرین اذعان دارد که نسبت به صحت گزارش‌هایی مبنی بر اینکه کودکان نیز در میان بازداشتی‌ها هستند، اطمینان حاصل کرده است. یکی از این کودکان ۱۱ سال داشته که هفت روز در بازداشت بود که هدف از آن بازداشتن تظاهرکنندگان از برگزاری دهمین سالگرد انتفاضه خود است.

با وجود شرایط نامطلوب در خصوص اصلاح ساختار سیاسی و نمودار فعالیت خیزش مردمی در بحرین، برخی از کارشناسان مسائل کشورهای حوزه خلیج فارس معتقدند شرایط در منطقه دیگر مانند حد فاصل سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ نیست و مطمئناً ورود رژیم صهیونیستی و اجرای سناریوی عادی‌سازی از سوی واشنگتن تغییر ملموس و غیر قابل انکاری را در صحنه سیاست داخلی بحرین و سایر کشورهای عربی ایجاد کرده است.

اوضاع همانند قبل نیست!

به اعتقاد برخی از ناظران مسائل بین‌الملل حضور ایالات متحده و وجود سرفرماندهی آمریکا در بحرین و مهمتر از آن، سیاست‌های ترامپ و جمهوری‌خواهان در خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس به تنهایی میتوانست از هرگونه تغییر و به خصوص تحمیل اصلاح ساختار با فرمول خیزش‌های انقلابی جلوگیری کند. حالا علاوه بر واشنگتن، ورود تل‌آویو و برقراری مناسبات همه جانبه با بحرین میتواند بستر هرگونه اقدامات سختِ غیر کنترل شده در برابر عناصر انقلابی در این کشور را فراهم سازد. در این میان میتوان به سخنان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار با وزیر خارجه بحرین اشاره کرد که از عادی‌سازی روابط میان کشورهای حوزه خلیج فارس و نیز با رژیم صهیونیستی استقبال کرد.

طبق یادداشت منتشر شده از سوی کمیساریای عالی اتحادیه اروپا، جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه بحرین دهم فوریه در دیداری در بروکسل به بررسی آخرین تحولات منطقه پرداختند. بورل در این دیدار از موفقیت‌های اخیر در مورد عادی‌سازی روابط میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با رژیم صهونیستی استقبال کرد و در ادامه دو طرف ابراز امیدواری کردند که این تحولات مثبت به کاهش تنش، گفت‌وگو و اعتمادسازی میان کشورهای حوزه خلیج فارس و صلح خاورمیانه منجر شود.

از سوی دیگر در مسیر حرکت قطار عادی‌سازی اسرائیل، درست در سالروز انقلاب بحرین، اغلب گمانه‌زنی‌ها از سوی تحلیلگران حاکی از اضافه شدن تقابل با حضور اسرائیل در بحرین به لیست خواسته‌های نیروهای انقلاب در این کشور بود. در صورتی که نه تنها مسئله عادی‌سازی باعث افزایش تنش در کشورهای عربی و حاشیه خلیج نشد، بلکه خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه عمان مبنی بر اینکه کشورش از سطح روابط و گفت‌وگو با رژیم صهیونیستی که شامل کانال‌های مناسب تماس می‌شود، راضی است پرده برداشت!

رویترز در ادامه گزارش خود به این موضوع که عمان کماکان به صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها بر اساس راهکار تشکیل دو کشور پایبند است، اشاره کرده اما در مقابل به اظهار رضایت مسقط در خصوص روابط و برقراری مناسبات با تل‌آویو هم تاکید شده است.

خبری که واکنش‌های مختلفی را در آستانه سالروز انقلاب بحرین از سوی اغلب تحلیلگران به دنبال داشت. اظهارات «بدر البوسعیدی» در حالی توجه برخی رسانه‌های عربی و غربی را به خود جلب کرد که برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال عادی‌سازی روابط مسقط و تل‌آویو بعد از عادی‌سازی روابط بحرین و امارات با این رژیم حکایت دارد اما سران آن راضی به علنی کردنش نشده‌اند.

در آخر باید خاطر نشان کرد که در سالهای ۲۰۱۰  تا ۲۰۱۱ حق رأی و اصلاح حکومت در بحرین به علاوه حل و فصل وضعیت زندانیان سیاسی، از جمله شاخص‌های مطرح در خصوص درخواست‌های انقلابیون به شمار میرفت که به نظر می‌رسد هیچکدام از این موضوعات نه تنها عملیاتی نشده است، بلکه بسیاری از اهداف انقلاب بحرین رسماً به محاق رفته است.

گزارش: اردشیر حبیبی