به گزارش آتیه‌آنلاین، به نظر می‌رسد که چین همچنان بناست بدل به تیتر اول رسانه‌های جهان باقی بماند، نه‌ تنها کرونا از قرار معلوم به این زودی‌ها بنا ندارد دست از سر جهان بردارد، بلکه وضعیت ژئوپولیتیک هم همچنان به شیوه‌ای است که انتظار می‌رود تمرکز جهانیان همچنان بر سرزمین سرمایه‌داری به سبک آسیایی باشد.

این در حالی است که وقایع روزهای گذشته بار دیگر بر افزایش تنش قدرت‌های جهان با چین به‌ عنوان یک رقیب جدی بالا گرفته و به نظر می‌رسد که اتحادی در این زمینه برای مقابله با پکن شکل گرفته است.

دیواری برای چین

دوران زمامداری «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا بر پاشنه مقابله با چین می‌چرخید. کمتر روزی بود که ترامپ حرفی از چین نزده یا تحریم‌هایی را علیه نهادهای این کشور اعمال نکند. از این‌ها گذشته، ماهیت جنگ تجاری میان دو طرف و اعمال تعرفه‌های رنگارنگ نیز بر این امر صحه می‌گذاشت.

حال به نظر می‌رسد که در دوران ریاست‌جمهوری «جو بایدن» اوضاع نه‌ تنها بنا نیست تغییر کند بلکه رنگ و بوی دیگری نیز به خود خواهد گرفت. روز پنج‌شنبه گزارش شد که رؤسای جمهور آمریکا و چین نخستین تماس تلفنی خود به عنوان دو ابرقدرت را برقرار کردند. طی این تماس، جو بایدن تاکید کرد که منطقه هند - اقیانوس آرام آزاد یک اولویت است و «شی جین‌پینگ»، رئیس‌جمهوری چین نیز هشدار داد که رویارویی برای هر دو کشور فاجعه‌بار خواهد بود. بنا به بیانیه‌ای که کاخ سفید منتشر کرده و خبرگزاری رویترز آن را منتشر کرد، بایدن در این تماس تلفنی همچنین بر نگرانی‌های اساسی خود نسبت به آنچه آن‌ها را اقدامات «ناعادلانه و اجباری» پکن، اقدامات «سرکوب‌گرایانه‌اش» در هنگ‌کنگ، «نقض‌های حقوق بشر» گزارش شده‌ در سین‌کیانگ  علیه اویغورها و افزایش اقدامات «تهاجمی و زورگویانه‌اش» در منطقه از جمله نسبت به تایوان خواند، اعلام کرد.

این در حالی است که طی روزهای گذشته، تنش‌ها در دریای چین جنوبی، منطقه مورد مناقشه آمریکا و چین، بار دیگر بالا گرفته است. روز سه‌شنبه نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد که این کشور دو ناو هواپیمابر خود را همراه با رزم‌گروه آن‌ها به منظور انجام عملیات‌های مشترکی ‌به دریای چین جنوبی اعزام کرده است. به گزارش ژاپن تامیز، نیروی دریایی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «طی این عملیات‌ها گروه‌های رزمی دو ناو یو.اس.اس تئودور روزولت و یو.اس.اس نیمیتز دست به اجرای ‌مانورهای فراوانی با هدف افزایش قابلیت عملیات مشترک میان تجهیزات و همچنین قابلیت‌های فرماندهی و کنترل زدند.»

عملیات‌های دوگانه این ناوهای هواپیمابر در این آبراه پرمناقشه نخستین عملیات‌ها در نوع خود از ژوئیه گذشته بوده و کمتر از سه هفته بعد از آنکه جو بایدن به عنوان رئیس‌جمهوری جدید آمریکا تحلیف انجام داد، مطرح می‌شوند. همچنین دریادار «داگ وریسیمو»، فرمانده رزم‌گروه ناو روزولت فرصت تمرین همراه با گروه ناو نیمیتز در دریای چین جنوبی را یک «موقعیت فوق‌العاده ارزشمند» خواند. وریسیمو گفت: «ما از طریق عملیات‌های اینچنین اطمینان حاصل می‌کنیم که دارای قابلیت تاکتیکی برای رسیدگی به چالش حفظ صلح بوده و قادر هستیم همچنان به شرکا و هم‌پیمانانمان در منطقه نشان دهیم که متعهد به حمایت از منطقه هند - اقیانوسیه آزاد و باز هستیم.» این نکته را از یاد نباید برد که همزمان با این مانور،‌ یک زیردریایی رزمی هسته‌ای فرانسوی اخیراً دست به اجرای گشت‌زنی از طریق این آبراه زدند.

به نظر می‌رسد که پکن نیز از اهمیت این تنش‌ها و تحولات آگاه است. وزارت امور خارجه چین درباره ‌تماس تلفنی صورت گرفته میان رهبران دو کشور اعلام کرد: «شی جین‌پینگ در این تماس تاکید کرد همکاری تنها گزینه برای هر دو کشور است؛ چراکه یک رویارویی و درگیری منجر به بروز یک فاجعه برای کل جهان می‌شود. همکاری چین - آمریکا از بسیاری جهات به نفع هر دو کشور و کل جهان است. یک رویارویی میان چین و آمریکا بدون شک فاجعه‌ای برای هر دو کشور و برای کل جهان خواهد بود».

از سوی دیگر، روسیا الیوم گزارش داد که «شی» همزمان لحن قاطعانه و تند خود نسبت به چالش‌های موجود در هنگ‌کنگ، سین‌کیانگ و تایوان را حفظ کرد و به بایدن گفت: «این‌ها موضوعات مربوط به حاکمیت و تمامیت ارضی چین هستند و طرف آمریکایی باید به منافع اساسی چین احترام بگذارد. من امیدوارم آمریکا در این رابطه با احتیاط رویکرد اتخاذ کند.»

از یاد نباید برد که اخیرا بایدن طی یک سخنرانی از تشکیل یک نیروی ضربت در پنتاگون با محوریت چین برای ارزیابی سیاست‌های دفاعی و ارائه توصیه‌ها پیرامون چگونگی رسیدگی به چالش‌های شکل گرفته از سوی یکی از دشمنان اصلی خبر داد. اسپوتنیک گزارش داد که بنا به بیانیه پنتاگون، نیروی ضربت وزارت دفاع آمریکا در امور چین از ۱۵ مقام غیرنظامی و نظامی پنتاگون تشکیل می‌شود. مدیر این نیروی ضربت «الی راتنر»، دستیار ویژه لوید آستین و یکی از مقامات سابق اندیشکده «امنیت جدید آمریکایی» خواهد بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که اولویت‌های اصلی این نیروی ضربت شامل استراتژی، استقرار نیروها و اطلاعات خواهد بود. انتظار می‌رود این نیروی ضربت ظرف چهار ماه اطلاعات و توصیه‌های خود را ارائه کند.

تنگ‌تر شدن دایره محاصره

دردسرهای چین در منطقه و جهان صرفا به آمریکا و دولت حاکم بر آن محدود نمی‌شود. مسائلی چون هنگ‌کنگ و پاندمی کرونا بارها به ایجاد تنش میان پکن و رقبایی چون استرالیا و بریتانیا انجامیده است. قانون امنیت ملی هنگ‌کنگ و شیوع ویروس کرونا به رویارویی‌های بسیار میان این کشورها با چین انجامیده است. قانون امنیت ملی هنگ‌کنگ که با دستور مستقیم دولت مرکزی چین صورت گرفت مورد انتقاد شدید لندن بود و پکن نیز در مقابل بارها اعلام کرده که هنگ کنگ مساله‌ای داخلی بوده و ارتباطی با بریتانیا ندارد. اوایل شیوع پاندمی کرونا نیز استرالیا همراه با دولت وقت آمریکا خواستار تحقیقات گسترده در رابطه با نقش چین در این بحران سلامت و بهداشت جهانی شد؛ امری که البته به واکنش شدیدالحن پکن منجر شد و شماری از کالاهای استرالیایی مورد تحریم قرار گرفتند.

اما ماجرا به اینجا ختم نشد. فایننشیال تایمز روز دوشنبه گزارش داد که «ماریس پین»، وزیر ‌خارجه استرالیا خبر داد که «چنگ لی»، روزنامه‌نگار استرالیایی، پس از شش ماه بازداشت به ظن ارائه غیرقانونی اسرار دولتی به خارج کشور، به طور رسمی در چین زندانی شده است. به گفته پین، چنگ که یکی از مجریان برجسته در کانال انگلیسی زبان CGTN رسانه دولتی چین بود در تاریخ پنجم فوریه دستگیر شده است. رویترز نیز گزارش داد که وزیر خارجه استرالیا در ادامه اعلام کرد که دولت این کشور نگرانی جدی خود در مورد بازداشت این روزنامه‌نگار، از جمله دغدغه درباره رفاه و شرایط بازداشت وی را به طور منظم در سطوح بالا مطرح کرده است.

از سوی دیگر، روز گذشته گزارش شد که سازمان نظارت بر رسانه‌های صوتی تصویری چین روز پنجشنبه تصمیم گرفته پخش برنامه‌های شبکه تلویزیونی «بی‌بی‌سی ورلد نیوز» را در این کشور ممنوع کند. چین از گزارش‌های بی‌بی‌سی در مورد همه‌گیری کرونا و سرکوب اقلیت اویغور این کشور انتقاد داشته است. بی‌بی‌سی نیز طی بیانیه‌ای از این تصمیم ابراز تاسف کرده است.

به نگاهی به این مولفه‌ها، به نظر می‌رسد که دیگر دیوار بزرگ چین نیست که در این کشور خودنمایی می‌کند، بلکه دیوارهای دیگری نیز از آن سوی آب‌ها پکن را هدف قرار داده‌اند.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا