روزشمار هفته کودک که تا ۲۲ مهرماه ادامه دارد با شعارهای پرمحتوایی نامگذاری شده و قرار است برنامه هایی متناسب با هر عنوان برگزار شود. هفته کودک با «حال خوش‌کودکی، رنگ خوش زندگی» آغاز شد. پیامی که اگرچه حس خوبی منتقل می‌کند اما انتقال این حس خوب به محض مواجهه با پرسش عمق و مساحت خوشی‌ها در دایره دنیا و عوالم کودکان امروز کشور به مرور فرو کاسته می‌شود. اینکه تاچه اندازه روحیات و خواسته‌های کودکان امروز را شناخته‌ایم و براساس شناخت عمقی برای خوش‌کردن حال آنها طرحی‌نو در انداخته‌ایم تردید جدی وجود دارد.
پیام ۱۷ مهر بر حقوق‌اجتماعی، آموزش، امنیت و سلامت‌کودکان تمرکز دارد. اگرچه بستر بهره‌مندی از آموزش‌ها به نسبت گذشته هموارتر شده است اما نمی‌توان حرکت سیستم تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کشور را در جهت خصوصی‌سازی آموزش، عاری از تبعیض قلمداد کرد.
مهم‌ترین سند حقوقی بین‌المللی برای کودکان، کنوانسیون حقوق کودک مصوب ۱۹۸۹ است‌که بر منع تبعیض، مصالح عالیه کودک، حق بر حیات، بقا و رشدکودک وحق بر شنیده‌شدن نظر کودک از مهم ترین اصول عمومی حقوق کودک شناخته می‌شوند.
امروزه بسیاری از کودکان به خاطر سیاست‌های نادرست، نبود ضمانتی برای اجرای قوانین و حقوق‌کودک، سوءاستفاده و استثمار جنسی و کاری، بی‌سرپرستی، آوارگی‌های ناشی از جنگ و بلاهای طبیعی، تغذیه نامناسب، آلودگی به انواع بیماری‌های خطرناک، اعتیاد والدین و مشکلات ناشی از طلاق و ... در شرایط دشواری به سر می‌برند.
«کودک، رسانه، فناوری‌های نوین» پیام ۱۸ مهر است. اگرچه زمینه استفاده کودکان از رسانه و فناوری‌نوین در سال‌های اخیر به سرعت توسعه پیدا کرده اما به مرور و با شیوع کرونا به پرسه و چرخش بی‌نظارت و کنترل کودکان در دنیای اینترنت و رسانه‌های آنلاین منجر شد. مساله‌ای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جدای از ماهیت مثبت رسانه و فناوری‌های نوین به بروز برخی مشکلات روحی – روانی و جسمی و شکل‌گیری پدیده هایی مانند «بلاگری کودکان» دامن زد.
در کشور ما رسانه و فناوری‌های نوین تا حدودی بستری برای بیان آزادانه عقاید به عنوان یکی از حقوق اجتماعی‌کودکان را هموار کرده اما در نقطه مقابل برخی سیاست‌ها و رویکردها در کشور بر تنگ‌ترشدن عرصه حق آزادی فکر و عقیده‌کودکان تاکید و تمرکز دارند.
۱۹ مهر؛ با شعار «کودک، هویت‌ملی، نام‌آوران‌و قهرمانان‌ملی» نامگذاری شده است. خوشبختانه کودکان به لطف اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و دنیای شیشه‌ای ارتباطات کنونی تا حدودی توانسته‌اندکه قهرمانانی‌که افتخارآفرین برای وطن ایران‌مان هستند را به خوبی بشناسندو بسیاری این نام‌آوران را نیز در عرصه‌های موردعلاقه الگوی خویش قرار داده‌اند.
حال اگر در کشور از اعمال برخوردهای سلبی و حذفی با برخی از قهرمانان کشوری پرهیز شود و از سوی دیگر نظام آموزشی و رسانه‌ملی متناسب با علائق و نیازهای‌کودکان امروز با آنها همراه و همسوتر شود قطعا می‌توان به افزایش اقبال‌عمومی‌کودکان به هویت‌ملی امیدوارتر شد.
ظرفیت شعار ۲۰ مهر برای به حرکت درآوردن و هدایت کودکان در مسیر کسب دانش، آگاهی و روشنگری بسیار بالا است. با «کتاب، ادبیات، خلاقیت‌هنری» می‌توان تحولی بنیادین در مسیر توسعه و بالندگی در دنیای کودکان ایجاد کرد. به قول «ری بردبوری» برای از بین‌بردن یک فرهنگ حتما نیازی به آتش‌کشیدن‌کتاب‌ها نیست، تنها کافی است که مردم آنها را نخوانند.
به نظر می‌رسد دستاورد رویدادهای نمادین و برگزاری نمایشگاه‌کتاب چندان چشمگیر نبوده‌است. شایداگر رویکردعملی والدین در زمینه مطالعه‌روزانه کتاب با ترویج فرهنگ‌کتاب وکتابخوانی در سطح‌کلان همسو و همراه شود قطعا زمینه تحقق آن اتفاق بزرگ که «می‌توان با کتاب‌خواندن همه‌چیز را ممکن ساخت» رقم خواهد خورد.
۲۱ مهر قرار است که «کودک، محیط‌زیست، میراث فرهنگی و گردشگری» دنبال شود. باتوجه به تخریب‌های زیست‌محیطی روزافزون، در جهت تفهیم ضرورت نگاهداشت پاکی و سلامت محیط زیست باید گام‌های درست و حساب‌شده‌ای برداشته شود. صرف برگزاری روزی نمادین برای درختکاری توسط مسئولان در حضور دانش‌آموزان و در مقابل تداوم رویکردهای دو و یا چندگانه و بعضا در تقابل با حفظ محیط زیست و میراث‌فرهنگی(قطع درختان و جنگل‌فروشی و یا عدم حفاظت و مرمت اماکن تاریخی و باستانی و...) نه تنها پیرامون ما و میراث فرهنگی کشور حفظ نخواهد شد بلکه بیم ویرانی و نابودی آنها روزافزون‌تر می‌شود.
«کودک، خانواده، اخلاق و مهرورزی» شعار روز۲۲ مهر است. خانواده اخلاق‌مدار، کودک اخلاق‌مدار تربیت و پرورش می‌دهد. بنابراین اگر نهادخانواده در بستر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کارآمد و توسعه‌گرا ایجاد شود و موجودیت آن در شرایطی طبیعی، نرمال و با کمترین چالش‌ها ادامه پیدا کند اخلاق و مهرورزی نه تنها به اصول بنیادین در خانواده تبدیل می‌شوند بلکه به مرور زمان کودکانی مهرورز و مدافع و عامل به اخلاق رشد پیدا خواهند کرد.
نظر شما