به گزارش آتیهآنلاین، سال ۲۰۲۲ بالاخره از راه رسید و بسیاری امید دارند که در سال جدید میلادی، جهان شاهد تنشها و مشکلات کمتری باشد. این در حالی است که با توجه به وضعیت فعلی جهان و ادامه بحرانهای سراسری چنین امری در عمل بعید به نظر میرسد.
سال چالشهای گسترده
با پایان سال ۲۰۲۱ میلادی و تبعات سیاسی و امنیتی به جای مانده از آن، بسیاری از مفسران و تحلیلگران حوزه امنیت بینالملل بر این عقیده هستند که در سال ۲۰۲۲ میلادی، جهان آبستن برخی از حوادثی میشود که شاید چندان خوشایند نباشد و به همین دلیل هشدارهای زیادی در این مورد با رسمالخطهای گوناگون در حال مخابره است.
یکی از مهمترین بحرانها و چالشهایی که در سال جدید توجه بسیاری را به خود جلب میکند، ادامه بحران در مرزهای اوکراین است. طی ماههای اخیر، دولتهای غربی روسیه را به تلاش برای حمله نظامی به اوکراین و آرایش نظامی تحریکآمیز در مرزهای این کشور متهم کردند؛ اتهامی که البته از سوی مسکو به شدت رد شد.
از سوی دیگر، روسیه معتقد است که ناتو و آمریکا در حال تجهیز اوکراین به تسلیحات نظامی هستند و این امر برای کرملین تهدیدی بالقوه محسوب میشود. در همین راستا و در جهت کاهش تنشها، روسیه پیشنهاد مذاکره با آمریکا بر سر شماری از تضمینهای امنیتی را داد. این در حالی است که دو طرف نسبت به بدتر شدن اوضاع در روزها و هفتههای آینده هشدارهای جدی دادهاند. اخیراً، سفیر روسیه در آمریکا در مقالهای که در پایگاه خبری فارن پالسی منتشر شد، نوشت که وضعیت با تلاشهای ناتو که به مرز روسیه نزدیکتر میشود به شدت در حال خطرناک شدن است.
«آناتولی آنتونوف»، سفیر روسیه در آمریکا در این مقاله همچنین نوشت که اگر ناتو به حضور نظامی خود در منطقه ادامه دهد، شاید مسکو مجبور شود دست به اقداماتی مخاطرهآمیز علیه این ائتلاف بزند. وی ادامه داد: «اوضاع به شدت خطرناک است. شکی نیست که ما باید از امنیت خود دفاع کنیم. هر چیزی یک محدودیتی دارد. اگر شرکای ما به ایجاد مواضع نظامی-استراتژیکی ادامه دهند که موجودیت روسیه را به خطر میاندازد، ما مجبور خواهیم شد اقدامات مشابهی را علیه آنها در نظر بگیریم.» آنتونوف همچنین افزود که روسیه به جایی رسیده که دیگر جایی برای عقب نشینی ندارد و اقدامات نظامی اوکراین توسط کشورهای ناتو یک تهدید وجودی برای روسیه محسوب میشود.
روز شنبه، نیز «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا با «ینس استولتنبرگ» دبیرکل سازمان آتلانتیک شمالی ناتو تلفنی گفتوگو کرد. بر اساس گزارشها، رایزنی درباره تنشهای مسکو و کییف و حمایت از اوکراین محور این گفتوگو بود. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به این گفتوگوی تلفنی اعلام کرد که: «ناتو برای جلوگیری از تجاوز بیشتر روسیه به اوکراین متحد میماند، ولی در عین حال برای گفتوگوی معنادار با مسکو آماده است». آنتونی بلینکن همچنین تلفنی با وزرای خارجه کانادا و ایتالیا درباره تحولات مرزی اوکراین و روسیه گفتوگو کرد.
همچنین گروهی از دیپلماتها و مقامات مرتبط با امنیت ملی پیشین ایالات متحده، از «جو بایدن» رئیسجمهوری این کشور خواستند تا لیست تحریمهایی که واشنگتن در صورت بالاگرفتن تنشها با روسیه در رابطه با اوکراین، فورا بر این کشور اعمال خواهد کرد را منتشر کند. این مقامات پیشین در بیانیهای که در ۳۰ دسامبر در پایگاه اینترنتی «اتاق فکر ناتو» منتشر شد، بیان داشتند: «ما بر این باور هستیم که پیش از اینکه رهبری روسیه دست به اقدامات نظامی شدیدتری بزند، ایالات متحده باید با مشورت متحدانش در ناتو و اوکراین فورا اقداماتی را در نظر بگیرد تا محاسبات هزینه - فایده حمله روسیه به اوکراین را تحت تاثیر قرار دهد. این بدان معنی است در صورتی که روسیه به اوکراین حمله کند، هزینههای سنگینی برایش به همراه داشته باشد.»
ادامه بحران بهداشتی و سایبری
بر اساس آنچه در گفتههای بسیاری از سیاستمداران دنیا در ابتدای سال ۲۰۲۲ و در اثنای به پایان رسیدن سال ۲۰۲۱ مطرح شد، پاندمی کرونا و گونه جدید آن اعم از «سویه دلتا» و «سویه اومیکرون» تهدید امنیت عمومی و سپس امنیت ملی کشورها در سال ۲۰۲۲ خواهد بود.
روز جمعه، ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ و تنها یک روز مانده به شروع سال جدید میلادی، «اولاف شولتس»، صدراعظم آلمان در پیامی به مناسب فرارسیدن سال نو از شهروندان خواست با انسجام ملی زمینه غلبه نهایی بر پاندمی را فراهم کنند. شاید این سخنان و درخواست صدراعظم آلمان در نمای کلی موضوعی عادی به حساب بیاید، اما واقعیت این است که خیزش راستگراهای افراطی و پیوند آنها با جریانهایی که ضد واکسیناسیون به حساب میآیند، تهدید امنیت ملی در اواخر سال ۲۰۲۱ برای برلین به حساب آمد. از سوی دیگر علیرغم توقف رشد این جریان در سطح حزبی در کشورهایی مانند آلمان، این تفکر در مقیاسهای زیرزمینی و جنبشهای اجتماعی همچنان دارای مقبولیت است.
این در حالی است که بنا به آخرین گزارش سازمان ملل در سال گذشته میلادی، پروندههایی مانند جنگ در قرهباغ، درگیری در اتیوپی، کودتای میانمار، افزایش خشونتهای اسرائیل علیه فلسطینیان و همچنین سلطه طالبان بر افغانستان، از جمله تهدیدهای امنیت بینالملل خواهند بود.
از سوی دیگر در این گزارش بر مذاکرات و گفتوگوهای چندجانبه با مداخله سازمان ملل اشاره شده است. به عنوان مثال گفته شده در مواردی مانند افغانستان و اتیوپی که جنگ تهدیدی برای ایجاد بحرانهای انسانی منطقهای است، مداخله آژانسهای زیر مجموعه سازمان ملل مانند برنامه جهانی غذا برای مدیریت پیامدها ضروری است. در جاهای دیگر مانند لیبی و یمن، میانجیهای سازمان ملل متحد بازیگران بینالمللی هستند که بهترین موقعیت را برای تضمین قراردادهای صلح پایدار دارند.
از سوی دیگر بحث حملات سایبری در سال ۲۰۲۲ میلادی و تخمیل هزینههای گزاف بر زیرساختها یکی دیگر از تهدیدهای امنیت بینالملل در سال جدید خواهد بود. برای مثال، کره شمالی به سرقت یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار ارز دیجیتال در سالهای گذشته متهم شده است. روزنامههای کره جنوبی مدعی شدند که کره شمالی ۱.۷ میلیارد دلار ارز دیجیتال از صرافیها سرقت کرده است. این گزارشها همچنین اشاره کردند که این کشور تحریمشده، داراییهای سرقت شده را در لحظه نفروخته و آنها را برای دستیابی به سود بیشتر، نگه داشته است.
اتهامات وارده علیه کرهشمالی مبنی بر استفادهاش از هکرها برای سرقت منابع مالی از صرافیها، مدتهاست که در جریان است. آمریکا نیز در اکتبر سال گذشته اشاره کرد که پیونگیانگ چندین سال است که به این کار مشغول است. دولت آمریکا مدعی است که هکرهای کرهشمالی با دیگر مجرمان حوزه پولشویی همکاری کردهاند تا داراییهای مجازی را از سه تبادل داراییهای مجازی به سرقت برده و ردگیری این پول را ناممکن کنند.
اینها همه تنها بخشی از تنشها و بحرانهایی است که باید در سال جدید میلادی به انتظارشان نشست و باید منتظر ماند و دید که سال جدید چه ارمغانی برای سیاست بینالملل خواهد داشت.
گزارش: فرزاد سیفنیا
نظر شما