به گزارش آتیه‌آنلاین، فضای سیاسی اروپا این روزها آنچنان ملتهب است که روی سطح صیقلی و داغِ آن که حاصل منازعات پیچیده است، می‌توان خوراک نیمروی چرب و خوش‌طعمی پخت! موضوع؟ بار دیگر برگزیت؛ تاوانی که اروپا برای بی‌توجهی به یورش راست افراطی و ناسیونالیست در قاره سبز می‌پردازد.
پس از دردسرهای فراوانی که دو طرف بر سر عقد قرارداد خروج از اتحادیه اروپا کشیدند، فرصتی یک‌ساله برای بحث بر سر مسائل تجاری فراهم شد، فرصتی که البته ۱۰ روز دیگر پایان می‌یابد! اما همان‌طور که بسیاری از تحلیل‌گران هشدار داده بودند، داستان برگزیت با وجود تمامی دردسرها، قصد آن ندارد که پایانی سهل‌الوصول داشته باشد. منطق انصفه و نیمه «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر بریتانیا، با آن شکم برآمده و نگاه مغرور انگلیسی که برای بسیاری یادآور وینستون چرچیل است، در برخورد با منطق سرد و خشک بوروکراسی بروکسل چنان اصطکاک و جرقه‌ای ایجاد کرد که تقریبا تمامی طرف‌های درگیر هرگونه امید برای خروج مسالت‌آمیز را رد کردند.
فاجعه‌ای به نام برگزیت!
روز جمعه گذشته بود که نخست‌وزیر بریتانیا گفت که مذاکرات برگزیت در «وضعیتی جدی» است. وی در ادامه هشدار داد که «به احتمال زیاد» دو طرف نتوانند به توافق دست یابند. جانسون پس از گفت‌وگوی تلفنی با «اورسولا فن در لاین»، رئیس کمیسیون اروپا این سخنان را بر زبان آورد. وی گفت که بریتانیا حاضر نیست موقعیتی را بپذیرد که در آن نتواند به آبهای خود دسترسی داشته باشد. جانسون گفت که موضع اتحادیه اروپا بر سر مسائل ماهی‌گیری عقلانی نیست.
جانسون و فن درلاین البته طی هفته‌های گذشته نیز چندین بار حضوری و تلفنی با یکدیگر گفت‌وگو کردند. یک هفته پیش، این دو سیاستمدار کهنه‌کار بر سر تمدید مهلت مذاکرات تجاری برگزیت، توافق کردند. آنها طی بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که «این اقدامی مسئولانه در برهه زمانی فعلی» است. بنا بر این بیانیه، دو طرف توافق کردند «به مذاکرات در بروکسل ادامه دهند تا مشخص شود که آیا امکان رسیدن به نتیجه ممکن است یا خیر.»
البته چند روز بعد، فن درلاین که تلاش بسیار برای حفظ هیمنه اروپا در میانه این فاجعه سیاسی و فرهنگی کرد، طی اظهاراتی نسبت به نتیجه‌بخش بودن این مذاکرات ابراز تردید کرد. وی طی گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفت که مشخص نیست آیا امکان توافق با بریتانیا بر سر مسائل تجاری برگزیت وجود دارد یا خیر. او اعلام کرده که پیشرفت‌هایی صورت گرفته است و چند روز آینده بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. به گفته رئیس کمیسیون اروپا، «در وضعیت فعلی نمی‌توان گفت که توافق حاصل می‌شود یا خیر. اما این را می‌گویم که مسیر برای حصول توافق باز است، البته مسیر بسیار باریکی است. بر سر بسیاری مسائل به توافق رسیده‌ایم اما دو موضوع همچنان حل‌ناشده باقی مانده از جمله مسئله ماهی‌گیری صیادان اروپایی در آبهای بریتانیایی. روزهای آینده تعیین‌کننده خواهد بود.»
البته شواهد و قرائن مبتنی بر آن است که به‌رغم تمام تلاش‌ها، امید چندانی به بهروزی نیست؛ طرف بریتانیایی عملاً اعلام کرده که نتیجه‌بخش بودن مذاکرات به چیزی همچو معجزه می‌ماند. در این راستا «مایکل گوو»، وزیر کابینه بریتانیا، روز پنج‌شنبه ابراز کرد که شانس رسیدن به توافق با اتحادیه اروپا بر سر مسائل تجاری برگزیت کمتر از ۵۰ درصد است. گوو در جمع اعضای کمیته‌ای از پارلمان بریتانیا گفت: «به احتمال بالا توافقی حاصل نخواهد شد.» وی در ادامه گفت که «شانس رسیدن به توافق با اتحادیه اروپا کمتر از ۵۰ درصد است و اگر پارلمان نتواند تا تاریخ ۳۱ دسامبر (۱۰ روز دیگر) توافق احتمالی را تصویب کند، زمان برای اجرایی شدن آن به پایان می‌رسد.»
پرچم‌های نیمه‌افراشته
هرچه به تاریخ نهایی مذاکرات نزدیک‌تر می‌شویم، تصویر خروج بدون قاعده و فاجعه‌بار بیشتر واضح می‌شود. گویا دیگر همه پذیرفته‌اند که جانی در پیکر بی‌جان این گفت‌وگوهای بی‌هدف باقی نمانده است! روز شنبه، یک منبع آگاه در دولت بریتانیا تاکید کرد که مذاکرات برای توافق تجاری بر سر برگزیت همچنان متزلزل است. این منبع تاکید کرد که اتحادیه اروپا در مسیر تلاش برای رسیدن به انعطاف موردنظر از سوی کشورهای عضو همچنان با سختی‌هایی مواجه است.
نکته جالب‌توجه البته اینجاست که طرف‌های درگیر یکدیگر را به کارشکنی متهم می‌کنند. سخنگوی جانسون روز جمعه اعلام کرد مادامی‌که اتحادیه اروپا تغییر چشمگیری در موضع خود ایجاد نکند، دستیابی به توافق تقریبا غیرممکن است. از سوی دیگر، بروکسل نیز لندن را به دورویی و زیر پا گذاشتن قول و قرارهای پیشین خود متهم می‌کند. شاید اتحادیه باید قبل از آغاز مذاکرات سری به مسکو می‌زد؛ شکی نیست که کاخ‌نشینان کرملین تجارب بسیاری از مقابله با لردهای داونینگ استریت طی جنگ سرد داشته و دارند!
به هر ترتیب، امید از سبزترین قاره جهان رخ بسته است؛ «میشل بارنیه»، مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا در امور برگزیت روز جمعه گفت که فاصله اندکی با رسیدن به توافق باقی مانده اما همین فاصله می‌تواند همه‌چیز را به محاق ببرد. بارنیه گفت: «لحظه مهمی است. زمان اندکی باقی مانده است و تنها چند روز برای کار بر روی مذاکرات و رسیدن به نتیجه‌ای مشخص باقی است.» این پیرمرد فرانسوی نیز انگار دستگیرش شده که معجزه در جهان سیاست جایی ندارد!
تنش در قلب لندن
سایه شک بر داونینگ استریت هم سایه افکنده است؛ روز گذشته گزارش شد که شماری از نمایندگان پارلمان نسبت به آمادگی کشورشان برای خروج بدون توافق تردید دارند. نمایندگان مجلس عوام از دولت خواسته‌اند تا طی گزارشی به آنها اطمینان دهند که برنامه‌ای مشخص برای مقابله با آثار وسیع و گسترده اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در صورت عملی شدن خروج بدون توافق در دست دارند. با توجه به نبود اطمینان در مورد این‌که آیا بریتانیا در واپسین روزهای سال ۲۰۲۰ با بروکسل وارد یک توافق بازرگانی آزاد خواهد شد یا نه، کمیته روابط آتی بریتانیا با اتحادیه اروپا در مورد اختلال در ترافیک بندرها، مقررات دست‌وپاگیرِ بیشتر و هزینه‌های اضافی برای واحدهای تجاری هشدار داده است. در این گزارش ذکر شده که «بسیار مهم» است که به محض آن‌که در ساعت ۱۱ شب ۳۱ دسامبر بریتانیا رویه جدید (با اتحادیه اروپا) را آغاز می‌کند، دولت به سرعت و با قاطعیت همراه با طرح‌های پیش‌بینانه برای حل مشکلات احتمالی وارد عمل شود.
براساس این گزارش، تصمیم‌های کلیدی درمورد عملیات مرزی «بسیار دیر» اتخاذ شده است. یکی از این موارد، اختصاص یک بودجه ۳۳ هزار پوندی در این هفته به بندر «دووِر» بود. این بودجه در چارچوب «صندوق زیربنای بندری» برای تامین امکانات جدید گمرکی تخصیص داده شد، در حالی که برای این موضوع، ۳۳ میلیون پوند درخواست شده بود. موضوع دیگر تصمیم‌گیری در مورد محل توقف کامیون‌ها در بندر «هولی‌هِد» است که با توجه به پیش‌بینی صف طولانی کامیون‌ها در این دومین بندر پرتردد بریتانیا، ضروری بود. در گزارش کمیته پارلمانی بریتانیا همچنین آمده است که سیستم‌های جدید کامپیوتری اداره درآمد و گمرک بریتانیا «در فرصت بسیار کم باقی‌مانده» تنظیم شده‌اند که به معنای آن است که به‌روزرسانی سیستم‌ها یا آموزش کارکنان در زمان مقرر برای همه واحدهای بازرگانی و تجار ممکن نخواهند بود.
در این میان، مردم اروپا و بریتانیا همچنان نمی‌دانند که از انتهای دسامبر به این سو در چه جهانی زندگی خواهند کرد، اما یک چیز به‌طور قطع مشخص است: چرچیل قرن ۲۱، شاید همچو قهرمان سیاسی‌اش نتواند با افتخار خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت را ترک کند!
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما