به گزارش آتیه‌آنلاین، تنش‌ها میان روسیه و آمریکا همچنان ادامه دارد و بنا به شواهد موجود، چنین به نظر می‌رسد که این اختلاف‌ها هرچه روزها می‌گذرد جدی‌تر و عمیق‌تر شود. در میانه این اختلاف‌ها، کرملین طرحی را برای کاهش تنش‌ها با آمریکا در زمینه بحران اوکراین ارائه کرده است.

مسکو در پی تضمین‌های امنیتی

وزارت خارجه روسیه روز جمعه پیش‌نویس توافقنامه‌های مسکو با ایالات متحده آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در مورد تضمین‌های امنیتی را منتشر کرد. مسکو تصمیم دارد برای جلوگیری از تشدید تنش با کشورهای غربی از روز شنبه ۱۸ دسامبر با آمریکا در مورد دو متن پیشنهادی‌اش مذاکره کند.

بر اساس متن پیشنهادی مسکو، اوکراین و سایر کشورهای همسایه روسیه دیگر نمی‌توانند به ناتو بپیوندند. روسیه همچنین در پیش‌نویس این دو پیمان امنیتی که اوایل هفته جاری به آمریکا و متحدانش ارائه شده، خواستار ممنوعیت استقرار کشتی‌ها و هواپیماهای جنگی آمریکا و روسیه در مناطقی است که از آنجا می‌توانند به قلمروی یکدیگر حمله کنند. پیش‌نویس پیمان‌های امنیتی مسکو در بحبوحه تنش‌های فزاینده بر سر تجمع نیروهای نظامی روسیه در نزدیکی مرز اوکراین منتشر شده است.

با وجود این روسیه اعلام کرده که تصمیم ندارد به کشور همسایه‌اش، اوکراین حمله کند اما از کشورهای غربی می‌خواهد تا ضمانت‌ دهند که اوکراین را به عضویت ناتو در نخواهند آورد؛ درخواستی که ناتو آن را رد کرده است. این در حالی است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها مسکو را به تدارک یک حمله نظامی به اوکراین متهم می‌کنند.

«سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه گفت که روابط کشورش با آمریکا و متحدان واشنگتن در ناتو به «مرحله خطرناک» نزدیک شده است. وی گفت که استقرار نیروهای نظامی کشورهای غربی در نزدیکی مرزهای روسیه و همچنین انجام رزمایش‌های مشترک در این مناطق، تهدیدهای «غیرقابل قبول» برای امنیت این کشور ایجاد کرده است. ریابکوف که پیش‌نویس پیمان‌های امنیتی را به یکی از مقام‌های ارشد دستگاه دیپلماسی آمریکا ارائه کرده، گفت: «ضروری است که تضمین‌های امنیتی روسیه روی کاغذ نوشته شود تا جایگاه قانونی پیدا کند.» پیش‌نویس «پیمان امنیتی روسیه و آمریکا» و «پیمان امنیتی مسکو و ناتو» شامل تعهداتی برای دور کردن تجهیزات نظامی و خودداری از انجام رزمایش در نزدیکی مرزهای روسیه است. به گفته ریابکوف، این دو پیمان امنیتی می‌تواند «اعتماد از دست رفته» میان روسیه و کشورهای غربی را با توجه به سیاست «تهاجمی» ناتو برگرداند. از همین رو او گفت که روسیه از آمریکا خواسته است تا هرچه سریع‌تر در ژنو در مورد پیش‌نویس پیمان‌های امنیتی مذاکره کنند.

از سوی دیگر، «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو روز جمعه گفت که این سازمان پیش‌نویس پیمان امنیتی روسیه را دریافت کرده است. او گفت که هرگونه گفت‌وگو با مسکو باید بر اساس «امنیت اروپا» و همچنین پس از مشورت با شرکای اروپایی ناتو مانند اوکراین انجام شود. ینس استولتنبرگ گفت: «۳۰ کشور عضو ناتو به وضوح اعلام کرده‌اند که اگر روسیه گام‌های مشخصی برای کاهش تنش‌ها بردارد، آماده‌ هستند تا روی تقویت اقدامات، اعتمادسازی کنند.»

این تحولات در حالی است که روسیه دیروز (شنبه) رسما مشارکت خود در پیمان آسمان‌های باز را متوقف کرد. وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که خروج ایالات متحده و روسیه از معاهده آسمان‌های باز به شدت اثربخشی آن را کاهش می‌دهد، زیرا منطقه شامل آن ۸۰ درصد کاهش می‌یابد.

در این بیانیه آمده است: «ما به تصمیم کشورهای باقیمانده در معاهده برای ادامه عمل بر اساس آن احترام می‌گذاریم، اما در نتیجه خروج آمریکا و روسیه از این معاهده، منطقه پوشش آن حدود ۸۰ درصد کاهش می‌یابد و تعداد ماموریت‌های برنامه‌ریزی شده برای سال ۲۰۲۲ به شدت کاهش می‌یابد». وزارت خارجه روسیه همچنین تاکید کرد که واشنگتن مسئولیت کامل بدتر شدن نظام معاهده را بر عهده دارد.

بی‌میلی واشنگتن به مذاکره

روسیه در حالی پیش‌نویس تضمین‌های امنیتی خود را منتشر کرده که کاخ سفید آشکارا علاقه چندانی به بررسی مفاد آن نشان نمی‌دهد. «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید روز جمعه اعلام کرد که آمریکا پیشنهادهایی را از سوی روسیه برای آغاز مذاکراتی که می تواند به کاهش بحران اوکراین کمک کند، دریافت کرده است و در حال گفت‌وگو با متحدان و شرکای اروپایی خود در این رابطه است. رویترز گزارش داد، ساکی در این باره به خبرنگاران گفت: «بدون متحدان و شرکای اروپایی ما، هیچ مذاکره‌ای درباره امنیت اروپا وجود نخواهد داشت.» وی در ادامه افزود: «ما از اصول کلیدی و مهمی که امنیت اروپا بر اساس آنها بنا شده است، از جمله اینکه همه کشورها حق دارند برای آینده و سیاست خارجی خود، فارغ از مداخله خارجی، تصمیم‌گیری کنند، عدول نخواهیم کرد.»

این در حالی است که طی هفته‌های اخیر تنش‌ها بین غرب و روسیه و همچنین نگرانی درباره احتمال تهاجم نظامی این کشور به اوکراین افزایش یافته است. شماری از رهبران کشورهای غربی به روسیه هشدار داده‌اند که در صورت تهاجم نظامی به اوکراین بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد. از جمله، «آنتونی بلینکن»، وزیر ‌خارجه آمریکا، حدود یک ماه پیش و همزمان با افزایش تحرکات نظامی روسیه در شرق اوکراین ضمن ابراز نگرانی از این موضوع گفته بود که گرچه رمزگشایی از انگیزه روسیه از برنامه افزایش شمار سربازان خود در این منطقه ممکن نیست، ‌اما همه می‌دانند که در گذشته چه اتفاقی افتاده است، اظهاراتی که البته اشاره دارد به الحاق شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه.

از سوی دیگر، «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید تاکید کرد که واشنگتن وضعیت اطراف اوکراین را هنوز باثبات ارزیابی می‌کند و روسیه هنوز تصمیم نگرفته است که اوضاع اطراف اوکراین را تشدید کند یا خیر. سالیوان افزود: «بر اساس ارزیابی فعلی دولت آمریکا، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هنوز تصمیمی نگرفته است و طی هفته گذشته نیز چیزی در این زمینه تغییر نکرده است». وی گفت که اطلاعات نشان می‌دهد که دولت روسیه به طور جدی در حال بررسی چنین احتمالی است. مشاور امنیت ملی کاخ سفید افزود: «ما نمی‌توانیم به ذهن هیچ رهبر جهانی نفوذ کنیم، همیشه محدودیت‌هایی برای دانستن یا ندانستن ما وجود دارد». همچنین مشاور امنیت ملی آمریکا با بیان اینکه ایالات متحده برای گفت‌وگو با روسیه بر سر درخواست‌های امنیتی آن آمادگی دارد، گفت نگرانی‌های واشنگتن هم مطرح خواهد شد.

با نگاهی به این پارامترهای مشهود، به نظر می‌رسد که اقدام روسیه در جهت دریافت تضمین‌های امنیتی با آمریکا و ناتو، یکی از آخرین روزنه‌ها برای حل دیپلماتیک میان مسکو و واشنگتن باشد و باید منتظر ماند و دید که این ابتکار عمل چه نتایجی در پی خواهد داشت.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا