به گزارش آتیه‌آنلاین، یکی از مهمترین رخدادهای اثرگذار در صحنه سیاست داخلی آنکارا طی یک ماه گذشته، سقوط لیر ترکیه مقابل دلار است. در ادامه سیر نزولی ارزش پول ترکیه، نرخ برابری هر لیر ترک در مقابل دلار آمریکا روز سه‌شنبه گذشته ۱۵درصد دیگر کاهش یافت.

در حالی که در پایان داد و ستدهای روز دوشنبه گذشته بازار جهانی ارز، هر دلار آمریکا در مقابل ۱۱.۴۲ لیر ترکیه مبادله می‌شد، این نرخ طی مبادلات روز بعد به سطح بی‌سابقه ۱۳.۴۵ رسید. به این ترتیب لیر ترکیه روز سه‌شنبه هفته گذشته بیشترین میزان کاهش ارزش خود را از روز ۱۰ اوت سال ۲۰۱۸ تاکنون تجربه کرد.

تمهیدِ بی‌پشتوانه

در واقع ادامه سقوط نرخ برابری لیر ترکیه پس از آن شتاب گرفت که رجب طیب اردوغان بار دیگر از سیاست کاهش نرخ بهره دفاع کرد. این مساله باعث واکنش گسترده داخلی در ترکیه و همچنین تجمع اعتراضی بی‌سابقه در آنکارا و استانبول شد. از این رو با اوج‌گیری اعتراض‌های مردمی به وضعیت پولی و اقتصادی، تظاهرکنندگان ضد دولتی و پلیس ضد شورش ترکیه در استانبول با یکدیگر درگیر شدند.

در همین راستا خبرگزاری یورونیوز در گزارشی با اشاره به بحران اقتصادی داخلی در ترکیه و اعتراض مردمی به این پدیده نوشت: «شرایط اقتصادی کنونی باعث افزایش هزینه‌های زندگی برای بسیاری شده و قدرت خرید ترک‌ها را به شدت کاهش داده و باعث بیکاری به میزان بالا شده است». به نوشته یورونیوز تظاهرات در استانبول با مداخله پلیس به خشونت کشیده شد و ده‌ها معترض دستگیر شدند. تظاهرکنندگان با سردادن شعارهایی خواستار استعفای دولت اردوغان شدند. همچنین پلیس برای متفرق کردن جمعیت از ماشین‌های آبپاش استفاده کرد.

این درحالی است که خبرنگاران آسوشیتدپرس که در محل وقوع اعتراض‌ها حاضر هستند اعلام کردند که بیش از ۳۰ نفر توسط پلیس و نیروهای امنیتی بازداشت شدند. علاوه براین روزنامه دیلی صاباح گزارش داد که در ادامه تجمع و اعتراض‌های مردمی در استانبول واکنش مشابهی در آنکارا و دیگر شهرهای ترکیه نیز دیده شده است. پیش از این نیز هزاران نفر از کارگران در استان ازمیر در اعتراض به گرانی و تورم شدید در ترکیه به خیابان‌ها آمده و خواستار تعادل بین حقوق و مالیات شدند.

اما با افزایش روزافزون سقوط ارزش پول ترکیه، رجب طیب اردوغان نه تنها از مواضع قبلی خود که یکی از مهمترین عوامل در ادامه روند مذکور است کوتاه نیامد، بلکه بدون عقب‌نشینی از مواضع قبلی خود بار دیگر وعده داد اوضاع در آینده به سمت عادی شدن و شکوفایی اقتصادی پیش خواهد رفت.

از این رو روزنامه حُریت روز گذشته در گزارشی با اشاره به اظهارات رئیس جمهور ترکیه نوشت: «رجب طیب اردوغان که این روزها انتقادات زیادی را در خصوص نحوه مدیریت اقتصاد ترکیه متحمل می‌شود در نشست اعضای کابینه وعده داد کشورش در چیزی که آن را جنگ اقتصادی علیه اقتصاد ترکیه می‌داند پیروز می‌شود».

اردوغان با بیان اینکه نرخ ارز رقابتی را به دلیل افزایش سرمایه‌گذاری و اشتغال ترجیح می‌دهد تصریح کرد که من هر سیاستی را که باعث کوچک شدن اقتصاد کشور و افزایش نرخ بیکاری و فقر در بین مردم شود رد می‌کنم. دولت متعهد است آن چیزی را انجام دهد که به نفع کشور باشد و سیاست اقتصادی ما متمرکز بر سرمایه گذاری، تولید، اشتغال و صادرات است نه گیر افتادن در یک چرخه تناوبی نرخ بهره بالا و پایین.

از سوی دیگر بر اساس آنچه در گزارش آناتولی آمده، رئیس جمهور ترکیه در بخش دیگری از سخنان خود تضعیف ارزش لیر را نتیجه بازی طرف‌های خارجی و شیطنت‌های صورت گرفته با نرخ بهره دانست و اذعان کرد که در نهایت با اقتدار و افتخار از این بحران سربلند بیرون خواهیم آمد و به کمک خداوند و ملت، از این جنگ اقتصادی علیه اقتصاد کشورمان با پیروزی بیرون می‌آییم.

مشت آهنین بر دهان منتقدان

این اظهارات رئیس جمهور ترکیه در حالی در رسانه‌ها دست به دست می‌شود که پیش از این و در تصمیمی عجیب اعلام شده بود ۴۰ نفر از کارشناسان و روزنامه‌نگارانی که قبلا در خصوص پیامدهای سیاست‌های دولت اردوغان و ریزش ارزش لیر هشدار داده بودند به اتهام اخلال در نظام اقتصادی محاکمه خواهند شد! سخنان اردوغان در شرایطی تیتر یک رسانه‌های ترک را به خود اختصاص داد که که بازار ارز این کشور با بی‌اعتنا به آن، روز تلخ دیگری را بر لیر رقم زد. بر همین اساس لیر که هفته پیش به پایین‌ترین سطح چند سال اخیر خود رسیده بود، بار دیگر روندی نزولی را تجربه کرد و به پایین‌ترین نرخ برابری خود مقابل دلار در طول تاریخ معاصر خود رسید؛ تا جایی که نرخ برابری دلار در کانال ۱۱.۴ تثبیت شد. در آخرین دور از معاملات ارزی استانبول، هر دلار با ۴.۷۲ درصد افزایش به ۱۱.۴۵۰ لیر رسید. همچنین در خبرها آمده است که در برابر دیگر ارزهای مهم، نرخ برابری هر یورو معادل ۱۲.۸۶۷ لیر و هر پوند معادل ۱۵.۳۳۰ لیر اعلام شد.

اما روز گذشته اردوغان ضمن ابراز خرسندی از دیدارهایی که با همتایان ایرانی، تاجیک، آذربایجانی و پاکستانی خود در حاشیه اجلاس سازمان همکاری اقتصادی در عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان انجام داده، بار دیگر بر تلاش دولت آنکارا برای مهار مشکلات اقتصادی و بحران ارزی در داخل ترکیه تاکید کرده است.

در همین راستا شبکه خبری ان.تی.وی در گزارشی در خصوص سفر اردوغان به ترکمنستان و مواضع وی در رابطه با بحران ارزی نوشت: «رئیس جمهوری ترکیه روز گذشته در جریان سفر به عشق آباد با اشاره به مشکلات ناشی از افزایش قیمت‌ها به دلیل تحرکات بدون مبنای اقتصادی در نرخ ارز اظهار کرد که با اشتغال و تولید این مشکل را حل خواهیم کرد. از شما خواهش می‌کنم بدون توجه به گروه‌هایی که قصد سوءاستفاده از حوادث مختلف را دارند به دولت و کشورتان اعتماد کنید».

به نوشته ان.تی.وی اردوغان با بیان اینکه من هرگز از افزایش نرخ بهره حمایت نکردم، نمی‌کنم و نخواهم کرد تاکید کرد: «من هرگز در این موضوع سازش نخواهم کرد. ما در این امر موفق خواهیم شد. ان‌شاءالله خواهید دید که تورم قبل از انتخابات چقدر کاهش خواهد یافت. آمادگی داریم از کسانی که سرمایه‌گذاری می‌کنند حمایت لازم را انجام دهیم، و تا زمانی که سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال می‌کنید از شما حمایت خواهیم کرد».

در آخر باید خاظرنشان کرد که برخی از تحلیلگران مسائل ترکیه بر این باورند که بحران ارزی ترکیه در واقع اخلال پولی و بانکی بوده که در ادامه تنش آنکارا با واشنگتن به دولت و ملت ترکیه تحمیل شده است. موضوعی که علاوه بر تاثیر مستقیم بر شاخص‌های اقتصادی، معیشتی و امنیتی، حامل پیامی روشن از سوی مقامات واشنگتن برای سران حکومت در آکسارای است. مساله‌ای که عدم حل و فصل آن میتواند آسیب‌های جبران ناپذیری را بر پیکره حاکمیت در ترکیه بر جای بگذارد.

گزارش: اردشیر حبیبی