به گزارش آتیه آنلاین، فارغ از این که چه روزی را در تقویم، «روز کودک» بنامیم، این روز در سراسر جهان انگیزه‌ای برای یادآوری و توجه به حقوق کودکان است و کشورهای مختلف جهان بنا بر سنت و فرهنگ خود، این روز را به گونه‌های مختلف برگزار می‌کنند.

روز جهانی کودکان فقط روزی برای جشن گرفتن کودکان به عنوان یک کودک نیست، بلکه فرصتی برای آگاهی‌بخشی به کسانی است که در سراسر جهان خشونت را در قالب سوءاستفاده، استثمار و تبعیض تجربه کرده‌اند. هم اکنون کودکان در بعضی از کشورها به عنوان کارگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، در درگیری‌های مسلحانه حضور دارند و زندگی در خیابان‌ها، همراه با اختلافات و تبعیض از جمله در مذهب، مسائل اقلیت یا معلولیت را تجربه می‌کنند. برخی کودکان بر اثر جنگ و درگیریهای مسلحانه آواره شده و ممکن است دچار آسیب‌های جسمی و روانی شوند، کودکان درگیری‌های مسلحانه ممکن است برای استفاده نظامی به کار گرفته شوند، کشتار یا ضرب و شتم کودکان شوند، در معرض آدم‌ربایی قرار گیرند، به مدارس حمله شود و یا در بیمارستان‌ها اجازه دسترسی انسان دوستانه به خدمات درمانی به کودکان داده نشود. در حالی که سازمان بین‌المللی کار، ممنوعیت کار کودکان را تصویب کرده است هنوز هم میلیون ها کودک زیر ۱۴ سال در سراسر جهان مجبور به کار هستند.

در حقیقت آینده هر ملت بستگی به چگونگی رشد و تعالی کودکان و نوجوانان دارد. اینکه گفته می‌شود کودکان امروز مدیران فردای کشورند سخنی حکمت‌آمیز است و بر همین مبنا هر میزان هزینه برای سلامت، رفاه، آموزش، تأمین اجتماعی و تربیت این بخش از جمعیت صورت گیرد در واقع نوعی سرمایه گذاری بلند مدت تلقی می‌شود. روز کودک، فرصتی است برای یادآوری جایگاه حقوق کودکان و نوجوانان؛ این پیام‌آوران کوچک آشتی، مهربانی و راستی و فرصتی است تا یک بار دیگر به یاد بیاوریم در کنار ما انسان‌های معصوم و کوچکی زندگی می‌کنند که آینده آنها در گرو تصمیم گیری‌های امروز ماست که وظیفه داریم همواره در جهت ارتقا حقوق آن‌ها تلاش کنیم.

نامگذاری روز ۲۰ نوامبر به روز جهانی کودک به سال ۱۹۴۶ و بعد از جنگ جهانی دوم برمی گردد. در این سال مجمع عمومی سازمان ملل به‌منظور حمایت از کودکان، سازمانی به نام «یونیسف» را ایجاد کرد که نخست «انجمن بین‌المللی ویژه کودکان سازمان ملل» نام گرفت. در جریان نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۱۹۵۴، این مجمع به صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) ماموریت داد تا یک روز در سال را به مناسبت روز جهانی کودک برگزار کند. مبتکران برگزاری روز جهانی کودک سه هدف عمده را دنبال می‌کردند: دفاع از حقوق کودکان، تشویق دوستی میان نوجوانان جهان و متعهد کردن دولت‌های جهان برای پشتیبانی از فعالیت‌های یونیسف. قرار شد هر کشوری، روزی را به این مناسبت اختصاص دهد. خود سازمان ملل این روز را هر سال در تاریخ ۲۰ نوامبر جشن می‌گیرد. اکنون این روز در نزدیک به ۱۵۰ کشور جهان برگزار می‌شود. روز آن با توجه به سنت‌ها و منطقه‌ها متفاوت است.

یونیسف اعلام کرده که فقط با اختصاص پنج دلار برای هر کودک، می‌توان جان ۹۰ درصد از کودکانی را که سالانه می‌میرند، نجات داد و برای بهبود چشمگیر زندگی کودکان جهان سوم، کافی است که فقط مبلغ ۶ هفته بودجه تسلیحاتی جهان هزینه شود.

«پیمان‌نامه حقوق کودک» نیز یک کنوانسیون بین‌المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می‌کند. دولت‌هایی که این معاهده را امضا کرده‌اند موظف به اجرای آن هستند. دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۱۳۷۲ به این پیمان نامه پیوست، البته با این شرط که هر گاه مفاد پیمان نامه در هر مورد و در هر زمان با قوانین داخلی ایران و موازین اسلامی تعارض پیدا کند، دولت ایران ملزم به رعایت آن نباشد. در مقدمه کنوانسیون حقوق کودک آمده‌است: کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود.

پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک چهار اصل پایه‌ای دارد: هیچ کودکی نباید از تبعیض رنج ببرد؛ زمانی‌ که در رابطه با کودکان تصمیم‌گیری می‌شود، باید منافع عالیه آنان در راس قرار گیرد؛ کودکان حق حیات داشته و باید رشد کنند؛ کودکان حق دارند آزادانه عقاید و نظرات خود را ابراز کنند و این نظرات در تمامی اموری که به آنها مربوط می‌شود، باید مورد توجه قرار گیرد.