به گزارش آتیه‌آنلاین، اتیوپی از ۱۱ ماه قبل شاهد جنگ و درگیری نظامی میان نیروهای فدرال این کشور و نیروهای متحد جبهه مردمی آزادسازی تیگرای است که این جبهه در اقلیم شمالی اتیوپی مستقر بوده و بر این ناحیه کنترل دارد.

هشدار مجامع جهانی

بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی نهادهای بین‌المللی حقوق بشری، تاکنون هزاران تن در اثر این درگیری جان باخته و میلیون‌ها تن هم گریخته‌اند. در این میان در پی آشوب و خشونت و اعلام حالت فوق‌العاده در اتیوپی، سفارت آمریکا در آدیس‌آبابا هم از اتباع خود در اتیوپی خواست تا این کشور را ترک کنند. در همین راستا آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز گذشته (جمعه) در اظهاراتی تاکید کرد که جنگ و درگیری در اتیوپی باید پایان یابد و همچنین مذاکرات صلح باید فوراً بدون هیچ پیش‌شرطی آغاز شود.

از اینرو خبرگزاری رویترز در خبری با اشاره به مواضع وزیرخارجه ایالات متحده در خصوص وضعیت مخاصمات مسلحانه داخلی در اتیوپی عنوان کرد که بلینکن در توییترش نوشت: «جنگ در اتیوپی باید تمام شود. مذاکرات صلح باید فوراً بدون هیچ‌گونه پیش شرطی برای دستیابی به آتش‌بس آغاز شود». اتخاذ مواضع این چنینی از سوی وزیرخارجه واشنگتن در حالی است که پارلمان اتیوپی روز پنج‌شنبه با درخواست آبی احمد، نخست وزیر این کشور برای برقراری وضعیت فوق‌العاده در سراسر اتیوپی موافقت کرد.

در همین راستا رادیو فانا وابسته به دولت اتیوپی دیروز (جمعه) در خبری اعلام کرد که پارلمان این کشور در پی بالا گرفتن درگیری‌ها میان نیروهای دولتی و نیروهای جبهه آزادسازی تیگرای که اخیراً نیز اعلام کرده قصد دارد به سمت آدیس آبابا، پایتخت این کشور پیشروی کند، با اعمال وضعیت فوق‌العاده در سراسر اتیوپی موافقت کرد. این رادیو در ادامه، هدف از درخواست دولت اتیوپی را به طور کلی حمایت از جامعه و ملت اتیوپی در برابر تهدید امنیتی که یک گروه تروریستی (جبهه آزادسازی تیگرای) ایجاد می‌کند، دانست.

از طرفی سفارت آمریکا در آدیس آبابا نیز با انتشار بیانیه‌ای در وب‌سایت خود اعلام کرد که به دلیل درگیری‌های مسلحانه، تنش‌های داخلی و کمبود احتمالی امدادرسانی‌ها در اتیوپی اجازه خروج داوطلبانه کارمندان دولتی و اعضای خانواده‌های آنها را می‌دهد. این اقدام سفارت آمریکا در حالی اجرا شد که پیشتر مقامات واشنگتن نسبت به افزایش خشونت‌ها و گسترش دامنه درگیری‌ها در اتیوپی به شدت ابراز نگرانی کرده و بار دیگر توقف این عملیات نظامی و آغاز مذاکراتی برای برقراری آتش‌بس را خواستار شد.

تاکید آمریکا به پایان درگیری و مخاصمه مسلحانه در اتیوپی در حالی به اطلاع مقامات آدیس بابا رسید که مقامات دولت و نظامیان رده بالای این کشور سه‌شنبه گذشته پس از آنکه نیروهای اقلیم تیگرای شمالی تهدید کردند به سمت آدیس‌آبابا پیشروی می‌کنند، وضعیت فوق‌العاده اعلام کردند. اما در این میان برخی نگرانی‌ها از بروز جنایات جنگی و این قبیل جرائم در جغرافیای این کشور افریقایی وجود دارد که در نهایت باعث واکنش مستقیم سازمان ملل در قبال رخدادهای داخلی در اتییوپی شد.

بر همین اساس روز گذشته (جمعه) سازمان ملل با صدور گزارشی که در آن اتیوپی نیز مشارکت داشته، اعلام کرد، همه طرف‌های درگیر در اقلیم تیگرای واقع در شمال اتیوپی احتمالاً مرتکب جنایت‌های ضد بشری شده‌اند که در حد جنایت جنگی است. در این رابطه خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به بروز برخی رخدادهای ضد بشری در اتیوپی نوشت: «این گزارش یک روز پس از اعلام وضعیت فوق‌العاده در این کشور آفریقایی و در پی تشدید درگیری با جبهه مردمی آزادسازی تیگرای صادر شد. طرف‌های بین‌المللی گروه‌های درگیر در این اقلیم را به ارتکاب نقض‌های حقوق بشری متهم می‌کنند».

در این گزارش تحولات این درگیری که از یک سال پیش از سوی ارتش اتیوپی و متحدان اصلی این کشور در منطقه امهری و نظامیان کشور اریتره در اقلیم تیگرای ادامه دارد، فاش شده است. با این وجود هنوز مشخص نیست نتایجی که این گزارش به آنها رسیده می‌تواند موجب اتخاذ اقدامات قانونی شود یا خیر، اما اتیوپی و اریتره عضو دیوان کیفری بین‌المللی نیستند و در نتیجه این مرجع قضایی وظیفه مجازات آن دو را ندارد.

رادیکالیزه شدن شرایط کنونی

اما بر اساس این گزارش، اریتره همکاری با کارشناسان را رد و اعلام کرده، نیروهایش در جریان کمک به ارتش اتیوپی علیه جبهه مردمی آزادسازی تیگرای هیچگونه نقض و قتلی مرتکب نشده‌اند. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی سازمان ملل متحد توصیه شده که می‌توان مکانیزم عدالت بین‌المللی ایجاد کرد. تحقیقات اتیوپی به اندازه کافی جامع نبوده و همیشه استانداردهای بین‌المللی را رعایت نکرده و شفاف نبوده است.

پس از اینکه جبهه مردمی آزادسازی تیگرای که بر دو شهر استراتژیک دیسی و کومبولشا در شمال کشور کنترل یافته است، اعلام کرد، به نیروهای اقلیم اورومو پیوسته که علیه دولت اتیوپی می‌جنگد و اینکه در حال بررسی حمله به آدیس آبابا است، درگیری در اتیوپی وارد مرحله جدیدی شده است. همچنین ارتش اتیوپی روز چهارشنبه از حمله هوایی جدید علیه جبهه آزادسازی تیگرای خبر داد که مرکز آموزش نیروهای آن را در شمال اتیوپی هدف گرفته است.

علاوه براین دولت از ساکنان آدیس آبابا خواست به دلیل پیشروی میدانی نیروهای تیگرای مسلح شوند. مسئولان در آدیس آبابا از اهالی خواستند سلاح‌هایی که در اختیار دارند را ثبت کنند و برای دفاع آماده باشند. از سوی دیگر نهادهای اروپایی نیز به تحولات نظامی و مخاصمه داخلی در اتیوپی واکنش نشان داده و ابراز نگرانی کردند. از این رو مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دبیرکل سازمان ملل بابت وضعیت اتیوپی و اعلام حالت فوق‌العاده در این کشور ابراز نگرانی کردند. همزمان دولت آمریکا از شهروندانش خواست اتیوپی را ترک کنند.

در این رابطه خبرگزاری روسیالیوم در گزارشی با اشاره به اظهارت استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد و جوزپ بورل به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «دوجاریک با اشاره به وضعیت وخیم داخلی در اتیوپی اذعان داشت که گوترش بارها خواستار توقف فوری اقدامات خصمانه، وصول بدون محدودیت کمک‌های انسانی و انجام گفتگوی ملی جامع برای حل بحران شده است».

بر اساس گزارش روسیاالیوم جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در توییتی ضمن بیان اظهارات مذکور نوشت: «اتحادیه با هرگونه اقدام جبهه مردمی آزادسازی تیگرای یا جبهه آزادسازی اورومو برای حمله یا محاصره آدیس آبابا مخالف است. بسیج کردن مردم توسط دولت تنها کشور و ملت را به جنگ داخلی و فروپاشی می‌کشاند».

در آخر باید خاطرنشان کرد که آنچه در کشورهای آفریقایی باعث ادامه بحران و تشدید درگیری می‌شود، عدم کنترل دولت‌ها بر بحران پیش آمده و افزایش سطح دسترسی عموم به سلاح بوده است. روندی که در نهایت باعث بروز جنایات جنگی و رخدادهای رادیکال در این قبیل کشورها شده و طبیعتاً آینده اتیوپی نیز با این قبیل مخاطرات مواجهه است.

گزارش: اردشیر حبیبی