به گزارش آتیه‌آنلاین، به‌رغم تلاش‌های داخلی و خارجی برای حل‌وفصل بحران در سودان، به نظر نمی‌رسد که وضعیت در این کشور رو به بهبود داشته باشد و همچنان شاهد آن هستیم که این کشور شمال آفریقا با یکی از دشوارترین بحران‌های سیاسی در تاریخ خود دست‌وپنجه نرم می‌کند.  

بحران روزافزون

هزاران تن از شهروندان سودانی روز گذشته (شنبه) در مقابل کاخ ریاست جمهوری در خارطوم تجمع کرده و خواستار استرداد انقلاب و بهبود اوضاع معیشتی شدند. به گزارش سایت شبکه خبری روسیاالیوم، معترضان ضد دولت سودان به ایست و بازرسی پلیس نزدیک دفتر کابینه رسیدند و خواستار بهبود اوضاع معیشتی شدند.

پیشتر مقامات سودانی تصمیم گرفته بودند مسیرهای منتهی به دفتر کابینه را از بیم برپایی تحصنی توسط مخالفان دولت ببندند. بنا به گزارش رسانه‌ها، هزاران تن مقابل کاخ ریاست‌جمهوری تجمع کرده و شعار «دولت گرسنگی باید ساقط شود»، سر دادند. نظامیان و غیرنظامیان در ائتلافی که شاهد توافق نیست از زمان براندازی دولت «عمر البشیر» در سال ۲۰۱۹ قدرت را بین خود تقسیم کرده‌اند.  اما در حال حاضر این کشور شاهد بزرگ‌ترین بحران سیاسی در مرحله گذار دو ساله است.

از زمان کودتای نافرجام در سپتامبر گذشته، مقامات، گروه‌های حامی البشیر را مسئول آن دانستند و فرماندهان نظامی نیز خواستار اصلاح ائتلاف گروه‌های آزادی و تغییر شدند. شهروندان سودانی می‌خواهند در مقابل مقر دولت این کشور بنا به درخواست جناح جدا شده از گروه‌های آزادی و تغییر تحصن کنند. «تریبون التاسیس» (گروه هم‌پیمان با ارتش در گروه‌های آزادی و تغییر شامل گروه‌های مسلح) خواستار برگزاری تجمعی طی روز گذشته (شنبه) با هدف بازگرداندن انقلاب سودان از احزابی که آن را ربوده‌اند، شده است.

در مقابل، ائتلاف گروه‌های آزادی و تغییر و سایر گروه‌ها، جناح جدا شده از این ائتلاف را به تلاش برای نابودی دوره انتقالی و مسدود کردن مسیر در مقابل تغییر و تحول دموکراتیک از طریق این خیزش متهم کرد. «ایمن خالد»، فرماندار خارطوم تأکید کرد که افراد مسلح مانع تأمین امنیت برخی تأسیسات حیاتی در پایتخت توسط نیروهای امنیتی شدند. ایمن خالد همچنین تصریح کرد که کمیسیون امور امنیتی خارطوم به خاطر حفاظت از دارایی‌های خصوصی و عمومی، برخی مسیرهای منتهی به مراکز حاکمیتی در مرکز خارطوم را بسته است. از سوی دیگر، سفارت آمریکا در خارطوم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، واشنگتن از آغاز مقدمه‌چینی برای برگزاری انتخابات سراسری سودان حمایت می‌کند. سفارت آمریکا در خارطوم تاکید کرد که آمریکا از انتقال دموکراتیک مدنی در سودان کاملا حمایت می‌کند.

این در حالی است که گروه‌های آزادی و تغییر سودان روز پنج‌شنبه بر تصمیم خود برای تشکیل شورای قانون‌گذاری تاحد امکان گسترده‌تر با حضور نمایندگان گروه‌های انقلابی تاکید کردند. به گزارش سایت شبکه الجزیره، گروه‌های آزادی و تغییر بر تصمیم خود برای تشکیل شورای قانون‌گذاری گسترده‌تر با نمایندگانی از گروه‌های انقلابی تاکید کردند. این مسئله در دیدار هیئت شورای مرکزی رهبری گروه‌های آزادی و تغییر با «عبدالله حمدوک»، نخست‌وزیر در تلاش برای ایجاد راه‌حل‌هایی برای بحران‌های پیش روی روند انتقالی مطرح شد.

بنا به گزارش‌ها، حمدوک، اعضای شورای مرکزی رهبری آزادی و تغییر را از نتایج دیدارهایش با رئیس شورای حاکمیتی و اعضای نظامی درباره چالش‌های روند گذار و مساله شرق سودان مطلع کرد. شورای مرکزی آزادی و تغییر پایبندی خود را به مشارکت طبق سند قانون اساسی اعلام کرد و بار دیگر تمایل خود را برای گسترش پایگاه آزادی و تغییر برای دربرگرفتن کل گروه‌های انقلابی در تحول مدنی دموکراتیک ابراز داشت.

اختلاف دنباله‌دار

این تحولات در حالی صورت می‌گیرد که رئیس شورای حاکمیتی سودان اعلام کرد که تنها راه حل بحران سیاسی کنونی در این کشور منحل کردن دولت است. به گزارش شبکه خبری روسیاالیوم، «عبدالفتاح البرهان»، رئیس شورای حاکمیتی سودان در دیدار با فرماندهان منطقه نظامی در شهر بحری در شمال خارطوم گفت: «باید دادگاه قانون اساسی هرچه سریع‌تر تشکیل و رئیس قضات مستقل تعیین شود. بحران سیاسی کنونی هیچ راهکاری به جز منحل کردن دولت ندارد.» وی گفت: «ما خواهان تشکیل پارلمانی هستیم که نماینده تمام مردم به جز کنگره ملی منحل شده باشد. همچنین خواهان گسترش پایگاه احزاب سیاسی در دولت انتقالی هستیم.» البرهان تأکید کرد که بخش نظامی تلاش‌های غیرنظامیان برای ادامه شراکت به شکل سابق را رد کرد.

گفتنی است که نخست‌وزیر سودان طی نطق خود در ماه گذشته میلادی در مجمع عمومی سازمان ملل، ضمن «خطرناک» خواندن بحران سیاسی کشورش، نقشه راهی را برای خروج از این بحران ارائه کرد. حمدوک در این‌باره گفت: «راه ورود به اجرای این نقشه راه، توقف فوری تشدید درگیری‌ها و اختلافات میان همه طرف‌ها، ازسرگیری فعالیت در نهادهای دوره انتقالی و مدیریت اختلافات خارج از این نهادها است.» وی تاکید کرد: «همچنین باید توافق شود که مسائل مربوط به تروریسم و تهدیدهای امنیتی که مسائل امنیت ملی تلقی می‌شوند نباید مورد نزاع باشند.»

نقشه راه پیشنهادی حمدوک همچنین شامل خودداری از اتخاذ هرگونه تصمیمات و اقدامات یکجانبه است و بر این مساله تاکید دارد که مرجعیت توافق میان تشکیلات دولت انتقالی سند قانون اساسی است. این نقشه راه خواستار پایان دادن به وضعیت تفرقه و اختلاف میان همه اجزای گروه‌های آزادی و تغییر بوده و همچنین شامل دستیابی به عدالت انتقالی و تعهد به ابتکارعمل نخست‌وزیر به عنوان یک بستر توافق است.

از سوی دیگر، هفته گذشته، آمریکا، انگلیس و نروژ در بیانیه مشترکی حمایت جدی خود را از تلاش‌های دولت سودان برای مهار اعتراضات مستمر در شرق این کشور اعلام کردند. به گزارش خبرگزاری رویترز، در بیانیه مشترک سه کشور آمریکا، انگلیس و نروژ که در سایت وزارت خارجه آمریکا منتشر شد، ضمن تاکید بر حمایت جدی این سه کشور از تلاش‌های دولت سودان برای مهار اعتراضات مستمر در شرق این کشور، آمده است: «آمریکا، انگلیس و نروژ از فراخوان دولت انتقالی سودان برای لغو محاصره بنادر و زیرساخت‌ها در حوزه حمل‌ونقل در شرق سودان حمایت می‌کنند. این سه کشور در ادامه بیانیه مشترک خود از رهبران سیاسی شرق سودان خواستند پیشنهاد دولت‌شان را پذیرفته و بدون آغاز اقداماتی که تنها به ضرر اقتصاد کشور هستند، مشکلات خود را از طریق یک گفت‌وگوی سیاسی برطرف کنند». همچنین در این بیانیه از تمامی اعضای کابینه سودان خواسته شد تلاش‌های خود برای حل مشکل موجود را افزایش دهند.

به نظر می‌رسد که بحران سیاسی سودان همچنان ابعاد نهان بسیاری دارد و بعید به نظر می‌رسد که تظاهرات روز گذشته آخرین صفحه از این تنش فراگیر باشد.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا