به گزارش آتیه‌آنلاین، سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ مثلثی پرتنش را میان روسیه، آمریکا و ترکیه ایجاد کرده است و هر کدام از اضلاع این مثلث درگیر بازی‌های ژئوپولتیک و تحریمی شدند. با این همه، به نظر می‌رسد که هیچ یک از طرفین بنا ندارند که در این زمینه کوتاه بیایند.

محموله جدید سامانه دفاع موشکی

بر اساس اعلام یک شرکت مشهور تسلیحات سازی روسیه، این کشور به زودی با ترکیه قرارداد جدیدی در خصوص محموله‌های مربوط به سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ امضا می‌کند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «آلکساندر میخیف»، رئیس شرکت دولتی صادر کننده تسلیحات «روسوبورونکسپورت» روسیه روز گذشته (دوشنبه) گفت که مسکو و آنکارا در آینده نزدیک قرارداد جدیدی بر سر تحویل اقلام سیستم‌های دفاع هوایی روسی اس-۴۰۰ تریامف امضا خواهند کرد.

میخیف در نشستی گفت: «رایزنی‌ها بر سر سیستم‌های اس-۴۰۰ ادامه دارند. من معتقدم آن‌ها هم اکنون در مرحله پایانی هستند. در آینده نزدیک، ما با شرکا قرارداد را رسمی و امضا خواهیم کرد.»

تصمیم ترکیه، یکی از اعضای ناتو، برای خرید سامانه‌های پدافند هوایی اس -۴۰۰ ساخت روسیه، باعث ایجاد بحران در روابط بین دو متحد در سال ۲۰۱۹ شد. علیرغم درخواست‌های مکرر مقامات آمریکایی برای خروج از توافق و تحریم‌های بعدی، ترکیه از دادن امتیاز خودداری کرد و مذاکره برای ارسال محموله‌های بیشتر تسلیحات روسیه را ادامه داده است.

تصمیم ترکیه‌، یکی از اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، برای خرید سامانه‌های پدافند هوایی اس‌-۴۰۰ ساخت روسیه‌، باعث ایجاد بحران در روابط بین دو متحد در سال ۲۰۱۹ شد. علی‌رغم درخواست‌های مکرر مقامات آمریکایی برای خروج از توافق و تحریم‌های بعدی‌، ترکیه از دادن امتیاز خودداری کرد و مذاکره برای ارسال محموله‌های بیشتر تسلیحات روسیه را ادامه داده است.

طی هفته‌های گذشته، مسکو از موضع ترکیه در زمینه خرید سامانه‌های موشکی ضدهوایی اس‌-۴۰۰ قدردانی و اعلام کرد پتانسیل قابل توجهی را برای تقویت همکاری‌های دفاعی با آنکارا می‌بیند. به گزارش تاس، «یوری پیلیپسون»، مدیر بخش اروپای وزارت خارجه روسیه گفت: «ما با رضایت از گسترش تدریجی مشارکت روسیه و ترکیه در طیف وسیعی از موضوعات مورد علاقه دو طرف استقبال می‌کنیم. همکاری دفاعی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اجرای پروژه‌های مشترک، در درجه اول تامین اولین محموله اس-۴۰۰ به آنکارا در سال ۲۰۱۹ عزم کشورهای ما را برای تقویت همه جانبه همکاری در این زمینه نشان می‌دهد.»

پیلیپسون تاکید کرد: «ما از موقعیت شرکای ترکیه‌ای خود که مطابق با وظایف ملی تضمین توان دفاعی با وجود فشارهای آشکار خارجی عمل می‌کنند، قدردانی می‌کنیم.» این دیپلمات در پاسخ به سوالی درباره زمان خرید دومین محموله اس‌-۴۰۰ توسط آنکارا، توضیح داد که «بخش‌های مربوطه در حال توسعه همکاری‌های دفاعی ما هستند.» پیلیپسون گفت: «بگذارید متخصصان با آرامش کار کنند، نیازی به عجله نیست.»

این در حالی است که به نظر می‌رسد روسیه بنا ندارد فروش سامانه‌های دفاعی خود و در راس آن اس-۴۰۰ را متوقف کند. بر اساس گزارش رسانه‌های روسیه، سامانه دفاع موشکی نسل بعدی اس-۵۰۰ این کشور در جریان یک مانور تمرینی در محدوده «کاپوستین یار» یک هدف بالستیک با سرعت حرکت بالا را با موفقیت هدف قرار داده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، سامانه موشکی پیشرفته اس-۵۰۰ روسیه می‌تواند طیف کاملی از ابزارهای فعلی و آینده برای حمله از هوا و فضا متعلق به یک دشمن بالقوه و در تمامی سرعت‌ها و ارتفاع‌ها را هدف بگیرد.

وزارت دفاع روسیه به خبرنگاران اعلام کرد که اولین سامانه اس-۵۰۰ بعد از تکمیل یک چرخه کامل آزمایش‌ها برای واحد دفاع موشکی و هوایی منطقه مسکو تامین خواهد شد. این وزارتخانه عنوان کرد: سیستم موشکی پیشرفته اس-۵۰۰ یک شلیک آزمایشی جنگی در منطقه تمرینی «کاپوستین یار» برای هدساقط کردن یک هدف بالستیک با سرعت حرکت بالا را اجرا کرده است و طبق اعلام عوامل ثبت کننده داده، این هدف مورد رهگیری قرار گرفت.

ادامه مخالفت غرب

ترکیه و روسیه در حالی همکاری‌ها بر سر این سامانه دفاعی را ادامه می‌دهند که آمریکا و متحدان غربی‌اش مخالفت بسیاری با آن دارند. طی هفته‌های گذشته، مقامات هند از عزم خود برای خرید سامانه اس-۴۰۰ روسیه خبر دادند؛ امری که البته واکنش تند واشنگتن را در پی داشت. پیشتر سفیر هند در روسیه تایید کرده بود که نخستین محموله سامانه‌های دفاع هوایی اس-۴۰۰ تا پایان ۲۰۲۱ به دست هند می‌رسد. در اکتبر ۲۰۱۸، مسکو و دهلی‌نو توافقی برای تامین پنج مجموعه سامانه موشکی ضد هواپیمای اس-۴۰۰ به ارزش بیش از پنج میلیارد دلار به امضا رساندند.

وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای از توافق هند برای خرید سامانه‌های دفاعی اس-۴۰۰ از روسیه ابراز نگرانی کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، «آنتونی بلینکن»، وزیر ‌خارجه آمریکا در گفت‌وگو با تایمز آو ایندیا که در وب‌سایت وزارت خارجه منتشر شد، اعلام کرد که ایالات متحده نگران توافق روسیه و هند بر سر خرید سامانه‌های اس-۴۰۰ است. بلینکن در پاسخ به سوالی درباره سامانه‌های اس-۴۰۰ گفت: «ما قوانین خودمان را داریم. ما قوانین خودمان را اجرا می‌کنیم اما نگرانی خودمان را در این رابطه به هند منتقل کرده‌ایم، اما من قصد ندارم اظهارات زودهنگام داشته باشم. باید ببینیم چه اتفاقاتی ظرف ماه‌های آتی رخ می‌دهد.»

واشنگتن در حالی از همکاری نظامی دهلی نو و مسکو ابراز نگرانی می‌کند که بنا به گزارش‌ها، ترکیه همچنان به هماهنگی با روسیه بر سر این سامانه ادامه می‌دهد. مشاور ارشد رئیس‌جمهوری ترکیه هم در مصاحبه‌ای گفت که همکاری نظامی میان روسیه و ترکیه از جمله درباره سامانه‌های دفاع هوایی اس-۴۰۰ نیازهای آنکارا را محقق کرده و ادامه خواهد یافت.

به گزارش آناتولی، «مجاهد کوچوکیلماز»، مشاور ارشد «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه به اسپوتنیک گفت که همکاری نظامی ترکیه-‌روسیه ادامه خواهد یافت. مشاور اردوغان گفت: «در خصوص اس-۴۰۰، موضع ما همواره آشکار بوده است. آنچه ما به مردم درباره اس-۴۰۰ گفته‌ایم دقیقاً آن چیزی است که فکر می‌کنیم. جزئیاتی که ما درخصوص قراردادها با کشورهای غربی یا روسیه بیان کرده‌ایم، همچنان پا بر جا هستند. همکاری نظامی با روسیه، منافع ترکیه را محقق کرده و ادامه خواهد یافت، درست مثل همکاری نظامی با کشورهای غربی».

این مولفه‌ها نشان از آن دارد که تنش‌ها بر سر اس-۴۰۰ همچنان ادامه خواهد داشت و باید دید که واشنگتن چه تصمیمی درباره این مسئله که آن را تهدیدی بالقوه برای خود می‌داند اتخاذ خواهد کرد.

 گزارش: فرزاد سیف‌نیا