به گزارش آتیه‌آنلاین، دفتر همیاری سازمان ملل در افغانستان در جدیدترین گزارش خود که چند روز پیش منتشر شد اعلام کرد که در دو ماه گذشته و همزمان با تهاجم طالبان تلفات غیرنظامی به شدت افزایش یافته و این رقم در ماه‌های مه و ژوئن حتی از چهار ماه اول سال میلادی بیشتر است.

تحکم خون‌بار

به دنبال ورود شماری از نیروهای طالبان به شهر لشرگاه مرکز ولایت هلمند واقع در جنوب افغانستان، مقامات امنیتی این کشور در گفتگو با برخی از رسانه‌های داخلی افغانستان عنوان کردند که درگیری‌های شدیدی بین نیروهای دولتی و طالبان در روز جمعه و شنبه به وقوع پیوسته است و گروه کثیری از مردم نیز شهر را تخلیه کرده‌اند. در دو ماه گذشته و همزمان با فرارسیدن تاریخ خروج کامل نیروهای خارجی، طالبان حدود نیمی از ولسوالی‌های افغانستان را در کنترل خود گرفته ولی تاکنون هیچ یک از مراکز ولایات را تصرف نکرده است.

در همین راستا خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از یک مقام دولتی آگاه نوشت: «یک مقام دولتی که نخواست نامش در گزارش قید شود در  گفت‌وگو با خبرنگار رویترز مدعی شده است که بر اساس اطلاعات میدانی که بدست نهادهای مسئول و دولتی کابل رسیده، نیروهای طالبان از بامداد روز پنجشنبه حملات خود به شهر لشکرگاه را از چند جبهه آغاز کردند. این کنش نظامی طالبان به معنی فراگیر شدن درگیری‌ها و اپیدمی ترس در سراسر افغانستان است».

این در حالی است که در شهر هرات درگیری‌ها میان نیروهای طالبان و سربازان دولتی شدت یافته است. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی تلویزیون طلوع، نیروهای مسلح طالبان وارد بخش‌های جنوبی شهر شده‌اند و گزارش‌ها از نبرد در پنج نقطه مختلف این شهر حکایت دارد.

با استناد به آنچه در گزارش‌های شبکه طلوع افغانستان منتشر شده، از زمان اعلام خروج همه نیروهای خارجی تا ماه سپتامبر از افغانستان، نیروهای طالبان در مناطق روستایی به ‌سرعت پیشروی کرده‌اند. اما بنابر این گزارش، سرنوشت سه شهر عمده‌ای که اکنون نبرد بر سر تصرف آن‌ها جریان دارد، حیاتی خواهد بود. روشن نیست نیروهای دولت چه مدت بتوانند در برابر حملات طالبان تاب بیاورند. در عین حال، بیم از وقوع بحران انسانی در افغانستان بالا گرفته است.

در این رابطه گل احمد کمین، یک نماینده پارلمان افغانستان در گفتگو با بی‌بی‌سی تاکید کرد که قندهار در خطر سقوط است و هزاران نفر آواره شده‌اند. اوضاع هر ساعت بدتر می‌شود، و شدت نبرد در داخل شهر، در ۲۰ سال گذشته سابقه نداشته است. قندهار از دید طالبان نقشی اساسی دارد، زیرا آن را به عنوان پایتخت موقت خود در نظر گرفته‌اند. در صورت سقوط قندهار، پنج یا شش ولایت آن منطقه نیز از دست خواهد رفت و این در شرایطی است که نیروهای آمریکا هنوز برای پشتیبانی از دولت افغانستان، از راه هوا به طالبان حمله می‌کنند.

در تحولی دیگر، روز شنبه، کاخ ریاست جمهوری افغانستان شاهد گردهمایی بزرگی از رهبران و سیاسیون افغان بود. آنان در این نشست حمایت خود را از نظام موجود و دستاوردهای چندین دهه گذشته جامعه افغانستان و نظامیان آن اعلام کردند. رهبران افغان صلح و آشتی ملی را خواست همگانی و اولویت مردم آن کشور خواندند و تاکید کردند که به روند صلح و تلاش برای دست‌یابی به راه‌حل سیاسی برای بحران موجود در  میهن‌شان متعهدند و در آن زمینه تلاش می‌کنند.

شرکت‌کنندگان در این نشست تاکید کردند که از حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، مبارزات نظامیان افغان، دستاوردهای چندین دهه گذشته و استقلال افغانستان حمایت و دفاع می‌کنند و اجازه نخواهند داد که افغانستان بار دیگر تجربه تلخ و دردناک گذشته را شاهد باشد و به گذشته تاریک و قهقرا برگردد.

درگیری‌ها و تنش در حالی ولایات افغانستان را یکی پس از دیگری طی میکند که رئیس فرودگاه قندهار روز گذشته (یکشنبه) از اصابت دست کم سه راکت به این فرودگاه خبر داد.

خبرگزاری فرانسه با انتشار گزارشی در رابطه با حمله راکتی روز گذشته نوشت، مسعود پشتون، رئیس فرودگاه قندهار در جنوب افغانستان در گفتگو با خبرنگار فرانس پرس اذعان داشت: «شنبه شب سه راکت به فرودگاه اصابت کرد و دو تا از آنها به باند فرودگاه شلیک شد. در پی این حملات تمامی پروازها لغو شده است و اقدامات برای بازسازی و تعمیرات لازم در جریان است و فرودگاه بار دیگر فعالیتش را از سر می‌گیرد».

شبیخون به هرات

این تحولات در حالی صورت می‌گیرد که شبه نظامیان طالبان روز جمعه با نیروهای دولتی در ولایت هرات درگیر شده و یک پایگاه سازمان ملل در این منطقه هدف حمله نارنجکی و تیراندازی قرار گرفت. هیات کمک‌رسان سازمان ملل در افغانستان هم اعلام کرد که این حمله از سوی عناصر ضد دولتی در افغانستان روی داده است.

در این رابطه دبورا لیونز، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در افغانستان در گفت‌وگو با ساندی تایمز اعلام کرد که این حمله علیه سازمان ملل غیرقابل قبول است و ما آن را به شدیدترین شکل ممکن محکوم می‌کنیم. عاملان این حمله باید مشخص شوند و مسئولیت کارشان را به عهده بگیرند.

همچنین روزنامه بریتانیایی ساندی تایمز در بخش دیگری از گزارش خود در خصوص تحولات افغانستان به اظهارات و درخواست یکی از ژنرال‌های بلند پایه این کشور اشاره داشت و نوشت: «یکی از فرماندهان پیشین نیروهای مسلح انگلیس از بوریس جانسون خواسته است تا به منظور اجتناب از اینکه افغانستان پس از شکست غرب بار دیگر مأمن تروریست‌های بین‌المللی شود، راهبرد جدیدی در نظر بگیرد».

به نوشته ساندی تایمز ژنرال لرد دیوید ریچاردز در اظهاراتی مدعی شد که از سکوت دولت در مورد آینده افغانستان پس از خروج نیروهای غرب به تنگ آمده است. وی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ فرمانده نیروی بین‌المللی کمک‌رسانی امنیتی در افغانستان بود.

اما در طرف دیگر، محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان به‌ نمایندگی از دولت دفاع از جان و مال مردم، استقلال و تمامیت ارضی، نهادهای ملی، ارزش‌های مشترک، حقوق زنان، و سایر حقوق و آزادی‌هایی که در قانون اساسی کشور مسجل شده است را  وظیفه دولت خود دانست و تاکید کرد که در برابر هر گونه تعرض ایستادگی خواهد کرد. او علناً مسئول بهم‌ریختگی‌های اخیر را طالبان دانشت و اعلام کرد که این جریان در حال دور شدن از صلح است.

در آخر باید خاطرنشان کرد که بر اساس مشاهدات میدانی و گزارش های منتشر شده ادامه شرایط کنونی در افغانستان باعث افزایش نگرانی در خصوص بازگشت به شرایط ۲۰ سال قبل شده و این احتمال را در رابطه با اشراف صد در صدی طالبان و اجتماع دوباره بنیادگراهای رادیکال در جغرافیای افغانستان بیش از پیش قوت میبخشد.

گزارش: اردشیر حبیبی