به گزارش آتیه‌آنلاین، با نگاهی گذرا به تحولات داخلی افغانستان آنچه بیش از پیش خودنمایی می‌کند پیشروی و تصرف یکی پس از دیگری شهرهای این کشور از سوی طالبان است. رخدادهایی که به کانون توجه رسانه‌های جهان تبدیل شده و تقریبا اخبار مربوط به اوضاع داخلی افغانستان نه تنها اکثر تحلیلگران را از انفعال خارج کرده، بلکه همه رسانه‌های بین‌المللی را به انتشار و تولید برنامه‌های تحلیلی وادار کرده است.

خط و نشان غنی برای طالبان

اما روز گذشته (یکشنبه) به دنبال پیشروی عناصر طالبان در برخی شهرهای شمالی و شمال غرب افغانستان، ارگ ریاست جمهوری افغانستان شاهد موضع‌گیری رئیس جمهور این کشور علیه طالبان بود. در همین راستا روزنامه ینی شفق ترکیه با انتشار گزارشی در خصوص سخنان اشرف غنی در مراسم فرودگاه بین‌المللی نوشت: «رئیس جمهوری افغانستان در جریان سخنرانی در ولایت خوست واقع در شرق این کشور و پس از مراسم گشایش پنجمین فرودگاه بین‌المللی افغانستان با هزینه ۲۰ میلیون دلار اعلام کرد که چرا به جای آنکه فردا سر میز مذاکرات بنشینید، ‌همین امروز اینکار را نمی‌کنید؟ باید از عراق، سوریه، لیبی، یمن، لبنان و الجزایر درس عبرت بگیرید».

رئیس جمهوری افغانستان به طالبان تاکید کرد تا از عراق، سوریه و لیبی درس عبرت بگیرند و با کنار گذاشتن خشونت به روند صلح بپیوندند. وی با مقصر دانستن طالبان در افزایش خشونت‌ها در هنگام خروج نیروهای خارجی از افغانستان گفت که اگر شما نبرد را انتخاب کنید، مسئولیت آن نیز بر گردن خودتان است.

به نوشته ینی شفق اشرف غنی در رابطه با خروج نیروهای اشغالگر آمریکایی از افغانستان که در دولت جوبایدن عملیاتی شده است خاطرنشان کرد: «آیا امریکایی‌ها را به عزت از افغانستان بیرون کردم یا نه؟ چه زمانی من گفتم آمریکایی‌ها باشند؟ هفت سال پیش نگفته بودم که آمریکایی‌ها بیرون می‌روند؟ دو سال پیش به رییس‌جمهور ترامپ ننوشتم که نیروهایت را از افغانستان بیرون ببر؟ اگر طالبان برای افغانستان می‌جنگند باید تعهد کنند که خط دیورند را نمی‌پذیرند و به نوکری پایان می‌دهند. بیایید از طالبان بپرسید، اول این‌که برای چه‌کسی می‌جنگند؟ برای افغانستان یا برای این‌که افغانستان زیر دست دیگران بیاید؟ به من اعتماد کنید که افغانستان از چهارراه به یک راه بدل نمی‌شود».

با وجود اینکه اظهارات رئیس جمهور افغانستان تاکنون هیچگونه واکنشی را از سوی طالبان به دنبال نداشت، اما لازم به ذکر است از زمانی که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در مه سال جاری میلادی اعلام کرد نیروهای این کشور از افغانستان خارج می‌شوند، طالبان بیش از ۱۵۰ منطقه از این کشور را تصرف کرده است. نیروهای افغان نیز بر اساس آمارهای روزانه مدعی شده‌اند که ۲۰۰ شبه نظامی طالبان را در عملیات ضد تروریستی کشته‌اند.

بر این اساس دیروز (یکشنبه)، وزارت دفاع افغانستان اعلام کرد، ۱۹۱ شبه نظامی طالبان در حملات هوایی در ولایت‌های مختلف این کشور کشته شدند. در مقابل طالبان نیز مدعی شد که دو منطقه بسیار مهم و یک نقطه حساس و استراتژیک را در ولایت پروان واقع در شمال افغانستان تصرف کرده است.

قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان و تصرف شهرهای مختلف این کشور در حالی واکنش‌های مختلفی را از سوی مقامات داخلی و بین‌المللی به دنبال داشته که یکی از اعضاء ارشد هیئت مذاکره کننده این گروه در اظهاراتی به بیان نگاه طالبان به ساختار سیاسی و داخلی افغانستان در آینده پرداخته است.

بر همین اساس عضو هئیت مذاکره‌کننده طالبان در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک اذعان کرد: «حکومت افغان شمول اسلامی تغییرات اساسی را در زندگی، زنان، کودکان و مردان افغانستان به همراه خواهد آورد». بسیاری از تحلیلگران معتقدند این اظهارنظر به منزله نه به امارت اسلامی است.

سهیل شاهین عضو هئیت گفتگوکننده طالبان در گفتگو با اسپوتنیک تاکید کرد که زمانی تغییراتی در زندگی شهروندان افغانستان به وجود خواهد آمد که یک حکومت افغان شمول اسلامی ایجاد شود. با ایجاد این نوع حکومت، افغان‌ها یک کشور آزاد و مستقل خواهند داشت و می‌توانند با صلح و آرامش در کشورشان زندگی کنند.

به نوشته اسپوتنیک سهیل شاهین در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در این حکومت، حقوق اساسی زنان از جمله درس و تحصیل در چارچوب اصول اسلامی حفظ خواهد شد خاطرنشان کرد آنان حق دارند تا سطح دکترا تحصیل کنند، اما شاید به خاطر شرایط برخی مناطق افغانستان، این مناطق شاهد چنین موضوعی نباشند.

این در حالی است که چند روز پیش، محمد نعیم وردک سخنگوی گروه طالبان در قطر در رشته توییتری اعلام کرده بود که هئیت چهار نفره طالبان وارد مسکو شده است. این هئیت در این سفر با ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرد. این گروه شبه نظامی در بیانیه‌ای اعلام کرد که همچنین به تعهداتش درباره یک راه‌حل سیاسی که به تشکیل یک سیستم اسلامی حقیقی و راستین در افغانستان منجر شود، پایبند است.

 رفتار دوگانه طالبان

در طرف دیگر اما مقامات مسکو با وجود برگزاری و میزبانی چند جلسه با حضور کادر رده بالای طالبان در اظهارات مختلفی با نگاهی تردیدآمیز به ادعاهای طرح شده از سوی مقامات این گروه  نگاه میکنند.

در این خصوص برخی از کارشناسان مسائل افغانستان معتقدند مسکو علاوه بر تردید در رابطه با تحقق مسائل و وعده‌های طرح شده از سوی طالبان، یک نگرانی عمیق هم نسبت به آینده امنیتی این کشور و منطقه با محوریت طالبان و سازمان‌های تروریستی از جمله داعش و القاعده دارد.

در همین راستا هفته گذشته سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی از  تهدید داعش که متوجه افغانستان شده است سخن به میان آورد و گفت: «بعد از خروج غیرمسئولانه آمریکا از افغانستان تروریست‌های داعشی به این کشور گسیل می‌شوند.»

به گفته وزیر خارجه روسیه در صورت ادامه وضعیت کنونی، تروریست‌های داعشی به دلیل رفتار غیرمسوولانه برخی از مقام‌های دولت افغانستان، خروج شتاب زده نیروهای ناتو از این کشور بدون اینکه در مورد اجرای اهداف خود در این کشور گزارش دهند، مناطق مختلف افغانستان در وهله اول مناطق شرق این کشور و در مرز کشورهای متحد ما (در آسیای مرکزی) را تحت کنترل خود در می‌آورند.

این در حالی است که مسکو اعلام کرده در حال رایزنی از طریق کانال‌های دوجانبه و همچنین چارچوب سازمان امنیت جمعی با هدف تامین امنیت است. در واقع هدف از این رایزنی‌ها دفاع از کشورهای همسایه در آسیای مرکزی در برابر تهدید مذکور عنوان شده است.

اما در طرف دیگر مقامات طالبان اعلام کردند که دو سوم از مرز یکهزار و ۴۰۰ کیلومتری تاجیکستان با افغانستان در درگیری‌های اخیر در این کشور به دست عناصر این گروه افتاده است. بر همین اساس و بنا بر این قبیل موضع‌گیری‌ها، مقامات مسکو خطر ناامنی به قلمرو کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی بخصوص از ناحیه تروریست‌های داعشی را جدی می‌دانند.

گزارش: اردشیر حبیبی