به گزارش آتیه‌آنلاین، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن بامداد روز گذشته (دوشنبه) با یک فروند موشک کروز قدس۲، ایستگاه توزیع تاسیات نفتی آرامکو در شهر جده را هدف قرار دادند. سرتیپ یحیی السریع سخنگوی ارتش یمن وابسته به انصارالله اعلام کرد عملیات مذکور در پاسخ به حملات اخیر ائتلاف عربی به رهبری عربستان و محاصره یمن صورت گرفته است. او همچنین اعلام کرد موشک قدس ۲ اخیراً پس از آزمایشهای عملیاتی موفقیت آمیز در عمق خاک عربستان (که تاکنون اعلام نشده بود)، در این عملیات مورد استفاده قرار گرفت. این خبر در حالی توجه رسانه‌های جهان را به خود جلب کرد که عملیات آزادسازی و پاکسازی پایگاه مهم و راهبردی «ماس» در استان مأرب در هفته گذشته بیانگر تغییر و تحولات جدی در عرصه جنگ یمن است.

در شرایطی که نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن توانستند با اجرای عملیات موشکی برای چندمین بارِ متوالی شرکت آرامکو در عمق عربستان را مورد هدف قرار دهند، عملیات گسترده نیروهای زمینی در محورهای شرقی صنعا و غرب استان مأرب ضربات غیر قابل جبرانی را بر پیکرده ائتلاف سعودی - اماراتی و مزدوران منصور هادی وارد کرده است. پایگاه مهم و راهبردی ماس در غرب شهر استراتژیک و مشهور مأرب پس از هفته‌ها درگیری سخت و سنگین به دست ارتش و کمیته‌های مردمی یمن پاکسازی شد که قدم مهمی در راستای پیشروی به سوی شهر مأرب در مرکز این استان به شمار می‌رود.  

چندی قبل دولت ریاض با انتشار اخباری در خصوص آتش‌بس و طرح شروطی از جمله خروج نیروهای یمنی از خاک عربستان، به دنبال ایجاد یک فرصت برای ایجاد خلل در سلسله عملیات‌های ارتش و کمیته‌های مردمی بود. تا جایی که تعهد به بازگشایی مجدد فرودگاه‌ها و راه‌اندازی پروازها به یمن هم در صورت توافق، مورد قبول مسئولان سیاسی- نظامی ارتش و کمیته‌های مردمی واقع نشد.

در این میان مسئله مهمی که توجه برخی ناظران بین‌المللی را به خود جلب کرد، هزینه‌های تحمیلی به ریاض و ضعف ائتلاف سعودی - اماراتی در کنترل صدها کیلومتر مرز از ساحل دریای سرخ در استان اشغالی جیزان تا منتهی علیه استان عَسیر بود. علاوه بر آن، سایر هزینه‌های تحمیلی در یک جنگ فرسایشی، وجود نوسان در بازار جهانی نفت است. تا چندی قبل بازوی نظامی برای عربستان و امارات در مناطق مذکور چند ده هزار مزدور سودانی و در برخی مناطق اِخوانی و سلفی بود که به دلایل مختلفی از جمله مالی، تعداد قابل توجهی از آنها منطقه را ترک کرده و حاضر به ادامه همکاری با طرف سعودی - اماراتی نبودند. فرسایش جنگ در محورهای مختلف یمن در کنار نگهداری ادوات و نفرات، اشراف و بعضاً اقدام در طول خط مرزی به طول صدها کیلومتر نه تنها فشار سنگینی به طرف سعودی - اماراتی وارد آورده، بلکه عملیات‌های موشکی یمن در عمق عربستان و امارات نیز بر حجم این فشار ها افزوده است.

پایگاه استراتژیک ماس زمینه‌ساز آزادی استان مأرب

حالا با پیشروی نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در محورهای شرقی صنعا و ورودی استان مأرب، مناطق قابل توجهی پاکسازی و آزاد شد که در این میان پایگاه ماس به همراه خطوط مواصلاتی و تدارکاتی در جبهه غرب مأرب بیش از سایر اهداف خودنمایی میکند.

این در حالی است که برخی رسانه‌های وابسته به عبدربه منصور هادی (رئیس جمهور مخلوع یمن) با انتشار اخباری متذکر شدند که عملیات ارتش یمن و انصارالله با این گستره در جبهه مأرب، باعث تحرکات جدی از سوی نیروهای سعودی و اماراتی در این مناطق شده است. به گفته این رسانه‌ها نیروهای وابسته به عربستان و امارات در این مناطق به دستور اتاق عملیات مأرب در حال انتقال برخی ادوات و تجهیزات توپخانه‌ای هستند که این مساله حاکی از اطمینان اتاق عملیات ائتلاف در خصوص دامنه‌دار بودن عملیات‌های ارتش و کمیته های مردمی و همچنین پیروزی آنها در این مناطق است.

با نگاهی اجمالی به جبهه مأرب که در حال حاضر فعال‌ترین منطقه درگیری در محورهای شرقی صنعا به شمار میرود، به این نتیجه می‌رسیم نبرد فرسایشی سنگینی میان نیروهای یمنی با مزدوران وابسته به منصور هادی در جریان است. در همین راستا برخی منابع یمنی با انتشار اخبار عملیات پایگاه ماس، خبر از تلفات سنگین مزدوران هادی و همچنین نیروهای تحت نظارت ائتلاف میدهند. این در حالی است که برخی کارشناسان مسائل یمن معتقدند دلیل اقدامات کور و پراکنده که به شکل لکه‌ای و نامنظم در خصوص جبهه مأرب از سوی مزدوران هادی و نیروهای تحت فرماندهی ائتلاف سعودی - اماراتی رخ میدهد، فقدان فرماندهی واحد و منظم در خطوط درگیری است. به گفته این کارشناسان کلیه نیروهای حاضر در مأرب از یک اتاق عملیات مشترک بهره می‌برند اما به دلیل تنوع نیروها در خطوطی که اخوانی‌ها، سلفی‌ها و قبایل حاضر در منطقه آنها را تشکیل میدهند و نبود فرماندهی واحد در محورهای تماس، شکست‌های تحمیلی و دامنه‌دار بیش از پیش خود را نشان داده است.

بمباران نیروهای خودی!

در این میان انتشار خبر بمباران محورهای خودی از سوی نظامیان سعودی که برخی فعالان رسانه‌ای در کشورهای همجوار یمن (مانند مصر و سودان) آنرا منتشر کرده‌اند، واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشته است. پس از مشاهده فعالیت «وزارت صلح» در سوریه و محصول اقدامات آن در تحولات خونین این کشور، یمنی‌ها نیز اقدام به تشکیل کمیته صلح ملی کرده و به دنبال آن اقدامات مختلفی را از جمله گفت‌وگو و رایزنی با طرف‌های درگیر، شیوخ قبایل و فرماندهان مزدوران اجاره‌ای در دستور کار قرار دادند. پس از برخی اقدامات این کمیته، تعداد قابل توجهی از نیروهای مسلح حاضر در مناطق درگیری حاضر به قبول آتش‌بس و تسلیم در برابر ارتش و کمیته‌های مردمی یمنی شدند که واکنش تند ریاض و ابوظبی را به دنبال داشت.

پس از مشاهده تاثیر فعالیت این کمیته، نیروهای وابسته به منصور هادی در مأرب، به دستور مرکز ائتلاف سعودی – اماراتی، اقدام به تشکیل یک کمیته اطلاعاتی به منظور شناسایی نیروها و محورهای تسلیم شده کرد که پس از شناسایی با اقدام عملیاتی آنها رو به رو میشوند.

در واقع پس از شناسایی نیروها و محورهایی که با کمیته صلح به نتیجه رسیده‌اند، این اطلاعات با مرکز سعودی به اشتراک گذاشته شد و در نهایت محورهای مذکور بعد از ابلاغ دستور عربستان به وزیر دفاع دولت هادی (به منظور جلوگیری از تسلیم، عقب‌نشینی و مصالحه) بمباران شدند. در همین راستا برخی ژنرال‌های منصور هادی به منظور جلوگیری از هرگونه اقدام از سوی نیروها و مسئولان آنها، با کمیته صلح وارد محورهای عملیاتی استان مارب شدند که در درگیری‌های سنگین، تعدادی از آنها کشته شدند.

از جمله مهمترینِ این ژنرال‌ها می‌توان به « ژنرال الحمد الیوسفی»، فرمانده عملیات لشکر ۷۲، « ژنرال ناجی بن ناجی عایض»، معاون فرمانده نظامی منطقه هفتم، «ژنرال یحیی البکری»، رییس ستاد لشکر اول پیاده کوهستان، «ژنرال احمد الذرخانی»، مسئول عملیات لشکر ۱۴۱ و «ژنرال عیان السالمی»، فرمانده نیروهای واکنش سریع منطقه هفتم را نام برد. رسانه‌ای وابسته به نیروهای منصورهادی با انتشار خبر کشته شدن برخی فرماندهان به تاثیر منفی آن در روحیه نیروهای استان مأرب و سقوط انگیزه در برخی از فرماندهان محورها اشاره داشتند.

گسست روانی ائتلاف سعودی

انتشار اخبار گسست روانیِ نیروهای منصورهادی در رسانه‌ها ادامه دارد اما انتشار تصاویر «ژنرال هاشم الاحمر» تضعیف روانی و تحلیل روحیه این جریان را تایید می‌کند. این فرمانده منطقه ششم وابسته به منصور هادی در مصاحبه ای اذعان کرد که اگر روند حاکم بر محورهای درگیری در استان مارب همینگونه ادامه پیدا کند این استان مطمئنا سقوط خواهد کرد. اما تاکید برخی فرماندهان و ائتلاف سعودی در خصوص حفظ جبهه مأرب و اقدامات روانی و رسانه‌ای با حجمِ بالا در این استان دلایل متعددی دارد که برای درک بهتر مخاطب از این منطقه میبایست تعدادی از آنها را عنوان کرد تا در فرصتی دیگر به تبیین هرکدام به صورت جداگانه پرداخت. پاکسازی استان مأرب و از دست دادن آن از سوی مزدوران هادی و نیروهای سعودی، باعث می‌شود آنها آخرین جای پای خود را در آخرین پایگاه دولت به اصطلاح قانونی‌شان در شمال یمن از دست بدهند. به عبارتی دیگر، مأرب منطقه‌ای استراتژیک در آمایش کنونی یمن است که نقش پل ارتباطی در محورهای مواصلاتی و لجستیکی از جنوب به شمال را دارد. از سوی دیگر این منطقه از قابلیت مرکزیت و اتصال مناطق لَحِج، أبین و شَبوه به الجُوف برخوردار است که جایگزینی محور دیگر برای این استان را غیر ممکن کرده و این منطقه را با درجه اهمیت بالایی برای مرکز عملیات سعودی تعریف میکند.

همچنین آزادسازی مأرب و پاکسازی کامل آن دستیابی به مناطق نفتی و نیروگاه‌های «السافر» در شرق این استان را برای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن امکان‌پذیر میکند که همین موضوع فلسفه موجود در تامین مالی جنگ و اهداف اقتصادی جنگ یمن را تغییر می‌دهد. از سوی دیگر با آزادسازی استان مأرب فشار از جبهه‌های شرقی صنعا کاسته شده و امکان بالانس نیرو در بندر الحدیده و همچنین غرب و جنوب تَعِز نیز فراهم میشود.

در آخر باید متذکر شد که اقدامات ارتش و کمیته‌های مردمی در حوزه عملیات‌های زمینی به همراه اقدامات موشکی، شکل جدیدی از اقدامات مرکب در حوزه جنگ یمن و ظرفیت‌های ناشناخته نیروهای ارتش و مردمی یمن را رونمایی کرده است که میتواند زمینه‌ساز تحولات جدی در عرصه میدانی باشد.

گزارش: اردشیر حبیبی