به گزارش آتیه‌آنلاین، از زمان اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری این کشور چنان جنجالی به راه انداخت که بسیاری از مسائل مهم‌تر به حاشیه رانده شد؛ از جمله فرآیند انتقال قدرت و همچنین چیدمان احتمالی کابینه نامزد حزب دموکرات. رسانه‌های جهان طی روزهای گذشته به نقل از منابع آگاه گزارش دادند که تیم برنامه‌ریزی «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری منتخب، بناست «آنتونی بلنکن» را به‌عنوان وزیر خارجه دولت خود معرفی کند.
خبرگزاری بلومبرگ در این رابطه گزارش داد که بایدن حتی پیش از آن که دونالد ترامپ به شکست خود اقرار کند، ترکیب کابینه خود را مشخص خواهد کرد. بلومبرگ و آسوشیتدپرس در گزارش‌های خود گفته‌اند که بایدن بناست بلنکن را به عنوان گزینه سکاندار دستگاه دیپلماسی خود به سنا معرفی کند. این در حالی است که پیشتر شماری از چهره‌های سرشناس سیاست آمریکا از جمله «کریس مورفی» و «کریس کونز» که سناتورهای کهنه‌کار آمریکایی به حساب می‌آیند بعلاوه «سوزان رایس»، نماینده پیشین ایالات متحده در سازمان ملل و «ویلیام برنز»، معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا به‌عنوان گزینه‌های احتمالی مطرح شده بودند.
بلومبرگ در ادامه گزارش خود به نقل از دو منبع مطلع نوشته که بایدن احتمالاً «جک سالیوان»، دستیار «هیلاری کلینتون»، وزیر خارجه سابق آمریکا، را نیز به عنوان مشاور امنیت ملی معرفی کند. این در حالی است که گمانه‌زنی‌هایی نیز درباره پست‌های وزیر دفاع و سفیر ایالات متحده در سازمان ملل مطرح شده است.
انتخاب بلنکن به چه معناست؟
آنتونی بلنکن ۵۸ ساله در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اوباما»، سمت معاونت وزارت خارجه را برعهده داشت و در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ به عنوان نفر دوم دستگاه دیپلماسی آمریکا فعالیت می‌کرد. این در حالی است که وی در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ معاون مشاور امنیت ملی بود. طی دورانی که جو بایدن سمت معاونت ریاست‌جمهوری را برعهده داشت نیز بلنکن سمت دوره‌ای مشاور امنیت ملی او را برعهده داشت. وی همچنین بنیانگذار شرکت مشاوران وستکس است که در زمینه مشاوره‌های راهبردی و استراتژیک فعالیت دارد.
این فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد و دانشکده حقوق کلمبیا «یهودی‌الاصل» است و مدتی کوتاه به وکالت می‌پرداخت و اواخر دهه ۱۹۸۰ وارد جهان سیاست شد. وی با بسیاری از مقام‌های سابق امنیت ملی که خواستار سرمایه‌گذاری مجدد در دیپلماسی آمریکا و تعامل جهانی هستند هماهنگ است. بلنکن در گفت‌وگویی که در ماه اکتبر با خبرگزاری رویترز داشت گفت که ایالات متحده نباید نقش رهبری خود در جهان را واگذار کند و تاکید کرد که گرچه به نظر می‌رسد سخت و دشوار است اما جایگزینی آن از منظر به خطر افتادن منافع و زندگی آمریکایی‌ها بسیار بدتر است.
بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند که انتصاب بلنکن می‌تواند مسیر بازگشت ایالات متحده به دیپلماسی و فاصله گرفتن از رویکرد یک‌جانبه‌گرایانه ترامپ را هموار کند. نزدیکان بلنکن، وی را فردی آرام و خونسرد می‌دانند که در پیشبرد امور با گفت‌وگو و دیپلماسی مهارت بسیار دارد. به‌نظر می‌رسد که این امر می‌تواند به کار او در مقام وزیر خارجه آمریکا و مذاکره با رهبران جهان کمک شایانی کند.
«متیو کورانی»، تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری بلومبرگ عنوان کرده که حضور بلینکن در راس دستگاه دیپلماتیک آمریکا بدان معناست که بایدن می‌خواهد افراد پرسابقه و باتجربه را برای پیشبرد راهبرد نرم و مبتنی بر گفت‌وگو بر سر کار بیاورد. این تحلیل‌گر معتقد است که چنین اقدامی را می‌توان بازگشت به استراتژی سیاست خارجه مبنی بر اتحاد دانست، امری که البته در تضاد کامل با سیاست اول آمریکای دونالد ترامپ قرار دارد.
خود بلنکن در ماه جولای طی مصاحبه با بلومبرگ گفت: «نخستین کار است که آمریکا را از رکود استراتژیکی که ترامپ ما را در آن قرار داده خارج کنیم. اقدام‌های ترامپ باعث شد که چین بتواند رشد بسیاری کرده و به اهداف استراتژیک خود دست یابد.» وی طی این مصاحبه افزود که چنانچه بایدن به سمت ریاست‌جمهوری برسد، «حمایت از تایوان افزایش خواهد یافت و به مداخلات پکن در این کشور پایان خواهد داد. طی چند دهه اخیر، موازنه خوبی میان چین و آمریکا در زمینه تایوان وجود داشت.»
دیدگاه وزیر خارجه احتمالی بایدن در زمینه مسائلی چون برجام نیز به نظر امیدوارکننده می‌رسد. وی پیشتر گفته بود که امکان ادامه توافق هسته‌ای وجود دارد و در «مجمع امنیتی آسپن» نیز طی یک سخنرانی از توافق هسته‌ای دفاع کرد. «آنتونی سانیالو»، تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجه آمریکا در این زمینه می‌گوید: «به‌نظرم روی کار آمدن بلنکن می‌تواند جانی تازه به پیکر توافق هسته‌ای با ایران بدمد. بایدن بارها عنوان کرده که بنا ندارد سیاست خارجی ترامپ را ادامه دهد و بنابراین می‌توان انتظار داشت که آمریکا بار دیگر مسیر دیپلماسی سازنده را پیش بگیرد.»
مشاور امنیت ملی بایدن کیست؟
طی دوران رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، جک سالیوان ۴۳ ساله که دانش‌آموخته حقوق از دانشگاه ییل است پس از بلنکن سمت مشاور امنیت ملی بایدن را به دست گرفت. وی که از دوستان نزدیک بلنکن حساب می‌شود، یکی از نزدیک‌ترین مشاوران استراتژیک هیلاری کلینتون بود. این بدان معناست که سالیوان به‌خوبی با چیدمان دموکرات‌ها در میدان‌های دیپلماتیک و امنیتی آشناست. او نیز همچون دوست قدیمی‌اش از منتقدان جدی سیاست‌های ترامپ و «اول آمریکا» محسوب می‌شود.
«متیو کلان»، تحلیل‌گر مسائل امنیتی در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن اگزماینر گفت که سالیوان فردی بسیار باهوش و وطن‌پرست است و می‌تواند صدماتی را که «جان بولتون»، مشاور اخراجی امنیت ملی آمریکا پیشتر به بخش‌های گوناگون زده برطرف کند. وی افزود: «برخی ممکن است گمان کنند ۴۳ سالگی برای تصدی همچو سمت مهمی بسیار زود است، اما به نظرم سالیوان در رزومه کاری خود تجارب بسیاری اندوخته و به‌خوبی چم و خم امور را می‌داند. از یاد نبریم که وی در دوران اوباما از معماران اصلی مسائل امنیتی بود، به‌ویژه در زمینه ساختارهای مبتنی بر سیاست خارجی.»
البته نمی‌توان انکار کرد که سالیوان جوان‌ترین فردی است که طی دهه‌های اخیر بالاترین سمت را در امنیت ملی آمریکا به دست می‌گیرد. این در حالی است که حتی شماری از محافظه‌کاران و جمهوری‌خواهان آمریکایی نیز از سابقه او در زمان مذاکرات برجام رضایت کامل دارند و او را گزینه‌ای هوشمندانه برای تصدی این پست می‌دانند. گفتنی است که «مارگارت گودلندر»، همسر سالیوان مدتی مشاور «جان مک‌کین»، سناتور آمریکایی بود. البته «متیو کومالم»، متخصص مسائل امنیتی آمریکا معتقد است که تجربه کاری سالیوان در زمینه روسیه بسیار اندک است. وی افزود: « از یاد نبرید که وی رویکردی سراسر چندجانبه‌گرایانه دارد که می‌تواند در طولانی‌مدت به سود ایالات متحده باشد.»
به‌طور کلی، کارشناسان معتقدند که این دو بال دیپلماتیک و امنیتی دولت جدید آمریکا نشان از آن دارد که وی بنا دارد سیاستی باز و رو به جلو را در زمینه مذاکره و ایجاد پیوندهای جدید میان کشورها و متحدان آمریکایی پیش بگیرد و دیوارهای ایجاد شده طی چهار سال اخیر را از میان بردارد.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما