به گزارش آتیه‌آنلاین، ارمنستان طی یک سال گذشته روزهای پرتنشی را پشت سر گذاشت. تنش‌ها در قره‌باغ به نزاعی تمام‌عیار انجامید و حتی صلح هم نتوانست اوضاع را در این کشور آرام کند، چراکه بسیاری دولت حاضر را به عقب‌نشینی از حق حاکمیت خود متهم کردند و همین امر به جنجال‌های داخلی انجامید. حال به نظر می‌رسد که صفحه جدیدی بناست در سیاست این کشور آغاز شود.

استعفای نخست‌وزیر

«نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان روز گذشته -‌یکشنبه- در یک برنامه تلویزیونی که بطور مستقیم از شبکه تلویزیونی سراسری این کشور پخش شد گفت که برای شرکت در انتخابات زودهنگام پارلمانی استعفا می‌دهد. این خبر البته چندان مایه تعجب کسی نبود. پیشتر، خبرگزاری اینترفاکس گزارش داده بود که نخست‌وزیر ارمنستان اعلام کرده که در ۱۰ روز پایانی ماه جاری میلادی از سمت خود استعفا خواهد کرد تا راه را برای انتخابات پارلمانی زودهنگام هموار سازد. نخست‌وزیر ارمنستان از نوامبر سال گذشته یعنی هنگامی که با یک آتش‌بس به میانجی‌گری روسیه برای پایان دادن به درگیری‌های شش‌ هفته‌ای در منطقه ناگورنو-قره‌باغ موافقت کرد، با درخواست‌هایی برای استعفا از سمتش مواجه شده بود. چند ساعت بعد از اعلام این خبر، «آرمن سرکیسیان»، رئیس‌جمهوری ارمنستان درخواست استعفای نخست‌وزیر این کشور را پذیرفت. در بیانیه دفتر ریاست‌جمهوری ارمنستان آمده است: «بنا به قانون اساسی، استعفای نخست‌وزیر پذیرفته می‌شود.»

ماه گذشته میلادی، پاشینیان از زمان‌بندی برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در این کشور خبر داده بود. وی در این رابطه گفت: «دیدارم با  "گاگیک تساروکیان" رهبر حزب “ارمنستان سعادتمند” (از احزاب مخالف دولت) به پایان رسید که در جریان آن خاطرنشان کردیم که بهترین راه برای خروج از وضعیت کنونی سیاسی کشور، برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام است.»  وی همچنین گفت که با رئیس‌جمهوری ارمنستان و «ادمون ماروکیان» رهبر جناح پارلمانی حزب  «ارمنستان روشن» دیدار کرده و پس از آن روز ۲۰ ماه ژوئن سال ۲۰۲۱ را به عنوان تاریخ برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام تعیین کرده است.

استعفای پاشینیان همراه بود با رایزنی وی با رئیس کاخ کرملین در روز شنبه. سرویس مطبوعاتی کرملین روز شنبه اعلام کرد که «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه و نیکول پاشینیان در مورد ابتکار ایروان برای حل مناقشات سیاسی در ارمنستان یک تماس تلفنی برقرار کرداند. در بیانیه کرملین همچنین آمده است که این دو رهبر در صحبت‌های خود به اوضاع منطقه مورد مناقشه قره‌باغ هم پرداختند.

به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، طبق بیانیه کرملین، طرفین صحبت درباره اوضاع قره‌باغ را ادامه دادند. آن‌ها اظهار کردند که با رضایتی که به لطف حضور صلح‌بانان روسی حاصل شده، اوضاع در این منطقه آرام و پایدار مانده است. علاوه بر این پاشینیان درباره تحولات شرایط سیاسی داخلی ارمنستان که در اوایل ژوئن با انتخابات پارلمانی زودهنگام مواجه است، به پوتین اطلاع‌رسانی کرد.

بازگشت به قدرت

اما اقدام پاشینیان به استعفا نه به معنای خروج وی از صحنه سیاسی بلکه حضوری قوی در انتخابات پارلمانی پیش از موعد با حمایت حزب حاکم «گام من» در کسب پیروزی و حفظ صندلی قدرت است. وی  خاطرنشان کرده بود که چنین اقدامی به معنای خروجش از صحنه سیاسی نیست بلکه استعفا فقط برای تعیین انتخابات پارلمانی پیش از موعد، که در آن حزب حاکم «گام من» قصد شرکت و پیروزی دارد، لازم است. نمایندگان مخالف دولت در واکنش چالش نخست‌وزیر را پذیرفتند و اظهار داشتند که انتخابات زودهنگام در صورتی قابل قبول است که به «حذف خائن و نجات سرزمین مادری» ‌ختم شود.

نیکول پاشینیان ۲۸ مارس در جلسه‌ای با ساکنان منطقه آرماویر اظهاراتی را بیان کرد که برای کل کشور ارمنستان مهم بود. او گفت: «من در ماه آوریل استعفا می‌دهم. این کار را نه برای ترک، بلکه برای برگزاری زودهنگام انتخابات پارلمانی انجام خواهم داد. در این دوره، من همچنان به عنوان نخست‌وزیر باقی می‌مانم.» وی افزود: «در صورت حمایت رای‌دهندگان در انتخابات از من قول می‌دهم که حتی بهتر به کشور خدمت کنم. با این حال، اگر شهروندان از ما حمایت نکنند، پس ما فروتنانه قدرت را به شخص و یا گروهی که پیروز انتخاب خواهد شد تحویل خواهیم داد.»

این در حالی است که طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر تظاهرات گوناگونی در اعتراض به سیاست‌های پاشینیان و از جمله شیوه مواجهه او با بحران قره‌باغ صورت گرفت و بسیاری از جمله نظامیان این کشور خواستار کناره‌گیری وی از قدرت بودند، اظهاراتی که البته به تنش با رئیس ستاد ارتش و برکناری او انجامید. نخست وزیر ارمنستان پیشتر در جریان دیدار با رهبری ارتش به نیروهای مسلح کشورش تاکید کرد که نباید نقشی در امور سیاسی داشته باشند. به گزارش اسپوتنیک، ‌نخست‌وزیر ارمنستان در دیدار با «آرتاک داوتیان»، رئیس جدید ستاد کل ارتش ارمنستان گفت: «من باید از شما بخواهم که ما باید با رعایت این اصل که می‌گوید نیروهای مسلح در سیاست حضور نداشته باشند، موافقت کنیم.» وی ادامه داد: «این برای من، نه برای یک شخص یا گروه خاص، بلکه اول از همه برای خود ارتش یک ضرورت است.»

با این همه، حتی این اظهارات نتوانست سبب شود که اعتراض‌ها به سیاست‌های پاشینیان فروکش کند. طی روزهای گذشته گزارش شد که نخست‌وزیر ارمنستان پس از آنکه معترضان جلوی عبور کاروان خوروهای حامل وی را گرفتند، از شهر مغری در جنوب این کشور خارج شد. به گزارش یورو نیوز، پیش از آن نیکول پاشینیان‌ قصد داشت با همراهی محافظان، پلیس و ماموران سازمان امنیت ملی از خیابان‌های این شهر عبور کند اما معترضان به وی اجازه این کار را ندادند و جلوی کاروان خوروهای حامل نخست‌وزیر ارمنستان را گرفتند. مردم شعارهای ضد دولتی سر داده و علناً نارضایتی خود را ابراز می کردند. بنا به گزارش اسپوتنیک، پس از این رویداد، نخست‌وزیر ارمنستان سوار ماشین شد و کاروان خوروهای حامل وی از محل خارج شد.

این تحولات البته از چشم پاشینیان مخفی نمانده بود. ماه گذشته، نخست‌وزیر ارمنستان اعلام کرد که اگر مردم بخواهند تیربارانش کنند، به سمت دیوار حرکت خواهد کرد و مانع‌شان نخواهد شد. در بحبوحه بحران سیاسی و پس از چندین درخواست برای استعفا، ‌نخست‌وزیر ارمنستان گفت که کشور را ترک نخواهد کرد حتی اگر مردم درخواست اعدام وی را داشته باشند.

بنا به شواهد و قرائن موجود، اوضاع سیاسی در ارمنستان روندی جدید را پیش گرفته و باید دید که طی روزها و هفته‌های آینده و با توجه به استعفای پاشینیان چیدمان نیروها در این کشور به چه سمت و سویی گرایش خواهد داشت.

گزارش از: فرزاد سیف نیا