به گزارش آتیه‌آنلاین، دیروز رئیس فراکسیون وفاداری به مقاومت در پارلمان لبنان در سخنان خود از سفر امروزِ هیأت حزب‌الله به مسکو خبر داد. محمد رعد، در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک، درباره سفر امروز خود در رأس هیأت حزب‌الله به مسکو اظهار کرد: روابط حزب‌الله و روسیه از سال‌ها پیش آغاز شده و منافع مشترک و یک دیدگاه واحد یا بسیار نزدیک از وضعیت منطقه بر آن حاکم است.

وی افزود: دو سال قبل به مسکو سفر کردیم و درباره تحولات منطقه و لبنان با مقامات روسیه رایزنی کردیم و امروز پس از تحولات زیاد و متعددی که طی سال‌های گذشته رخ داده است بار دیگر باید چشم‌اندازهای مرحله آینده در سایه این تحولات مورد بررسی قرار گیرد. محمد رعد ادامه داد: «هدف از دعوت ما به انجام این سفر بررسی مجدد چشم‌اندازهای مرحله آتی پس از دستاوردهای ملت‌های منطقه طی چند سال گذشته است». وی در پاسخ به سؤالی درباره احتمال بررسی موضوع تشکیل دولت لبنان در مسکو تأکید کرد: «هیچ برنامه کاری مشخصی برای این سفر وجود ندارد؛ ممکن است که به موضع تشکیل دولت در چارچوب ارزیابی‌مان از اوضاع بیروت و ضرورت برقراری ثبات در آن و همچنین تسریع در روند تشکیل دولت بپردازیم». این مقام لبنانی همچنین گفت: «جلسات بحث و گفت‌وگو بین وزارت امور خارجه و کمیسیون امور خارجه در دومای روسیه و برخی مقامات تنظیم می‌شود و من فکر می‌کنم که این فرصت را خواهیم داشت که با برخی مقامات در سطح وزارت امور خارجه ملاقات کنیم».

سوریه محور مذاکرات

خبر عزیمت هیأت حزب‌الله در حالی توجه اغلب تحلیلگران و رسانه‌های جهان را به خود جلب کرده که تنها یک هفته از سفر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به کشورهای عربی از جمله عربستان، قطر و امارات میگذرد. در ادامه دیدارهای لاوروف در کشورهای حاشیه خلیج فارس، ابوظبی میزبان ملاقات نخست وزیر مکلف لبنان و وزیر خارجه روسیه بود. ملاقاتی که به اعتقاد برخی  از تحلیلگران مسائل بین‌الملل حول سه محور تشکیل دولت در بیروت، مسائل منطقه و بحران اقتصادی در لبنان انجام شد.

دیدار سعد حریری و لاوروف در حالی صورت گرفت که پس از سفر وزیر خارجه روسیه به قطر یک منبع آگاه در گفتکو با شبکه خبری المیادین خبر از عزیمت هیئتی از حزب‌الله لبنان به مسکو داد. خبری که برخی از لغو آن خبر داده و برخی دیگر از جمله محمد رعد، نماینده پارلمان لبنان از حتمی بودن آن و حضور خود در رأس این هیئت پرده برداشتند. ملاقات در مسکو و حضور نمایندگان مقاومت لبنان در روسیه در شرایطی واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشت که به اعتقاد برخی کارشناسان مسائل مربوط به خاورمیانه در این دیدار میتواند حول سه موضوع برگزار شود.

در همین راستا روزنامه ساندی تایمز در گزارشی با اشاره به حضور نمایندگانی از حزب‌الله لبنان در مسکو نوشت، دیدار این دو هیئت در خصوص موضوع سوریه، بازگشت آواره‌ها به شام و اقدامات  تل‌آویو در خاورمیانه در نظر گرفته شده است. در ادامه این گزارش آمده است که نروژ، هلند و لبنان از جمله کشورهایی هستند که به بازگشت آواره‌ها و سروسامان دادن به شهروندانی که از روی اجبار دست به مهاجرت زده و یا آواره شده‌اند، تاکید داشته و در همین راستا حزب‌الله به عنوان بازوی عمل کننده در بحران تروریسم تکفیری در شامات به ملاقات یکی دیگر از بازیگران موثر بحران سوریه می‌رود.

پرونده آوارگان سوری و بازگشت آنها به کشور خود میتواند نقش تعیین کننده روسیه را در بحران سوریه بیش از پیش نشان دهد. این در حالی است که تعیین و تکلیف در خصوص وضعیت سوریه میان سه کشور ایران، روسیه و ترکیه مطرح شده است. آنکارا و مسکو مدیریت مناطق کاهش تنش و بخش اعظمی از اردوگاه‌های ملی در سوریه را بر عهده دارند و بر همین اساس حزب‌الله برای هماهنگی بیشتر در خصوص مسائل کلان سوریه و همچنین موضوع بازگشت آوارگان راهی مسکو شده است.

از طرفی برخی ناظران مسائل سوریه بر این باورند که از مهمترین مسائل طرح شده برای این دیدار، اقدامات خصمانه از سوی رژیم صهیونیستی و همچنین نقض تمامیت ارضی سوریه از سوی اسرائیل است. تل‌آویو در حملات مکرر خود در حالی که تمامیت ارضی سوریه را نقض میکند، در اقدامی تروریستی پایگاه‌های ارتش سوریه و نیروهای مقاومت را مورد هدف قرار میدهد که این مساله کمک شایانی به داعش و سایر تروریستهای تکفیری در سوریه است. بر خلاف آنچه مقامات رژیم صهیونیستی در رابطه با اهداف این قبیل اقدامات در سوریه مطرح کرده‌اند، حملات جنگنده‌های اسرائیلی و یا عملیاتهای موشکی این رژیم هیچ منفعت و دستاورد امنیتی برای تل‌آویو به همراه نداشته است و مطمئناً این چنین کنشگری از سوی صهیونیست‌ها واکنشی سخت را از طرف نیروهای مقاومت و ارتش سوریه به دنبال خواهد داشت.

صحنه‌گردانی مسکو در منطقه

روسیه به عنوان بازیگر موثر و مرتبط با همه طرف های حاضر در سوریه میتواند از جایگاه سیاسی و دیپلماتیک خود بهره برد و نقش میانجی یا منتقل کننده پیام طرف‌های درگیر را ایفا کند. از آنجایی که برخی از تحلیلگران معتقدند همه اقدامات اسرائیل در سوریه قبل از اجرا به اطلاع مسکو میرسد، این تحلیل که یکی از محورهای مورد بحث حزب‌الله در مسکو در خصوص ارسال پیام به صهیونیست‌ها باشد از قوت بیشتری برخوردار است.

از طرفی برخی از مفسران مسائل خاورمیانه معتقدند مسئله تشکیل دولت در بیروت نیز مطمئناً به عنوان یکی از محورهای دیدار مقامات حزب‌الله با نمایندگان کرملین است. از آنجایی که مثلث عبری – عربی - غربی بر این باور است که هر گزینه‌ای که بر مسند نخست وزیری لبنان تکیه زند، باید با این مثلث همراه بوده و همکاری کامل داشته باشد. بر این اساس برخی موانع مربوط به بانک مرکزی لبنان که با اعمال تحریم سزار از سوی واشنگتن ایجاد شد، در زمره همین سیاست‌های مثلث مذکور ارزیابی میشود.

از سوی دیگر برخی از کارشناسان مسائل استراتژیک معتقدند یکی از مهمترین گزینه‌های ملاقات طرف لبنانی با روسیه، سیاست خارجی «جو بایدن» و دمکرات‌های کاخ سفید است. تاکید و تمرکز واشنگتن بر چین و آسیای شرقی در زمره همین راهبرد دمکرات‌ها مطرح میشود. به عبارتی دیگر جامعه بین‌الملل بر این باور بود که دولت پس از ترامپ راهبرد خود را در ادامه سیاستهای جمهوریخواهان طراحی کرده و ادامه میدهد. در حالی که پیروزی دمکرات‌ها و روی کار آمدن بایدن در کاخ سفید و به دنبال آن عزیمت تیم دیپلماتیک آمریکا به شرق آسیا، نه تنها تحلیل‌های موجود را با چالش جدی مواجه کرد، بلکه خلأ به وجود آمده به عنوان قوه محرک برای مسکو با هدف فعالیت در این بستر را خلق کرد.

در واقع روسیه در جای‌گیری جدید خود، به جای پای واشنگتن در غرب آسیا رسید اما با تغییر تاکتیک و اتخاذ راهبرد جدید دمکرات‌ها در خصوص پروژه «میل به شرق» رو به رو شد. مساله‌ای که باعث شد روسیه توان خود را در خلأ حضور واشنگتن در غرب آسیا به خصوص لبنان تقویت کند و این در حالی است که مسکو از اهمیت و جایگاه ایران، اسرائیل و ترکیه در استراتژی ایالات متحده درباره غرب آسیا آگاه است. آنچه از سیاستهای اتخاذ شده از سوی بایدن و سایر مقامات کاخ سفید برمی‌آید نشان می‌دهد که آمریکا به جز اعراب، در غرب آسیا تنها به دنبال سه هدف مذکور بوده و این موضوع قدرت تحرک مسکو را افزایش میدهد.

گزارش: اردشیر حبیبی