گرانی میوه در هفته‌های گذشته حاشیه‌های متعددی ایجاد کرده بود و از سوی مسئولان مربوطه تاکید شد که جای نگرانی خاصی در زمینه میوه نوروز وجود نداشته و در انبارها به میزان مناسب میوه شب عید ذخیره شده است. امروز نیز اعلام شد برای عرضه میوه شب عید توسط ستاد تنظیم بازار، ۳۰۰ نقطه در شهر تهران و ۵۵ نقطه نیز در شهرستان‌های استان تهران در نظر گرفته شده و عرضه از صبح روز پنجشنبه ۲۳ اسفندماه ۱۴۰۳ آغاز و تا روز ۱۵ فروردین ماه ۱۴۰۴ ادامه خواهد داشت.

به گفته حشمت الله عسگری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران؛ هیچ گونه کمبودی در عرضه کالاهای اساسی، بالاخص میوه شب عید استان وجود ندارد و طبق تصمیم نهایی ستاد تنظیم بازار استان تهران، مقرر شده سیب شب عید به قیمت هر کیلو ۵۳ هزار تومان و پرتقال با قیمت ۴۲ هزار تومان توسط ستاد تنظیم بازار در محل‌های مشخص که اطلاع رسانی آن به صورت دقیق انجام خواهد شد، عرضه شود.

وی در عین حال تاکید کرده است: برخورد قانونی با متخلفان و اخلال گران بازار به شدت در دستور کار دستگاه‌های نظارتی استان قرار دارد و با هرگونه احتکار کالا و افزایش نامتعارف قیمت‌ها بر اساس قانون رسیدگی و برخورد خواهد شد.

با این وجود قیمت‌های در نظر گرفته شده برای میوه‌های تنظیم بازاری نیز قیمت مناسب و کمی محسوب نمی‌شود. سال گذشته همین روزها بود که اعلام شد جهت رفاه حال مردم در تهران نزدیک به ۳۰ درصد زیر نرخ بازار و در اکثر استان‌ها نیز قیمت‌ها ۲۵ تا ۳۰ درصد کمتر از نرخ بازار برای میوه‌های تنظیم بازاری لحاظ شده است.

بر این اساس پرتقال کیلویی ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان و سیب کیلویی ۲۵ تا ۳۲ هزار تومان به صورت متوسط در استان‌ها توزیع شد که در قیاس با قیمت سال جاری هر کیلو پرتقال حداقل دو تا حدود سه برابر افزایش قیمت داشته و برای سیب نیز شاهد افزایش حدود دو برابری قیمت هستیم.

نکته دیگر اینکه حتی اگر مردم این دو قلم میوه را هم با قیمت تنظیم بازاری حدود ۵۰ هزار تومان تهیه کنند چنانچه قصد خرید میوه دیگری داشته باشند برای آن برنامه خاصی اعلام نشده است درحالیکه طی هفته‌های گذشته به کرات از صادرات بیش از حد میوه و تاثیر مخرب آن بر بازار انتقاد شده است.

حال جای سئوال است در شرایطی که مردم از نظر معیشتی شرایط دشواری را پشت سر می‌گذارند آیا همواره باید این بیم را داشته باشند که به بهانه صادرات و احتکار قیمت مایحتاج آنها سر به فلک بکشد یا اینکه ارگان‌های مربوطه از جمله وزارت جهاد کشاورزی برای این وضعیت چاره اندیشی خواهند کرد.

نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی چندی پیش در جلسه با استانداران سراسر کشور درباره تنطیم بازار کالاهای اساسی گفته بود: «کالاهایی که یارانه نمی گیرند مثل صیفی جات، میوه، چای و حبوبات مشمول قیمت گذاری نیستند و این محصولات با ارز ۲۸ و ۵۰۰ وارد شده ولی الان با ارز حدود ۷۰ هزار تومان وارد می‌شود.»

وی با اشاره به اینکه در سال جاری صادرات محصولات کشاورزی ۳۵ درصد افزایش داشته، گفته بود: «قیمت بیشتر کالاها ثابت است، افزایش قیمت برخی کالاها بر اساس قیمت ارز منطقی است، از سویی هزینه حمل و نقل ۵۵ درصد افزایش یافته است. افزایش قیمت برخی کالاها مثل برنج غیرمنطقی است. باید در قیمت برنج اعمال حاکمیت کنیم. میوه هم افزایش یافته است که این مربوط به باغدار نیست. واسطه در این بین تا سه برابر سود می کند. ما در برابر افزایش قیمت‌ها مسئول هستیم.»

روز گذشته(سه شنبه، ۲۱ اسفند) نیز گزارش کمیسیون کشاورزی در مورد ارزیابی اقدامات و عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در راستای تنظیم بازار و تامین کالاهای اساسی و مایحتاج عمومی در ایام ماه مبارک رمضان و نوروز ١٤٠٤ در مجلس قرائت شد.

در بخش‌هایی از این گزارش آمده است: «علی رغم تاکیدات مکرر معظم‌له بر اهمیت وافر ساماندهی معیشت مردم، شواهد و داده‌های اخذ شده از سطح بازار بیانگر آن است که تامین کالاهای اساسی کشاورزی در کشور، هر از گاهی دچار تکانه‌ها و چالش‌های اساسی شده و با نوسانات قیمتی، اعم از افت یا افزایش شدید قیمت محصولات مواجه می‌شود. از اینرو همزمانی عید نوروز و ایام ماه مبارک رمضان در سال جاری و تجربه چالش های موجود در تنظیم بازار کالاهای اساسی و عدم موفقیت طرح‌هایی تحت عناوین طرح ضیافت، عید تا عید و غیره در طی سال‌های پیشین منجر به آن گردید تا اقدامات صورت گرفته در راستای تنظیم بازار و تأمین مایحتاج عمومی مردم طی هفته اخیر مورد رصد نظارتی و توجه ویژه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست قرار گرفت.»

در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به آخرین اقدامات صورت گرفته برای تأمین کالاهای اساسی کشاورزی در ایام ماه مبارک رمضان و عید نوروز یادآور شده است که تا نیمه اسفندماه سال جاری بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارز به واردات کالاهای اساسی کشاورزی تخصیص داده شده و تا پایان سال به منظور تسهیل و تامین کالاهای اساسی در ماه پایانی سال و ماه مبارک رمضان هفتگی ۲۰۰ میلیون دلار به کالاهای مشمول ارز ترجیحی تخصیص داده می‌شود.

بر اساس آنچه در این گزارش ذکر شده «با وجود اقدامات فوق، شواهد میدانی، حکایت از تداوم چالش‌های جدی در بازار کالاهای اساسی کشاورزی دارد. علی رغم گزارش اطمینان بخش وزارت جهاد کشاورزی در خصوص تولید ۴/۲ میلیون تن سیب، ۳/۹ میلیون تن پرتقال و ۱/۷ میلیون تن خرما و وجود ذخایر کافی، بررسی‌های کمیسیون حاکی از آن است که در حال حاضر قیمت برخی از مایحتاج این ایام از جمله سیب و پرتقال در طول زنجیره تولید تا مصرف نهایی، بعضاً چهار الی پنج برابر افزایش می‌یابد. هرچند سیاست‌های نادرست اقتصاد کلان کشور در سال اخیر، از جمله در زمینه نرخ ارز و تورم عمومی، در این بین اثر مهمی داشته است، ولی وجود چنین حاشیه‌هایی در بازار کالاهای مورد نظر، به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان و عید نوروز به هیچ وجه قابل قبول و منطقی نمی‌باشد. لازم به ذکر است عدم برنامه ریزی و اتخاذ راهکارهای مدیریتی موثر برای تامین کالاهای اساسی که منجر به بروز اختلال در بازار مانند وضعیت بازار سیب‌زمینی که در نهایت در شرایط محدودیت‌های ارزی فعلی کشور مسئولان امر، چاره ای جز تخصیص ارز برای واردات این محصول در طی هفته‌های پیشین نداشتند. لذا شناسایی دقیق ریشه‌های آن و اتخاذ تدابیر مناسب برای جلوگیری از تکرار آن الزامی است.»