به گزارش آتیه آنلاین، پویش جهانی چشم‌انداز صفر اتحادیه بین‌المللی تأمین ‌اجتماعی (ایسا) مدت‌هاست که با هدف به صفر رساندن حوادث و بیماری‌های شغلی در محیط کار امیدی برای به حداقل رساندن حوادث ناشی از کار در کشور راه‌اندازی شده است تا از این طریق بخشی از حوادث کار کاهش یابد و شاید این موضوع زمینه کاهش تعداد افراد جان‌باخته و مصدوم در دوران فعالیت کاری کارگران فعال در کارگاه‌ها را نیز فراهم کند.

حسین مشیری تبریزی، مدیرکل امور بین‌الملل سازمان تأمین اجتماعی درباره چشم‌انداز صفر گفت: مسیر چشم‌انداز صفر از سال ۱۴۰۱ در سازمان تأمین اجتماعی شروع و جلسات مختلفی به این منظور برگزار شد. آمار اداره کل فنی بیمه‌شدگان نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۷ تا ۴۵ هزار حادثه در سال توسط این سازمان ثبت ‌شده است. فوت بیش از ۷۰۰ نفر در سال هم از اتفاقات ناخوشایندی است که در سازمان تأمین اجتماعی به ثبت می‌رسد.

مشیری تبریزی افزود: توجه به این اعداد نشان دهد که روزانه دو تا سه نفر جان خود را از دست می‌دهند و از این جهت هر کارگاه تقریبا شبیه به میدان جنگ است. درصد زیادی از این افراد، نیروی جوان هستند که دچار حادثه می‌شوند. ۴۵ درصد از حادثه‌دیدگان متاهل هستند که تبدیل به ازکارافتاده کلی یا جزئی می‌شوند و یا فوت می‌کنند.

وی اظهار کرد: چشم‌انداز صفر، چهار اصل «زندگی قابل مذاکره نیست. مردم اشتباه می‌کنند. پیشگیری موقعیتی حرف اول را می‌زند. توانایی مقابله با فشار جسمی و روحی بسیار مهم است» را دارد. هفت قاعده طلایی هم شامل «رهبری، شناسایی خطرات، تبیین اهداف، تضمین وجود یک سیستم ایمنی و بهداشت، تضمین ایمنی و بهداشت در ماشین‌آلات، تجهیزات و محیط کار، بهبود شرایط احراز و سرمایه‌گذاری بر افراد» در این چشم‌انداز وجود دارد. هر کدام از اینها دارای یک گایدلاین بوده و برای هر کدام مراسمی در نظر گرفته می‌شود و در برنامه چشم‌انداز صفر مورد توجه قرار می‌گیرد.

تشکیل ۱۴ کمیسیون در اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی

براساس اطلاعات موجود در راستای اجرای چشم‌انداز صفر، تاکنون اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی با تمرکز بر این موضوع، ۱۴ کمیسیون ویژه تشکیل داده است که این کمیسیون‌ها در قالب کمیسیون پیشگیری این اتحادیه، تحت عنوان کمیسیون ویژه اطلاعات، فرهنگ پیشگیری، آهن و فلزات، بازرگانی، برق، آب و گاز، حمل‌ونقل، خدمات سلامت، ساخت‌وساز، شیمیایی، کشاورزی، ماشین‌آلات و سیستم های ایمنی، معدن، آموزش و بازآموزی، پژوهش» فعالیت دارند تا بتوانند نقش جدی خود در کاهش حوادث کاری ایفا کنند.

همچنین در ایران نیز سه شرکت بزرگ مس سرچشمه، گل‌گهر و شرکت تخت گنبد و همچنین اداره کل بازرسی وزارت کار عضو کمیسیون پیشگیری معدن به شمار می‌روند که پیوستن به این کمیسیون تاکنون توانسته بخشی از حوادث کاری این شرکت‌ها را به سمت نزولی هدایت کند به طوری که به عنوان نمونه با مدیران مس کرمان و گل‌گهر صحبت کردیم تا ببینیم پیوستن به کمیسیون پیشگیری معدن به آنها و حوزه HSE آنها چه کمکی کرده است. دوستان موضوعی را عنوان می‌کردند که براساس آمارهای سازمان تأمین اجتماعی حدود ۲۰ سال پیش، شرکت گل‌گهر یکی از ۱۰ شرکت برتر حادثه‌خیز در ایران بوده در حالی که طبق آمار سال گذشته، جزء ۱۰۰ شرکتی دارای حادثه نبوده است.

آمارهایی از حوادث کار

براساس آخرین داده‌های آمارهای سازمان تأمین اجتماعی ۴۸ هزار و ۸۶۸ مورد حادثه ناشی از کار در سال ۱۴۰۲ در کشور رخ داده که به دلیل وقوع این حوادث فوت ناشی از کار سه درصد و فوت ناشی از غیرناشی از کار ۹۷ درصد این آمارها را به خود اختصاص داده است. همچنین ازکارافتادگان ناشی از کار ۱۱ درصد، جزیی ناشی از کار ۱۰ درصد و ازکارافتاده کلی ناشی از کار ۷۹ درصد کل افراد ازکارافتاده در سال ۱۴۰۲ در سازمان تأمین اجتماعی را تشکیل می‌دهند.

میثم حمزه، رئیس اداره نظارت فنی بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی پیشتر با اشاره به آمارهایی از حوادث کاری گفت: طبق بررسی‌های سازمان تأمین اجتماعی، در سنوات اخیر یعنی در سال‌های «۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲» سالانه بین ۴۰ تا ۴۵ هزار حادثه ناشی از کار در خصوص بیمه‌شدگان مشمول قانون تأمین اجتماعی به شعب این سازمان اعلام می‌شود که حدود ۹۵ درصد از حادثه‌دیدگان بعد از طی دوره استراحت پزشکی و دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری، بهبود یافته‌اند.

حمزه ادامه داد: اما به طور میانگین در هر سال حدود ۶۵۰ نفر از بیمه‌شدگان دچار حادثه منجر به فوت می‌شوند. این آمار در حالی رقم می‌خورد که در سال حدود یک هزار و ۵۰۰ مورد حادثه رخ می‌دهد که در آن افراد دچار ازکارافتادگی (اعم از جزیی، کلی و نقص عضو) می‌شوند.

آمارهای سنوات اخیر بیانگر آن است که حدود ۷۵ درصد از حوادث شغلی کشور در ۲ بخش ساختمان و صنعت اتفاق افتاده است و سایر حوزه‌ها ۲۵ درصد از حوادث شغلی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین بررسی‌های به عمل آمده از آمار فوتی‌های حوادث ناشی از کار نشان‌دهنده این است که بیشترین میزان شدت حادثه در بخش ساختمانی بوده و عمدتاً ناشی از سقوط از ارتفاع است.

تأمین اجتماعی حامی حادثه‌دیدگان ناشی از کار

در طول سالیان سال هر اتفاق و رخدادی ناشی از کار برای افراد بیمه شده تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی رخ داده، این نهاد بیمه‌ای در سریع‌ترین زمان ممکن به دنبال پرداخت مستمری به بازماندگان و برقراری ازکارافتادگی حادثه‌دیدگان بوده است.

سازمان تأمین ‌اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمه ای کشور، در بروز حوادث و سوانح برای نیروهای کار و تولید، با ارائه تمامی حمایت‌های قانونی به بیمه‌شدگان آسیب دیده و خانواده‌های جانباختگان، از جمله ارائه خدمات درمانی رایگان، پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری، بیکاری و برقراری مستمری از کارافتادگی و مستمری بازماندگان، همواره در کنار جامعه تحت پوشش بوده و از همه ظرفیت‌های قانونی ممکن برای ارائه خدمات به افراد متأثر از این گونه حوادث استفاده می‌کند.

علیرضا حیدری، کارشناس رفاه و تأمین اجتماعی نیز در این باره گفته است: تا زمانی که بازرسی از کارگاه‌ها به اندازه نیاز گسترده نشود و اختیارات بازرسان برای تاثیرگذاری در کارگاه‌ها در راستای کاهش ریسک افزایش نیابد، کاهش حوادث کار از طریق مشارکت و سرمایه‌گذاری سازمان تأمین اجتماعی ممکن نخواهد شد.

حیدری افزود: گزارش‌های بازرسان این حوزه باید در اختیار بخش بازرسی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار گیرد و بازرسی وزارت کار براساس این داده‌ها، دخالت موثر داشته باشد و حتی تا مرحله پلمب کردن کارگاه پُرریسک پیش برود. این امر باعث می‌شود با سرمایه‌گذاری در این حوزه، ریسک و خطر ناشی از کار که منجر به ازکارافتادگی جزیی، کلی و حتی فوت و در نتیجه پرداخت هزینه‌ حمایتی توسط سازمان می شود، به شکل معناداری کاهش یابد.

او بیان کرد: با نگاه به آمار از کارافتادگی و خسارات این چنینی در سازمان متوجه می‌شویم که مشارکت در کاهش حوادث و سرمایه‌گذاری در این بخش تا چه اندازه می‌تواند در کاهش هزینه‌های سازمان موثر باشد؛ در حال حاضر سازمان بیش از ۱۵۰ هزار مستمری از کارافتادگی در هر ماه می‌پردازد و بنابراین بدیهی است که با کنترل ریسک، هزینه‌های سازمان کاهش و کیفیت خدمات ارائه شده به بیمه‌شدگان افزایش می‌یابد.

حیدری با بیان اینکه ترمیم نقاط حادثه‌خیز و پرداخت هزینه برای کاهش ریسک در نهایت به نفع شرکت بیمه‌گر است؛ اضافه کرد: وقتی ایمن‌سازی با کمک سازمان بیمه‌گر انجام شود، هزینه‌های پرداخت خسارت کم می‌شود و در نتیجه در میان مدت و بلندمدت، سازمان بیمه‌گر از محل کاهش هزینه‌ها سود می‌برد. در تأمین اجتماعی نیز باید به همین شیوه به مساله حوادث کار نگاه کرد تا بخشی از هزینه‌کرد سازمان از «پرداخت خسارت حادثه» به «ایمن‌سازی» منتقل شود.