لطفا در مورد دسترسی افراد جامعه به پزشک در طرح پزشک خانواده توضیحاتی بفرمایید؟
طرح پزشک خانواده باعث می‌شود که دسترسی بیماران به پزشک راحت‌تر و سریع‌تر باشد. زیرا در حال حاضر بیمار با پرداخت ۱۰ هزار تومان ویزیت می‌شود که بر اساس قانون این مبلغ را هم نباید بیماران پرداخت می‌کردند. ولی چون دسترسی به پزشک راحت‌تر است قطعا بیمار بیشتر پیگیر بیماری‌هایش است. مساله مهمتر این است که ما تمام اطلاعات دموگرافی بیمار را داریم به عنوان مثال من اطلاعات ۳ هزار بیمار را به طور کامل دارم بنابراین این مساله باعث می‌شود که به طور کامل بیمار را بشناسم و بیمار هم پزشکش را می‌شناسد از اینرو یک تعامل خوبی بین بیمار و پزشک بوجود می‌آید و همین مساله عامل مهم در سلامت افراد جامعه است. در گذشته بیماران زیادی با شرایط نامساعد جسمی به ما مراجعه می‌کردند در حالیکه امروزه آمار این بیماران کاهش پیدا کرده است زیرا که بیماران مدام به پزشک مراجعه می‌کنند و آزمایش می‌دهند و به سلامتشان اهمیت می‌دهند این در حالی است که هزینه دارو و آزمایش ارزان است و چون امکانات پزشکی هم ارزان و هم دسترسی راحت‌تر است بیشتر به پزشک مراجعه می‌کنند و این مساله بسیار ارزشمند است.
نظام ارجاع در طرح پزشک خانواده در چه مرحله‌ای است؟
اجرای طرح پزشک خانواده به علت عدم حمایت مشکل پیدا کرد و به علت اعتراضاتی که به‌وجود آمد به طور کلی ارجاع را حذف کردند. در حالیکه در برنامه پزشک خانواده ارجاع باید حالت اجبار داشته باشد. حالا چرا باید اجبار داشته باشد؟ زیرا پزشک خانواده دو هدف دارد یکی اینکه هزینه‌ها باید مدیریت شود و دوم اینکه میزان سلامت مردم بالاتر رود. در تمام دنیا پزشکان خانواده می‌توانند تا ۸۵ درصد بیماری‌ها را درمان کنند و این تخصص‌گرایی که در مردم رواج پیدا کرده است اشتباه است آنان باید در ابتدا به پزشک خانواده مراجعه کنند و اگر نیاز بود پزشک آنان را به متخصص ارجاع می‌دهد. متاسفانه این مساله در جامعه ما جا نیفتاد و مردم هم اصرار داشتند که حتما برای هر بیماری به متخصص مراجعه کنند. مسئولان هم برای اینکه خودشان راحت باشند طرح ارجاع را که دو سال پیاده شده بود را برداشتند و دیگر ارجاع انجام نمی‌شود. ولی اینکه وضعیت پزشک خانواده در استان فارس در چه مرحله‌ای است می‌توان گفت پزشکان خوب وارد صحنه شدند و آموزش‌های لازم را دیده‌اند و هر کسی به کار خودش مسلط شده است. ولی به نظر من در مدیریت و نظارت برنامه اشکالات جدی وجود دارد. این طرح در استان فارس ابتدا در مطب‌ها و درمانگاه‌ها اجرا شد و نظام پرداختش بد نبود ولی در اثر مرور زمان به سمتی رفت که درمانگاه‌ها غالب شدند و الان این نظام پرداختی که به صورت سرانه باعث شده که درمانگاه‌ها برنامه را لغو کنند و مسئولان باید این برنامه را درست کنند.
به نظر شما طرح پزشک خانواده با چه مشکلاتی روبرو است؟
در حال حاضر مشکل ما در این سیستم که استارت آن سال ۱۳۹۱ شروع شد این است که سرانه‌ای در نظر گرفته شده بود که کارشناسی و حساب شده بود، طوریکه بر اساس قانون ما ۱۲ درصد پول را به دستیار می‌دادیم اما در حال حاضر با توجه به تورم این سرانه خیلی کم است به طوری که یک سوم دریافتی اداره کار هم نیست. روزهای اول از شهر و تمام روستا ماما و پرستاران بیکار و کارشناس بهداشت برای کار به مطب‌ها مراجعه می‌کردند الان کسی حاضر نیست با این پول کار کند و مراقب سلامت نیست. این در حالی است که در برنامه پزشک خانواده مراقب سلامت نقش اصلی مراقبت از بیماران را بر عهده دارد. این مراقبین به نوعی عصای دست بخش سلامت و پزشک خانواده بودند و عملا از وقتی که این افراد رفتند کارها به خوبی پیش نرفت. پزشک خانواده با توجه به اینکه برای نظام سلامت ما یک راهبرد اساسی است جا نیفتاد به نوعی علیرغم تمام قوانینی که بر الزام این طرح تاکید شده این طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع تضعیف شده است. تمام وزرا هم در ابتدا بر لزوم این طرح تاکید می کنند ولی بعدا کار دیگری انجام می‌دهند و همه این مسایل باعث شده است که طرح پزشک خانواده دچار یک رکود و عقبگرد شود. واقعیت این است که پزشکان خانواده با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند به طوری که دیگر کسی رغبت ندارد در این طرح ثبت نام کند. چندی قبل مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه برای سرانه کارشناسی بررسی انجام داد که بر اساس آن سرانه در سال ۱۴۰۲ باید چیزی حدود ۳۷ هزار تومان باشد این در حالی است که سرانه ما در سال گذشته ۱۵ هزار و ۴۰۰ هزار تومان بود. پزشکان خانواده به نوعی دارند دست و پا می‌زنند و متاسفانه کسی هم نیست که به دادشان برسد. از این برنامه هم نمی‌توانند خارج شوند چون بیمارانشان پیش پزشک دیگری ثبت نام می‌کنند. مسئولان هم به جای اینکه استانداردسازی کنند و کاری کنند که پزشکان ما از خارج به کشور برگردند و به کشور خود خدمت کنند متاسفانه شاهد مهاجرت آنها هستیم.
طرح پزشک خانواده در ساماندهی وظایف پزشکان چه کاری انجام داده است؟
در تمام دنیا علاوه بر اینکه نظام سلامت مدیریت سلامت و مدیریت هزینه‌ها را انجام می‌دهد. پزشکان هم جایگاه واقعی خودشان را در نظام خانواده پیدا می‌کنند ولی به خاطر اینکه در مورد سرانه پزشکان برنامه‌ریزی کافی و نظارت دقیق وجود ندارد پزشکان بشدت ناراضی هستند و هر روز ما شاهد استعفای پزشکان هستیم. در تمام کشورهای پیشرفته برنامه پزشک خانواده ساماندهی شده است و هم بیماران و هم پزشکان رضایت دارند. آنها آنقدر که به پزشکان خانواده‌اشان می‌بالند به صنایعشان نمی‌بالند ولی متاسفانه مدیران ما دلسوزی لازم را نسبت به این برنامه ندارند از اینرو این طرح هم پیش نمی‌رود.
نظر شما