یک بنای ثبت ملی چگونه تخریب شد؟
«خانه امینلشکر»، بنای ثبت ملی دوره قاجار، در محله عودلاجان تهران دچار تخریب شد؛ آن هم درحالیکه هرگونه دخل و تصرف در این بنا بدون مجوز وزارت میراث فرهنگی، طبق قانون ممنوع است.
خانه امینلشکر در یکی از کوچههای قدیمی عودلاجان قرار دارد؛ محلهای که بخش قابل توجهی از بافت تاریخی آن در دو دهه اخیر از بین رفته است. این بنا طی سالهای گذشته بدون مرمت رها شده و بهتدریج دچار فرسودگی شدید شده بود. این خانه در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۴۰۲ با شماره ۳۴۰۰۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. ثبت ملی بهمعنای ممنوعیت تخریب و الزام حفاظت از بناست. با این حال، گزارشها از تخریب بخشهای اصلی ساختمان حکایت دارد.
فعالان میراث فرهنگی میگویند وضعیت بحرانی این بنا از سال ۱۴۰۰ بارها به نهادهای مسئول اعلام شده بود. به گفته آنها، بخشهایی از ساختمان بهتدریج تخریب شد و بنا به حال خود رها ماند. این فعالان معتقدند رهاسازی بنا و نبود اقدام عملی، زمینه تخریب نهایی را فراهم کرد.
در مقابل، حمد آیینی، شهردار منطقه ۱۲ تهران، اعلام کرده است که به محض اطلاع از تخریب، نیروهای شهرداری با هماهنگی ادارهکل میراث فرهنگی استان تهران در محل حاضر شده و عملیات متوقف شده است.
او گفته است که این بنا در برنامه مرمت شهرداری قرار داشته و موضوع از طریق مراجع قضایی در حال بررسی است. با وجود این توضیحات، فعالان میراث فرهنگی تأکید دارند که مالکیت بنا با شهرداری منطقه ۱۲ بوده و تخریب آن بدون اطلاع یا مسئولیت شهرداری قابل تصور نیست. آنها خواستار شفافسازی درباره عامل یا عوامل تخریب شدهاند.
خانه امینلشکر تنها بنای آسیبدیده در عودلاجان نیست. فعالان این حوزه هشدار میدهند که ادامه بیتوجهی به بناهای تاریخی، به حذف تدریجی بافتهای ثبت ملی منجر خواهد شد.
