بحران سوختگی در ایران؛ کمبود ۱۵۰۰ تخت و هزینههای نجومی درمان
طبق اعلام رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری، سالانه حدود ۳ هزار نفر در ایران بر اثر سوختگی جان خود را از دست میدهند و از میان ۳۰۰ هزار مصدوم سالانه، ۴۰ درصد دچار معلولیت یا ازکارافتادگی دائم میشوند. این در حالی است که براساس ارزیابیهای علمی، ۹۰ درصد سوختگیها با آموزش و پیشگیری قابل اجتناباند.
به گزارش آتیهآنلاین، دکتر مصطفی دهمردهای، فوقتخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی، میگوید: «اگر بخواهیم مشکل سوختگی مردم را حل کنیم، باید پیشگیری را در اولویت قرار دهیم. در کشورهای موفق، آموزش و فرهنگسازی عامل اصلی کاهش آمار بوده است.» او تأکید دارد که سوختگی پرهزینهترین حادثه قابل پیشگیری است و غفلت، سادهانگاری و نبود آموزش عمومی مهمترین دلایل تداوم این بحراناند.
به گفته رئیس بیمارستان مطهری، بیمارستانهای سوختگی کشور از کمبود حدود ۱۵۰۰ تخت استاندارد رنج میبرند. این کمبود سبب شده بیماران در اتاقهای چندنفره بستری شوند و خطر عفونت بین بیماران افزایش یابد.
مرگومیر ناشی از سوختگی در ایران دو برابر میانگین جهانی است، چراکه بسیاری از بخشهای درمانی فرسوده و غیراستانداردند. اگرچه قرار است بیمارستان ۱۵۰ تختخوابی بابالحوائج در بلوار کن تا پایان سال افتتاح شود، اما این اقدام تنها بخش کوچکی از مشکل را جبران میکند.
دکتر دهمردهای میگوید: «نیروی انسانی مجرب داریم، اما تجهیزات کافی نیست. از سوی دیگر، تعرفههای پایین و سختی کار باعث شده تمایل به فعالیت در بخش سوختگی کم باشد. اگر تعرفهها اصلاح نشود، بحران نیروی متخصص و پرستار ادامه خواهد داشت.»
هزینههای سنگین درمان
بیشترین قربانیان سوختگی افراد ۱۵ تا ۴۰ ساله، یعنی جمعیت فعال کشور هستند. درمان سوختگی گران و طولانی است؛ بیماران معمولاً هفتهها تا ماهها در بیمارستان بستری میمانند و هزینه فرانشیز آنها به ۲۵ میلیون تومان یا بیشتر میرسد.
هزینه پانسمانها و لباسهای مخصوص نیز سرسامآور است. هر پانسمان حدود یک میلیون تومان قیمت دارد و بیمار روزانه به چندین عدد نیاز دارد. اگرچه با اقدام وزارت بهداشت پانسمانهای خارجی تحت پوشش بیمه قرار گرفتهاند، اما لباسهای فشاری پس از عمل هنوز بیمه نیستند و برای کل بدن به بیش از ۲۵ میلیون تومان هزینه نیاز است.
به گزارش روزنامه ایران، بسیاری از بیماران، بهویژه از دهکهای پایین، توان پرداخت چنین هزینههایی را ندارند. بیمارستان شهید مطهری در این موارد از کمک خیرین برای پوشش هزینهها استفاده میکند، اما دکتر دهمردهای معتقد است: «اگر پیشگیری اجرا شود، این هزینههای میلیاردی اصلاً وجود نخواهد داشت. هر یک تومان سرمایهگذاری در پیشگیری، ۳۰ برابر بازگشت مالی دارد.»
به گفته متخصصان، سوختگی تنها یک مشکل جسمی نیست، بلکه تبعات روانی و اجتماعی گستردهای دارد. افسردگی، انزوا، طلاق و خودکشی در میان بیماران سوختگی بسیار شایع است. تغییر چهره و دفرمهشدن پوست سبب میشود بسیاری از این بیماران از اجتماع فاصله بگیرند.
دهمردهای میگوید: «نگاه خیره مردم و پرسشهای تکراری، آزاردهندهترین تجربه برای بیماران است. مردم باید یاد بگیرند که با احترام و درک متقابل با این افراد رفتار کنند.»
جنسیت و دلایل سوختگی
از نظر جنسیتی، مردان بیش از زنان دچار سوختگی میشوند؛ بیشتر بهدلیل تماس با شعله یا برق در محیط کار. پس از آن، زنان در اثر تماس با مایعات داغ هنگام آشپزی و کودکان در نتیجه غفلت والدین بیشترین آمار را دارند.
سالانه حدود دو هزار مورد سوختگی ناشی از برقگرفتگی نیز گزارش میشود که اغلب به قطع عضو منتهی میشود. همچنین استفاده نادرست از ژلهای آتشزا و سوختهای صنعتی از عوامل روبهافزایش سوختگیهای خانگی است.
بهرغم هشدارها، آموزش عمومی برای پیشگیری از سوختگی هنوز جایگاه واقعی خود را نیافته است. رئیس بیمارستان مطهری میگوید: «بارها از رسانه ملی خواستیم آموزشهای پیشگیرانه پخش کند، اما معمولاً در ساعات نیمهشب و کممخاطب پخش میشوند. این آموزشها باید در زمانهای پرمخاطب، مثل میانبرنامه فوتبال یا سریالها، نمایش داده شوند.»
او تأکید میکند که استانداردسازی ایمنی منازل و محیطهای کاری، اجرای کمپینهای آگاهی عمومی و اصلاح قوانین ساختوساز از مهمترین گامها برای کاهش آمار سوختگی در کشور است.
