طبق آمارها با وجود آنکه نرخ رشد اقتصاد ایران در کل دهه ۹۰ نزدیک به صفر درصد بوده، اما تأمین مالی انجام شده از طریق بازار سرمایه ۶ هزار درصد افزایش یافته و از ۱۱۷۰۰ میلیارد تومان به ۷۱۸ هزار میلیارد تومان در پایان دهه ۹۰ رسیده است. این یعنی بنگاه‌های اقتصادی که با کمبود پول مواجه بوده‌اند. فقط در آخرین سال دهه ۹۰ یعنی سال ۱۴۰۰ بیش از ۷۰۰ هزار میلیارد تومان منابع بیشتر نسبت به سال ۱۳۹۰ از بورس وام گرفته‌ شده است.

با وجود اینکه سهم بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد از سه درصد در ابتدای دهه ۹۰ به ۱۲ درصد در پایان این دهه رسیده و به نوعی چهار برابر شده، اما هنوز بخش عمده تأمین مالی شرکت‌ها در ایران از طریق نظام بانکی انجام می‌شود و سهم بازار سرمایه در مقابل نظام بانکی بسیار کم است. بر اساس داده‌های آماری در سال ۱۴۰۱ جمع کل ارزش معاملات بورس‌های چهارگانه به ۱۳ هزار و ۲۵۳ میلیارد تومان رسیده که رکورد تازه‌ای در نیم‌قرن فعالیت بازار سرمایه محسوب می‌شود. این معاملات توسط میلیون‌ها سرمایه‌گذار انجام شده که برخی به‌ صورت فعال و برخی دیگر به‌ صورت نیمه‌فعال در معاملات مشارکت کرده‌اند.

با توجه به افزایش نسبت پول به کل نقدینگی از ابتدای سال جاری تاکنون به ‌طور میانگین هر هفته بین یک تا دو هزار میلیارد تومان نقدینگی تازه وارد بازار سرمایه شده است. همه این ارقام به معنای این است که نقدینگی در بازار سرمایه در گردش است و اینجا جایی است که در صورت اجرای راهکاری مؤثر می‌تواند محل مناسبی برای تأمین مالی باشد. با این‌حال مقایسه اندازه معاملات، ارزش شرکت‌ها، تعداد سرمایه‌گذاران و اندازه اقتصاد ایران نشان می‌دهد که هنوز اقدامات مناسبی برای افزایش نقش بازار سرمایه در تأمین مالی تولید با توجه به نیازهای موجود انجام نشده است.

مقایسه تأمین مالی انجام شده از طریق بازار سرمایه با بانک‌ها به‌ خوبی گویای آن است که بازار سرمایه فاصله زیادی تا نقطه مطلوب دارد و برای افزایش نقش بازار سرمایه در تأمین مالی تولید باید به فرایندهای موجود سرعت داد، چراکه با سرعت فعلی سال‌ها زمان می‌برد که بازار سرمایه نقش واقعی خود را در تأمین مالی تولید و اقتصاد ایران پیدا کند. مهندسان مالی در دهه ۹۰ عملکرد خوبی داشته‌اند و به شکل مطلوبی ابزارها و نهادهای مالی را که لازمه تأمین مالی جمعی در بازار سرمایه است توسعه داده‌اند، اما این کافی نیست؛ چراکه صرف توسعه نهادها و ابزارهای مالی نمی‌تواند منجر به افزایش نقش بازار سرمایه در اقتصاد کشور شود.

با مروری بر فرایندهای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه درمی‌یابیم که اکنون فرایند تأمین مالی از طریق بازار سرمایه با دو چالش اساسی مواجه است؛ چالش نخست به فرایندهای اداری تأمین مالی و صدور مجوزها از طریق سازمان بورس بازمی‌گردد که به‌زعم بسیاری از فعالان بخش خصوصی طولانی و زمان‌بر است و چالش دوم ناآشنایی مدیران و فعالان بخش خصوصی با ابزارهای تأمین مالی بازار سرمایه است که دراین‌باره نوک پیکان انتقادها به سمت مقامات بازار سرمایه نشانه می‌رود. لازم است بورس‌های محلی در برخی استان‌ها به صورت مستقل تأسیس شود تا از طریق پذیرش و درج شرکت‌های جدید، فعالان اقتصادی با ابزارهای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه بیشتر آشنا شوند و به این وسیله چرخ‌های اقتصادی کشور با سرعت بیشتری به گردش درآید.