به گزارش آتیه آنلاین، در حال حاضر سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در کشور روی الکترونیکی شدن سلامت در حال انجام است. نظام درمانی کشور، از جمله حوزه‌هایی است که هر ساله هزینه‌های زیادی را هم به دولت و هم به دستگاه‌های بیمه‌ای وارد می‌کند. بهبود و ارتقا این سیستم به یک سیستم پویا، روزآمد، ایمن و سریع که گردش اطلاعات در آن تامین کننده نیازهای سیستم است، علاوه بر آنکه موجب بهبود کیفیت خدمات درمانی به جامعه می‌شود، زمینه‌ساز صرفه‌جویی هنگفتی در هزینه‌های درمانی کشور خواهد بود.

پرونده‌های الکترونیکی به عنوان ابزاری به شمار می‌آیند که مراکز مراقبتی در شهرهای الکترونیکی برای رویارویی با چالش های موجود برگزیده‌اند. از مزایای مهم این طرح، دسترسی سریع و همزمان به سوابق بیمار از مکان‌های مختلف از سوی افراد مختلف اعم از مشاوران، پزشکان و پرستاران ...، دستیابی به اطلاعات و آمار بیماری‌های موجود، پشتیبانی ورود اطلاعات ساختار یافته و تصمیم‌گیری بر اساس آن، تبادل الکترونیک اطلاعات و مشارکت در مراقبت طبی، تکریم بیمار، ارایه بهترین خدمات با کمترین نگرانی و کاهش تبعات فشارهای روانی بیمار و همراهان، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت ارایه خدمات با سیاست‌گذاری بهتر در این زمینه، افزایش بهره وری و ارتقا کیفی و کمی خدمات درمانی، افزایش رفاه جامعه و ... را می توان نام برد.

گامی در جهت حفظ محیط زیست

زمانی که صحبت از نظام سلامت الکترونیکی می‌شود، باید ضمن وضوح و شفافیت تعریف این سیستم و آشنایی با اهمیت و اهداف توسعه آن در شهر الکترونیکی، به شناخت زیرمجموعه‌ها، زیرساخت‌ها، پیش‌نیازها، چالش‌ها و برتری‌های آن نسبت به روند کاغذی و سایر سیستم‌های فناوری اطلاعات در بخش پزشکی پرداخت. یکی از بخش‌های پرونده الکترونیک بیماران، نسخه های الکترونیکی است.

تاثیرات روانی عدم نیاز به همراه داشتن دایمی دفترچه بیمه برای درمان سبب شده تا بیماران به راحتی و دفعات بیشتر و اعتماد بالاتری به پزشکان مراجعه کنند چرا که پزشک به اطلاعات درمانی بیمار، داروهای مصرف شده و شرایط بیمار آگاهی دارد از سوی دیگر حذف دفترچه کاغذی علاوه بر عدم تحمیل هزینه گزاف به بیمه‌گر و سازمان‌های بیمه در حفظ محیط زیست هم موثر است.

آمار های محیط زیستی می گویند فقط با ۱۰درصد کاهش مصرف کاغذ به ازای هر فرد می‌توان میلیون‌ها درخت را از قطع شدن نجات داد؛ درختانی که حیات، نفس ما و زمین را تامین می‌کنند. بنابر آمار موجود، هر سال برای تامین کاغذ اداری، بیش از ۳۵۰ میلیون درخت قطع می‌شود.

دفترچه‌های بیمه پس از استفاده زباله می‌شوند. آمارها نشان می‌دهد از کاغذهایی که هر سال دور ریخته می‌شود، می‌توان دیواری به بلندی سه متر و نیم از شهر تهران تا پاریس کشید!

همچنین دور ریختن هر تن کاغذ، یک متر مربع از فضای دفن زباله را اشغال می‌کند. این در حالی است که حدود ۷۰ درصد از زباله‌های اداری کاغذ قابل بازیافت است اما نکته قابل توجه این است که برای تولید هر کیلوگرم کاغذ، حدود ۳۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود و تولید هر برگ کاغذ، حدود ۱.۳۵ گرم آلودگی ایجاد می‌کند. قابل ذکر است که حدود ۳۳ درصد زباله‌های شهری و ۲۵ درصد زباله‌های روی سطح زمین مربوط به کاغذ است؛ کاغذی که از تنه درختان تهیه می‌شود در حالی که هر درخت اکسیژن کافی برای تنفس ۳ نفر را تامین می‌کند بنابراین الکترونیکی شدن دفترچه‌های بیمه نه تنها فواید اجتماعی و آرامش روانی و تسهیل تمدید بیمه را در پی دارد بلکه گامی بزرگ در حفظ و نگهداری محیط زیست به صورت غیرمستقیم است که پیامدهای آشکاری هم بر سلامت جسم و هم روان ما دارد.

آرامش برای پزشک و بیمار

از بُعد روانی همچنان که اشاره شد، نسخه الکرونیکی برای بیمار و پزشک آرامش بیشتری همراه دارد و هم ثبت سابقه بیمار با سهولت بیشتری قابل دسترس است. نسخه الکترونیکی تامین اجتماعی به وسیله پزشک در سامانه نسخ الکترونیک ثبت می‌شود. پزشک بعد از ثبت نسخه الکترونیکی و انتشار آن در سامانه زمینه مشاهده نسخه را از سوی همه مراکز درمانی طرف قرارداد تامین اجتماعی فراهم می‌سازد.

بنابراین هر فرد می‌تواند بدون داشتن پرینت نسخه الکترونیک یا حتی مشاهده آن به مرکز درمانی مورد نظر مراجعه کند. مرکز درمانی با استعلام کد ملی در سامانه نسخه الکترونیک تامین اجتماعی می‌تواند همه نسخه‌های ثبت شده را مشاهده و مطابق با آن‌ها خدمات درمانی ارائه دهد.

برخی پزشکان برای جلوگیری از مشکلات احتمالی مانند مشکلات فنی، عدم دسترسی همه مراکز درمانی به سامانه نسخه الکترونیکی تامین اجتماعی و… پس از ثبت نسخه، پرینت نسخه الکترونیک را به بیمار تحویل می‌دهند. درصورت عدم دسترسی پزشک به پرینتر می‌شود فایل یا تصویر نسخه الکترونیکی خود را از پزشک دریافت داشت. دریافت و مشاهده نسخه الکترونیک البته چندان ضروری نیست.

شبکه درمان درباره نسخه الکترونیک چه می‌گوید؟

بخشی از شبکه درمان کشور اما معتقد است نسخه الکترونیک امکان ثبت اطلاعات بیمار را به ساده‌ترین شکل ممکن در شبکه گسترده جامعه بهداشت و درمان بایگانی می‌کند و نه تنها باعث تسریع درمان و پیشگیری از خطاهای انسانی و خطاهای پزشکی می‌شود بلکه ممکن است جان خانواده بیمار را هم در مواردی مثل کشف و بررسی یک بیماری زمینه‌ای یا ارثی نجات دهد.

در گام بعدی مدیران سلامت کشور با انبوهی از اطلاعات ذی قیمت مواجه خواهند بود که می‌توان بر اساس آن نسخه‌های ملی نوشت، برنامه‌ریزی دقیقی انجام داد و از هدررفت هزینه‌ها جلوگیری کرد.

اما مزیت‌های نسخه الکترونیک به اینجا ختم نمی‌شود؛ سیستم یکپارچه بهداشت و درمان کشور جلوی قاچاق دارو و امکان دور زدن سیستم توزیع دارو را خواهد گرفت و بیمارانی که به داروهای حیاتی نیاز دارند، می‌توانند با خیالی آسوده‌تر به داروخانه مراجعه کنند.

با نسخه‌هایی که مشخص نبوده منشأ آن‌ها کجاست، چه داروهای حیاتی که از داروخانه‌ها خارج شده و به بازار سیاه راه یافته است، اما نسخه الکترونیک جلوی چنین فسادی را می‌گیرد، همان طور که مشخص می‌کند یک داروخانه یا یک پزشک چقدر باید مالیات بدهد.

نسخه الکترونیک مشخص می‌سازد دُز یک دارو چقدر باید باشد؟ این به وضعیت پرونده سلامت فرد بستگی دارد که به چه داروهایی ممکن است حساسیت داشته باشد. حالا فکر کنید نسخه یک داروی درست را با دز اشتباه به داروخانه می‌برید، چقدر امکان دارد داروخانه داروی اشتباهی را در اختیار شما بگذارد؟

همه این خطاها در سیستم نسخه کاغذی امکان‌پذیر است، اما در نسخه الکترونیک تقریباً به صفر می‌رسد. دیگر نه شما نیازی به تمدید دفترچه دارید و نه داروخانه از خط بد پزشک خواهد نالید.

دلیل نارضایتی‌ها چیست؟

آن طور که از شواهد پیدا است کلیت سیستم الکترونیکی درمان با استقبال مواجه شده است اما مسایلی چون کاستی‌های دانش انفورماتیک و سواد الکترونیک در بخشی از جامعه، پایبندی به سیستم سنتی درمان، کند بودن اینترنت، قطعی برق، عدم تسلط بخشی از کادر درمان به کامپیوتر و نبود سیستم کامپیوتر در بخش دیگر، هجوم مردم به مراکزی که نسخه‌های الکترونیکی صادر می‌کنند و بار ترافیکی بیماران در این مراکز که سبب صف‌هایِ گاه طولانی می‌شود، سبب شده نارضایتی‌هایی در اجرای این طرح به چشم بیاید.