یک‌چهارم افراد دارای معلولیت در اروپا با خطر فقر مواجه‌اند

تازه‌ترین گزارش نهاد آماری اتحادیه اروپا یورواستات، وضعیت مالی افراد دارای معلولیت در کشورهای عضو را بررسی کرده است. نتایج نشان می‌دهد این گروه از جمعیت نسبت به افراد بدون معلولیت، با احتمال بیشتری در معرض فشارهای اقتصادی و خطر فقر قرار دارند.

طبق داده‌های منتشرشده، تقریبا ۲۵ درصد افراد دارای معلولیت در اتحادیه اروپا با مشکل تأمین هزینه‌های روزمره مواجه‌اند. این رقم به‌طور معناداری بالاتر از نرخ ثبت‌شده برای افراد بدون معلولیت است. در برخی کشورها وضعیت بسیار بهتر است: در لوکزامبورگ تنها ۸ درصد، در آلمان ۱۱ درصد، در هلند ۱۱.۲ درصد و در فنلاند ۱۳.۲ درصد از افراد دارای معلولیت چنین مشکلاتی را گزارش کرده‌اند.

اما در نقطه مقابل، آمارها نشان‌دهنده شرایط بحرانی در برخی کشورهای عضو اتحادیه است. در یونان ۷۵.۵ درصد و در بلغارستان ۵۲ درصد از افراد دارای معلولیت در خانوارهایی زندگی می‌کنند که تأمین هزینه‌های ضروری برایشان دشوار است. این ارقام نشان‌دهنده آن است که بیش از نیمی از افراد این گروه در این کشورها به‌طور مستقیم با فقر یا تهدید آن روبه‌رو هستند.

اشتغال، هرچند به‌عنوان یکی از راه‌های اصلی خروج از فقر شناخته می‌شود، همیشه ضامن بهبود وضعیت مالی نیست. در بسیاری از موارد، حتی شاغلان دارای معلولیت نیز از فشارهای اقتصادی در امان نیستند. با این حال، آمارها نشان می‌دهد داشتن شغل معمولا خطر فقر را کاهش می‌دهد. مسئله اصلی آن است که دسترسی به شغل، آموزش، خدمات و حتی اطلاعات برای افراد دارای معلولیت به‌مراتب دشوارتر از دیگران است.

بر اساس گزارش یورواستات، تنها نیمی از افراد دارای معلولیت در بازار کار حضور دارند، در حالی که این رقم برای افراد بدون معلولیت سه‌چهارم جمعیت است. در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۰ درصد از افراد دارای معلولیت همچنان در معرض خطر فقر بوده‌اند. این شکاف نشان می‌دهد که از میان تمامی نابرابری‌های موجود در بازار کار، از جمله جنسیت، مهاجرت یا سایر عوامل، معلولیت بیشترین فاصله در اشتغال را ایجاد می‌کند.

فاصله اشتغال بین دو گروه در سال ۲۰۲۴ برابر با ۲۴ درصد بود؛ شکافی که ابعاد آن در مطالعات علمی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهشی در نشریه «اقتصاد آموزش» برآورد کرده که ۱۹ درصد از این شکاف در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال ناشی از تفاوت‌های آموزشی بین افراد دارای معلولیت و افراد بدون معلولیت است.

برای خانوارهایی که حتی پرداخت هزینه‌های روزمره‌شان به چالشی مداوم تبدیل شده، روبه‌رو شدن با مخارج غیرمنتظره‌ای مانند عمل جراحی یا تعمیرات اساسی خانه بسیار دشوارتر خواهد بود. در این زمینه نیز تفاوت‌های منطقه‌ای آشکار است: مدیریت هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده در لیتوانی و بلغارستان به‌مراتب سخت‌تر از کشورهایی همچون لوکزامبورگ و هلند گزارش شده است.

در عین حال، مزایا و کمک‌های اجتماعی نقش حیاتی در کاهش خطر فقر دارند. بدون این حمایت‌ها، تقریبا ۷۰ درصد اروپایی‌های دارای معلولیت در سال ۲۰۲۴ در معرض فقر قرار می‌گرفتند. با وجود این کمک‌ها، نرخ «در معرض فقر» همچنان در برخی کشورها بالا باقی مانده است. به‌ویژه در کشورهای بالتیک و کرواسی این نرخ از ۳۰ درصد فراتر می‌رود که نشان‌دهنده ناکافی بودن سازوکارهای حمایتی موجود است.

این یافته‌ها بار دیگر اهمیت سیاست‌گذاری هدفمند برای کاهش نابرابری و افزایش دسترسی افراد دارای معلولیت به آموزش، اشتغال و خدمات اجتماعی را برجسته می‌کند؛ سیاست‌هایی که می‌توانند به کاهش فشار مالی و بهبود کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر اتحادیه اروپا منجر شوند.