تجزیه و تحلیل‌ها از داده‌های رسمی نشان می‌دهد که شکاف اشتغال میان زنان و مردان در بخش فناوری در چهار سال گذشته و در سراسر ایالات متحده، اتحادیه اروپا و بریتانیا کاهش یافته است. با این حال به‌رغم بهبود توازن اشتغال زنان و مردان در فناوری، مردان همچنان بر اشتغال در این بخش مسلط هستند. این تسلط بیشتر مردان منجر به درخواست متنوع‌تر در استخدام شده، به‌ویژه در زمانی که این صنعت در حال توسعه فناوری‌های جدید هوش مصنوعی است.

آتن مارگارت دونالد، پروفسور ممتاز فیزیک تجربی در دانشگاه کمبریج در این‌باره می‌گوید: «ما از نظر هوش مصنوعی در نقطه حساسی هستیم؛ چراکه باید از نیروی کار متنوع در این بازار مطمئن شویم. باید راهی برای دور زدن هرگونه تعصب پیدا کرد. ما به اقلیت‌ها، زنان و رنگین‌پوستان بیشتری در فضای بازار نیاز داریم تا مطمئن شویم که در مسیر درست حرکت می‌کنیم.»

بهبود شرایط استخدامی

براساس داده‌های اداره آمار کار ایالات متحده، در آمریکا نسبت کارگران زن در فناوری از ۳۱‌درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۵‌درصد در پایان سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. از مجموع ۲.۵میلیون نفر در سال گذشته، کمتر از ۹۰۰هزار کارگر زن در برنامه‌نویسی کامپیوتر و خدمات مرتبط مشغول به کار بوده‌اند.

در اروپا نیز طبق گزارش رسمی «یورواستات»، نسبت زنان شاغل در برنامه‌نویسی کامپیوتری و خدمات مرتبط در سراسر اتحادیه اروپا از ۲۳‌درصد قبل از همه‌گیری به ۲۵.۲‌درصد در پایان سال ۲۰۲۳ رسیده است. البته بر پایه داده‌های رسمی بیشترین این افزایش در کشورهای آلمان، فرانسه و دانمارک رخ داده است. همچنین در بریتانیا، این نسبت از ۲۹‌درصد در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۳۲‌درصد در سال گذشته افزایش یافت.

اقتصاددانان استدلال می‌کنند که تقاضای شدید برای مشاغل فناوری اطلاعات از زمان همه‌گیری یک عامل مهم در این افزایش سهم بازار زنانه بوده است. در اتحادیه اروپا پیش از همه‌گیری، رشته برنامه‌نویسی کامپیوتر تا سال ۲۰۱۶ تقریباً همان تعداد افراد را استخدام می‌کرد، اما اکنون با رشدی شدید این تعداد تقریباً دو برابر شده است. به همین شکل در ایالات متحده، تعداد این مشاغل در دسامبر سال ۲۰۲۳ در مقایسه با ماه مشابه در سال ۲۰۱۹، به میزان ۱۵‌درصد افزایش یافت که بسیار قوی‌تر از رشد ۱.۵‌درصدی کل اشتغال در بازار آمریکا در مدت مشابه است.

بیانکا استرینگوئینی، رئیس مرکز «برابری مشاغل، تنوع و شمول» در گروه استخدام «هیز»، می‌گوید: «سهم زنان از نیروی کار فناوری تا حدودی در حال افزایش است؛ زیرا اکنون مشاغل فناوری بیشتری در بانک‌ها و شرکت‌های کالاهای مصرفی وجود دارد. چنین شرکت‌هایی به دنبال استعدادهای متنوع هستند چون باید موقعیت‌های شغلی را پر کنند و هنوز کمبود مهارت‌های ذاتی در این زمینه‌ها وجود دارد. بنابراین روشن است که مسئله برابری در فرصت‌های شغلی پیش از هرچیز مربوط به تقاضای بازار است و نه برعکس، در واقع این کمبود نیروی ماهر در بخش‌های متنوع است که نهایتاً به افزایش استخدام از زنان می‌انجامد.»

رویکرد دورکاری

به گزارش آتیه‌آنلاین، ترتیبات کاری انعطاف‌پذیرتر نیز تحمل‌پذیری بازار را یاری می‌کند. «فیس‌بوک» گفته که نامزدهای شغلی‌ای که پیشنهادهای کار از راه دور را پذیرفته‌اند بیشتر زن هستند. براساس گزارش مشاور خدمات دیجیتال «نش اسکوارد»، شرکت‌هایی که تنها یک یا دو روز در هفته به کارکنان دفتری نیاز دارند، ۲۷‌درصد بیشتر از زنانی که دارای وظایف پنج روزه هستند، نیرو استخدام می‌کنند.

غول‌های فناوری نیز در حال بهبود شکاف میان کارکنان زن و مرد در نیروی کار خود هستند. مطابق با گزارش تنوع شغلی شرکت گوگل، زنان ۲۵.۳‌درصد از استخدام‌های فناوری جدید این شرکت را در سال ۲۰۲۳ به خود اختصاص داده‌اند، در حالی که این میزان در سال ۲۰۱۸ تنها ۲۰.۸‌درصد بود. همچنین تعداد کل زنان در مدت مشابه از ۳۰.۹‌درصد استخدام‌ها به ۳۴.۱‌درصد افزایش یافته است.

در غول فناوری دیگر، یعنی مایکروسافت هم سهم زنان از نیروی کار در سال ۲۰۲۳ به ۳۳.۱‌درصد افزایش یافته که در مقایسه با ۲۹.۲‌درصد در سال ۲۰۱۹ رسیده است. البته این استخدام‌ها بیشتر در شغل‌های مربوط به فناوری بوده است (افزایش در نقش‌های شغلی فناوری برای زنان از ۲۱.۴‌درصد به ۲۶.۶‌درصد بیشتر شده است). همچنین فیسبوک و اپل هم روند مشابهی در استخدام زنان نشان داده‌اند.

با این حال، شکاف شغلی زنان و مردان در فناوری به‌طرز قابل‌توجهی بیشتر از سایر صنایع بزرگ است. در ایالات متحده، از هر سه زن فقط یک نفر در بخش خدمات کامپیوتری کار می‌کند، در حالی که ۵۰.۳ زنان در خدمات مشاوره مدیریت، ۶۵.۹ در خدمات حقوقی و ۵۵.۶‌درصد در خدمات مالی کار می‌کنند.

کارن بلیک، یکی از مدیران اجرایی در گروه تکنولوژی و صنعتی «Tech Talent Charter»، معتقد است که شکاف شغلی زنان و مردان در صنعت تکنولوژی غول‌پیکر است. از نظر او این پیشرفت بسیار آهسته و شکننده و جبران فعلی شبیه قطرات در برابر اقیانوس است.

به گفته کارن بلیک: «هنوز زنان از سال‌های اولیه آموزش خود از موضوعات فناوری دلسرد می‌شوند، به این معنی که کارگران زن کمتری با مهارت‌های فنی وجود دارد. جامعه‌ ما... دختران را از شرکت در موضوعاتی مانند فیزیک یا محاسبات عملی از بدو تولد منع می‌کند.»

همچنین این خطر وجود دارد که روند استخدام زنان، کند یا حتی معکوس شود؛ زیرا کار ترکیبی مناسب زنان ممکن است کاهش یابد و شرکت‌های بزرگ فناوری از اخراج گسترده مشاغل در میان تقاضاهای فزاینده و رقابت برای استخدام استفاده می‌کنند.

اندی هیس، مدیرعامل شرکت استخدامی «هاروی نش» که در بریتانیا و ایرلند فعالیت تخصصی دارد، می‌گوید: «پیشرفت در برابری فرصت‌های شغلی زنان و مردان در بخش فناوری یک یخبندان است که آهسته باز می‌شود.» او استدلال می‌کند که دستاوردهای پس از همه‌گیری تا حد زیادی به دلیل پذیرش بیشتر تکالیف در منزل بوده که راه را برای زنان باز کرده و این ترتیبات کاری اکنون در معرض خطر هستند، زیرا رؤسا به کارکنان برای بازگشت به دفتر فشار وارد می‌کنند. از طرف دیگر در وضعیت رکود برابری، تنوع و شمول حرف اول را می‌زند اما همین که بازار اشباع شود کار تمام است.

منبع: فایننشیال تایمز