به گزارش آتیه آنلاین و به نقل از اکونومیست؛ «انجمن دفاع ملی آمریکا» در ماه پیش و به تازگی محدودیت‌های فروش «نیمه‌هادی‌های» آمریکایی به چین را تشدید کرده بود. اما شرکت «انویدیا»، با ارزش‌ترین سازنده تراشه در جهان، بلافاصله شروع به توسعه یک تراشه جدید با هوش مصنوعی (AI) کم‌قدرت‌تر برای بازار چین کرد که این محدودیت‌ها برای آن اعمال نمی‌شود، اما خانم «رایموندو» رئیس «انجمن دفاع ملی آمریکا» هشدار داد: «اگر تراشه‌ای که [چین] را در هوش مصنوعی توانا کند بازطراحی کنید...، روز بعد آن را وارد لیست محدودیت‌ها می‌کنم».

با توجه به اینکه خانم «رایموندو» و تیمش یک سال تمام وقت گذاشتند تا محدودیت‌هایی را طراحی کنند که راه‌حل قبلی «انویدیا» برای فروش به بازار چین را قطع کند؛ چنین اتفاقی برای تحریم‌های تکنولوژی علیه چین یک فاجعه بود. به هر ترتیب مبارزات پنج ساله آمریکا علیه فناوری چین در حال تشدید است. اوایل این ماه گزارش شد که «جنسن هوانگ»، مدیر اجرایی «انویدیا»، و دو رئیس دیگر تراشه برای شهادت در مورد تجارت خود با چینی به کنگره احضار شدند. «انویدیا» گفته است که از نزدیک با دولت برای اطمینان از رعایت محدودیت‌های صادراتی همکاری می‌کند.

اوضاع اعمال تحریم تکنولوژی علیه چین تبدیل به یک بحث داغ سیاسی در آمریکا شده است اما سابقه نه چندان منظم محدودیت‌های صادراتی، نشان می‌دهد که چرا طراحی اقدامات سخت‌گیرانه‌تر دشوار خواهد بود و لزوماً موفقیت‌آمیزتر نیست.

چین راه‌هایی برای دور زدن کنترل‌های موجود پیدا کرده است. به عنوان مثال، می‌توان مدل‌های هوش مصنوعی را با استفاده از نیمه‌هادی‌هایی که لزوماً پیشرفته‌ترین نیستند، توسعه داد، البته اگر به اندازه کافی از آنها داشته باشید. بنابراین اگر قرار باشد فروش هر تراشه‌ای که بتواند «هوش مصنوعی انجام دهد» ممنوع شود، آمریکا باید فروش طیف وسیع‌تری از ریزپردازنده‌ها به چین را محدود کند.

مشکلاتی با نتیجه‌های برعکس

با بررسی صورت‌های مالی «انویدیا» که طیف وسیعی از پردازنده‌های گرافیکی را می‌فروشد، می‌توان به مقیاس ممنوعیت فروش پی‌برد. این شرکت طی چند سال گذشته بین ۲۱ تا ۲۶ درصد از درآمد خود را از چین به دست آورده است. در ۹ ماه منتهی به اکتبر ۲۰۲۳، این شرکت ۸.۴ میلیارد دلار از بازار چین به دست آورد و تقریباً تمام محصولات «انویدیا» را می‌توان برای «راه‌اندازی هوش مصنوعی» استفاده کرد. به همین دلیل حرف آقای «هوانگ» مدیر اجرایی «انویدیا» که گفته است شرکت او هیچ «قصدی» برای قطع ارتباط با چین ندارد قابل درک است؛ او در این ماه برای اولین بار پس از چهار سال به این کشور سفر کرد.

یکی دیگر از مشکلات آمریکا ناشی از اجرای همین قانون است. وزارت بازرگانی این اختیار را دارد که هر تخلفی را کشف و مجازات کند. سال گذشته، شرکت «سیگیت»، تولید کننده هارد دیسک، به دلیل نقض کنترل‌های صادراتی با ارسال قطعات به شرکت «هواوی»، غول فناوری چین که در لیست سیاه تحریم قرار دارد، ۳۰۰ میلیون دلار جریمه شد. «کوین وولف»، مقام سابق قضایی و وکیل آمریکایی دراینباره می‌گوید: «شما صادرات دستگاه‌ها و فناوری‌هایی به اندازه سکه را جریمه می‌کنید که به‌طور گسترده به‌صورت تجاری در دسترس هستند، فناوری‌هایی که در سراسر کره زمین توزیع شده‌اند و تا حد زیادی قابل ردیابی نیستند؛ به همین دلیل اعمال این جریمه‌های می‌تواند نه دسترسی به این فناوری‌ها بلکه شیوه انتقال آنها به چین را تغییر دهد».

نتیجه چنین وضعی اوضاعی است که برای قاچاق آماده شده است. کارشناسان می‌گویند تعیین کمیت میزان قاچاق فناوری‌های تحریمی به چین غیرممکن است، اما بدون شک میزان بالایی است. شرکت‌هایی در کشورهایی واسطه مانند «سنگاپور» که رژیم کنترل صادرات آمریکا را امضا نکرده‌اند، می‌توانند بدون اطلاع شرکت‌های آمریکایی یا وزارت بازرگانی، تراشه‌ها را خریداری کرده و برای نهادهای چینی ارسال کنند. جدیدترین درآمدهای سه ماهه «انویدیا» از سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که فروش آن به سنگاپور نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲، به میزان پنج برابر و سریعتر از هر جای دیگری افزایش یافته است.

اگر یکی از اهداف اصلی آمریکا ممانعت از دسترسی چین به فناوری پیشرفته برای توسعه هوش مصنوعی نظامی باشد، احتمالاً این هدف در حال شکست خوردن است. علت این شکست تمایل به بومی‌سازی فناوری‌های جدید در چین است؛ تحریم‌های آمریکا هزینه خرید تراشه‌های هوش مصنوعی آمریکایی را برای خریداران چینی افزایش می‌دهد. چنین اتفاقی به نوبه خود، بخش فناوری چین را با سیاست توسعه فناوری بومی دولت در این کشور هماهنگ می‌کند. به‌طور سنتی غول‌های فناوری چینی، خرید فناوری آمریکایی با کیفیت بالاتر را به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه ترجیح می‌دادند اما اکنون انگیزه‌ی آنها تغییر کرده است. این تغییر انگیزه با سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی همراه است که احتمالا بخش مهمی از آنها معطوف به قناوری‌های نظامی است.

بنابراین، کمپین تحریم آمریکا علیه فناوری در چین احتمالا هم بی‌اثر است و هم نتیجه‌اش معکوس از آب در می‌آید. این تحریم‌ها ناکارآمد است زیرا چین نشان داده که در بهره‌برداری از حفره‌ها مهارت دارد و نتیجه‌اش معکوس است، زیرا منجر به ایجاد یک صنعت چینی پیچیده‌تر می‌شود. همچنین ممکن است این تحریم‌ها بر اساس یک فرض اشتباه بنا شده‌ باشد: این که موازنه قدرت اقتصادی و نظامی در آینده به هوش مصنوعی بستگی خواهد داشت و هوش مصنوعی به قدرت محاسباتی بستگی دارد. «کریس میلر»، مورخ فناوری در دانشگاه «تافتز» در بوستون می‌گوید: «هر دوی این‌ پیش‌فرض‌ها صرفا حدس است. روشن نیست که هوش مصنوعی اهمیت استراتژیک داشته باشد و حتی اگر چنین شود، قدرت محاسباتی ممکن است عامل اصلی در توسعه هوش مصنوعی نباشد».