به گزارش آتیه‌آنلاین، عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی، ابلاغ سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی را توسط مقام معظم رهبری، فرصت بی‌بدیلی عنوان کرد تا آنچه که در جوامع به عنوان دغدغه رفاه مردم و تأمین‌اجتماعی، دغدغه امنیت و زدودن فقر از جامعه و دغدغه تأمین حداقلی نیازهای انسانی برای آحاد مردم، مطرح است، پاسخ داده شود و اجرای این سیاست‌ها را نیازمند بسیج همگانی در کشور دانست.
دکتر محمدعلی همتی با بیان اینکه سازمان‌های تأمین‌اجتماعی در همه کشورهای دنیا چند وظیفه اصلی را انجام می‌دهند، افزود: یکی از این وظایف، ایجاد عدالت است؛ دوم، رفع فقر مطلق در جوامع و سوم، دسترسی آحاد مردم به میزانی از درآمد، رفاه و سلامت است که خود مجموعه‌ای از خدمات بهداشتی و درمانی را شامل می‌شود. اما مشاهده می‌کنیم در برخی از بخش‌ها، نقصان‌هایی وجود دارد که اجرای آن را دچار ضعف و مشکل کرده؛ اما ابلاغ سیاست‌های کلی غالب این نقاط ضعف را پوشش داده است. برای مثال در کشور ما سازمان تأمین‌اجتماعی حدود ۵۲ درصد مردم را تحت پوشش بیمه‌ای قرار داده؛ بنابراین به جز بیمه‌شدگان سایر صندوق‌ها، درصد بسیار زیادی از مردم جامعه زیر پوشش تأمین‌اجتماعی قرار ندارند و از این‌رو نیاز داریم نظام تأمین‌اجتماعی طراحی شود که آحاد مردم از آن برخوردار شوند.
وی اظهار کرد: بر این اساس باید ساختاری مبتنی بر ایجاد رگولاتور یا تنظیم‌کننده وجود داشته باشد که درون آن هم سازمانی مانند تأمین‌اجتماعی خدمات خود را ارائه کند؛ هم سازمانی مانند بهزیستی با وجه حمایتی، هم سازمان هلال‌احمر با وجه امدادی و سایر وجوه.
عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: همچنین توجه به بحث نظام جامع چندلایه تأمین‌اجتماعی نیز مهم است؛ ضروری است بیمه فراگیری برای همه مردم ایجاد شود تا همه در کشور از پوشش بیمه برخوردار شوند. به طور حتم، بیمه چند لایه ابعاد گوناگونی دارد و بر اساس اینکه افراد تحت پوشش در کدامیک از دهک‌های جامعه قرار دارند، از خدمات مناسبی مانند بیمه رایگان برای دهک‌های اول جامعه برخوردار شوند.
همتی با اشاره به روند شکل‌گیری نظام چندلایه تأمین‌اجتماعی، تصریح کرد: تأمین‌اجتماعی در اغلب کشورهای دنیا از سال‌ها قبل آغاز شد و پس از جنگ جهانی دوم توسعه پیدا کرد؛ با گذشت زمان دنیا به این نتیجه رسید که نظام چندلایه تأمین‌اجتماعی نیاز جوامع است و این رویکرد جدید مورد توجه قرار گرفت. در آغاز این نظام، بیشتر مقوله فقر و مسائل اقتصادی مورد توجه قرار گرفت؛ زیرا بانک جهانی اولین نهادی بود که نظام تأمین‌اجتماعی چندلایه را مطرح کرد و سپس با انجام اصلاحاتی، نظام پنج لایه تأمین‌اجتماعی را خواهان شد. پس از آن سازمان‌هایی مانند سازمان بین‌المللی کار درباره این مقوله تحقیق کرده و پیشنهادهایی را مطرح کرد. اتحادیه اروپا نیز روش دیگر و پیشنهادهای جدیدی را ارائه داد و در عمل حدود دو دهه است که غالب کشورهای دنیا چه پیشرفته یا درحال توسعه، به سمت نظام تأمین‌اجتماعی چندلایه تغییر سوق یافتند. در کشور ما نیز این بحث از سال‌های گذشته تاکنون مطرح شده و حتی در ماده ۲۷ برنامه پنجم توسعه به طور صریح، درباره بحث نظام چندلایه بحث و ایجاد آن تکلیف شده است.
اهمیت نظام چندلایه تأمین‌اجتماعی
وی با اشاره به تقسیم‌بندی نظام تأمین‌اجتماعی سه‌لایه یا پنج‌لایه، ادامه داد: مهم این است که در این تقسیم‌بندی، گروهی از مردم در هک‌های پایین و در دهک‌های یک، دو و سه اجتماعی قرار دارند که فاقد شغل، درآمد، حقوق و مستمری هستند. این‌ها گروه پرخطری به شمار می‌روند که نیازمند خدماتی حمایتی هستند؛ مانند افراد زیر پوشش کمیته امداد، بهزیستی یا برخی افراد معلول که امکان درآمدزایی نداشته و در نتیجه باید مورد توجه قرار گیرند. این افراد هم باید از نظر اقتصادی تقویت شوند و نیز خدمات توانمندسازی برای آنها فراهم شود؛ مانند اینکه شغلی برای آنها معین شود یا حرفه‌ای آموزش داده شود. توجه به این لایه بسیار ضروری است؛ زیرا افراد فقیر و بی‌بضاعت می‌توانند بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را دامن زنند و در حاشیه شهرها زندگی مسأله‌زایی را هم برای خود و نیز جامعه ایجاد کنند؛ از این‌رو در نظام‌های جامع چندلایه همواره به این بخش توجه ویژه می‌شود.
عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی افزود: لایه دوم، لایه بیمه‌ای است که افراد شاغلی را دربر می‌گیرد که در سنین فعالیت، حق‌بیمه خود را به صندوق‌های بیمه پرداخت کرده و پس از بازنشستگی، مستمری دریافت می‌کنند. افراد این لایه نیز نیازهایی دارند که حتماً باید به آنها توجه شود. یکی از مهمترین آن بحث بیمه اجتماعی فراگیر در حوزه درمان است که از مباحث وسیع و گسترده به شمار می‌رود. در این حوزه، بیمه پایه، تکمیلی و مازاد وجود دارد که هر یک در نظام چندلایه جایگاه ویژه خود را دارند؛ بنابراین این مباحث نیز باید تعریف شده و حوزه کاری آنها مشخص و میزان خدماتی که در این نوع بیمه‌ها ارائه می‌شود، تفکیک و جداسازی شود.
ثمرات نظام چندلایه اجتماعی
همتی با اشاره به مزایای نظام چندلایه تأمین‌اجتماعی اظهار کرد: یکی از مهمترین آن ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات است؛ حتی با وجود احداث بیمارستان در شهرها امکان آن وجود دارد که عده‌ای از مردم به دلیل هزینه‌های بالای درمان امکان بهره‌مندی از خدمات را نداشته باشند یا پرداخت از جیب بیشتری داشته باشند. گرچه در دوران طرح تحول نظام سلامت تا حدودی میزان پرداخت از جیب مردم کاهش یافت، اما در سال‌های اخیر شاهد افزایش هزینه‌های درمان هستیم. وقتی نظام تأمین‌اجتماعی چندلایه کارآمدی طراحی شود، قاعدتاً پرداخت از جیب مردم کاهش بسیار زیادی خواهد یافت و با روش‌های جهانی همراه خواهد شد. ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات از موارد بسیار مهمی است که همه مردم باید از آن استفاده کنند. تأکید من بر مسأله «دسترسی» از این جهت است که این موضوع از وجوه مهم عدالت در درمان به شمار می‌رود.
وی یکی دیگر از مزایای نظام تأمین‌اجتماعی چندلایه را تخصصی شدن امور عنوان کرد و گفت: نظام چندلایه کمک می‌کند تا در حوزه‌های گوناگون اجتماعی تقسیم کار انجام شود و سبب شود تا حوزه‌های امدادی، حمایتی و بیمه‌ای هر یک به امور تخصصی خود بپردازند. در عمل نیز از دخالت در حوزه‌های دیگر کاسته می‌شود و در نتیجه با تخصصی شدن، تداخل وظایف به شدت کاهش می‌یابد.
عدم تحمیل قوانین حمایتی
عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی، جلوگیری از تحمیل قوانین حمایتی بر صندوق‌های بیمه‌گر را از مزایای اجرای نظام تأمین‌اجتماعی چندلایه عنوان کرد و افزود: یکی از مسائلی که سازمان تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر با آن مواجه بود، اجرای وظایفی خارج از حیطه مسئولیت سازمان در حوزه پوشش بیمه‌ای بود که در عمل نقش سازمان را از یک صندوق بیمه‌گر به صندوق حمایتی تبدیل کرد. در یک نظام چندلایه تأمین‌اجتماعی وقتی همه لایه‌ها مشخص و متولی آن معلوم شود، قاعدتاً این تداخل وظایف به وجود نخواهد آمد.
سایر مزایای نظام چندلایه
همتی با اشاره به سایر مزایای نظام چندلایه تصریح کرد: یکی دیگر از مزایای این طرح، ارائه تعریف مشخص و جداسازی بیمه پایه و بیمه تکمیلی است. متأسفانه این تعاریف هنوز در کشور ما روشن نیست. بحث بعدی جلوگیری از سرریز بارمالی بردوش دولت یا سازمان‌ها برای پوشش‌های بیمه‌ای و حمایتی است و آخرین نکته بحث استانداردسازی بیمه‌های تکمیلی است. قطعاً نیاز به آن داریم در این زمینه قوانینی تصویب و ابلاغ شود تا بتوانیم بیمه تکمیلی را بر اساس مدل مشخص و معین و با قراردادهای یکسان ایجاد کنیم تا هم اعتماد عموم افراد جامعه جلب و نیز حقوق افراد تضمین شود.
عملیاتی شدن سیاست‌های ابلاغی
وی با بیان اینکه سیاست‌های کلی پس از چند سال تلاش، فعالیت و مطالعه در سازمان‌ها و نهادهایی از جمله سازمان برنامه‌وبودجه، وزارتخانه‌ها، مجلس و در نهایت مجمع تشخیص مصلحت نظام از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، گفت: این یک فرصت استثنایی، مهم و بی‌بدیل است که هم نصیب کشور و سازمان‌هایی مانند تأمین‌اجتماعی شده تا در این مسیر گام بردارند.
عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی با تأکید بر اینکه اجرای سیاست‌های کلی نیازمند بسیج همگانی در کشور است، اظهار کرد: برای عملیاتی شدن این سیاست‌ها، قطعاً باید طی شش ماه آینده قوانین مورد نیاز در مجلس مصوب شود؛ آیین‌نامه‌های لازم در هیأت دولت به تصویب برسد و تغییرات لازم در اساسنامه‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی، مالی و معاملاتی سازمان‌ها و نهادها رخ دهد. همچنین همه سازمان‌ها و نهادها، وزارتخانه‌ها، دولت و مجلس باید با همفکری و تعامل در اجرای این سیاست‌ها همکاری داشته باشند و ان‌شاءالله همه این نهادها پای کار خواهند بود تا به سرعت لوازم پیاده‌سازی نظام کلی تأمین‌اجتماعی در کشور فراهم و اجرایی شود.
اقدامات سازمان تأمین‌اجتماعی
همتی با اشاره به جایگاه تأمین‌اجتماعی در مشارکت در تدوین سیاست‌های کلی، افزود: خوشبختانه مشارکت سازمان در تدوین این سیاست‌ها بسیار پررنگ بوده و مسئولان ارشد و نیز کارشناسان این نهاد طی سال‌های گذشته در بسیاری از جلسات این طرح حضور داشته‌اند؛ زیرا منابع مناسبی از اطلاعات تأمین‌اجتماعی در سازمان فراهم است. این نهاد از سال‌ها قبل دانش تأمین‌اجتماعی را بومی‌سازی کرده و با ایجاد معاونت‌های تخصصی مطالعات و دستاوردهای مناسبی را ارائه داده است. همچنین مؤسسه عالی پژوهش تأمین‌اجتماعی در این زمینه مطالعه و تحقیقات گسترده‌ای را انجام داده که حاصل آن انتشار کتاب‌های متعدد در زمینه تأمین‌اجتماعی و گردآوری نظرات متخصصان و اندیشمندان این حوزه است.
وی تصریح کرد: پس از ابلاغ سیاست‌های کلی، بلافاصله در سازمان ستاد دائمی برای اجرای سیاست‌ها تشکیل و اعضای ستاد کار خود را آغاز کردند. خوشبختانه سازمان از لحاظ ساختاری آمادگی لازم را ایجاد کرده و از لحاظ دانش فنی نیز برخوردار است و ان‌شاءالله بتوانیم در تعامل با سایر سازمان‌ها، نهادها، نمایندگان مجلس، اعضای هیأت‌دولت و... در این مسیر به خوبی پیش رویم.
آماده بودن زیرساخت‌های اطلاعاتی
عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی با اشاره به گسترش خدمات الکترونیک در سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: سازمان از زیرساخت‌های لازم برای عملیاتی شدن مفاد سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی برخوردار است؛ زیرا از حدود یک دهه قبل در سازمان نهضت آی. تی آغاز و بر اساس آن در حوزه‌های بیمه‌ای، درمانی و سایر حوزه‌ها اقدامات مناسبی در راستای خدمات الکترونیک انجام شد. در حال حاضر بسیاری از خدمات تأمین‌اجتماعی در بخش‌های بیمه‌ای به صورت غیرحضوری ارائه و در حوزه درمان نیز از سال ۱۳۹۵ ابتدا در بیمارستان‌های ملکی و سپس در مراکز طرف قرارداد، نسخه الکترونیک تولید می‌شود که نقش پیشتازانه سازمان را در این عرصه نمایان می‌کند.
همتی اظهار کرد: اکنون با توجه به مفاد سیاست‌های کلی، وقتی گفته می‌شود افراد باید در لایه‌های حمایتی، امدادی و بیمه‌ای تعریف شوند، در قدم نخست باید امکان شناسایی افراد و دهک‌های اجتماعی فراهم شود و بانک‌های اطلاعاتی لازم موجود باشد. سازمان تأمین‌اجتماعی و به طور وسیع‌تر، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در چند سال گذشته در این زمینه اقدامات مناسبی را انجام داده و بانک‌های اطلاعاتی خوبی را تهیه کرده‌اند که در این زمینه قابل بهره‌برداری است. اگر چنین اطلاعاتی گردآوری نمی‌شد، به طور حتم اجرای سیاست‌ها با مشکلاتی مواجه می‌شد.
جلوگیری از انباشت مطالبات تأمین‌اجتماعی
وی یکی دیگر از فرازهای مهم سیاست‌های کلی را مربوط به جلوگیری از انباشت مطالبات تأمین‌اجتماعی برشمرد و افزود: یکی از مسائلی که سازمان تأمین‌اجتماعی در چند سال گذشته با آن مواجه شده، تعهداتی است که دولت به عنوان نقش کارفرمایی برای برخی از صنوف برای خود ایجاد کرده است. متأسفانه در بسیاری از موارد، این تعهدات جامه عمل نپوشیده و ما امروز با میزان بزرگی از مطالبات سازمان از دولت مواجه هستیم و این بند از سیاست‌های کلی اشاره بسیار مهمی دارد که با اجرای آن از ایجاد و انباشت بدهی‌های دولت جلوگیری می‌شود و در عمل پرداختی‌ها و مطالبات سازمان در همان سال مربوطه پرداخت خواهد شد.
پوشش بیمه ناباروری
عضو هیأت‌مدیره سازمان تأمین‌اجتماعی، یکی دیگر از مباحث سیاست‌های کلی مرتبط با تأمین‌اجتماعی را در حوزه درمان مربوط به موضوع تحکیم خانواده و فرزندآوری عنوان کرد و گفت: مسأله فرزندآوری رویکردی استراتژیک است که در سالیان گذشته با نگاه متفاوتی به آن نگریسته می‌شد؛ اما در سال‌های اخیر با کاهش رشد جمعیت، موضوع تحکیم نظام خانواده و فرزندآوری، محور توجه قرار گرفت و سازمان نیز به نوبه خود در این زمینه قدم‌های مؤثری برداشته که پوشش بیمه ناباروری از جمله آن است؛ زیرا خدمات ناباروری بسیار گران است و سبب پرداخت‌های کلان خارج از جیب می‌شود اما با پوشش بیمه، بار سنگین این هزینه‌ها از دوش این افراد برداشته می‌شود.
نظر شما