به گزارش آتیه‌آنلاین، ارمنستان و آذربایجان در مرز یک جنگ خانمان‌سوز دیگر قرار دارند و شواهد موجود دال بر آن است که افزایش تنش‌ها میان دو طرف با سرعتی بسیار در حال افزایش است؛ امری که بی‌تردید نه به سود دو کشور خواهد بود و نه همسایگان آن‌ها.
دور تازه درگیری‌ها
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان روز گذشته (یکشنبه) اعلام کرد که نیروهایی از ارتش ارمنستان به سوی مواضع جمهوری آذربایجان در نخجوان شلیک کردند. به گزارش خبرگزاری آناتولی، بر اساس بیانیه وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، نیروهای ارمنستان در شهر «ودی» به سوی مواضع جمهوری آذربایجان در منطقه «حیدرآباد» نخجوان در شهر «سدراک» تیراندازی کردند. دولت باکو گزارشی درباره تلفاتی در نتیجه این تیراندازی منتشر نکرد و گفت که نیروهای ارتش به سوی نیروهای ارمنستان تیراندازی کردند.
در ادامه سریال بالا گرفتن درگیری‌ها، وزیر دفاع جمهوری آذربایجان روز جمعه ارمنستان را به نقض توافق آتش‌بس در مرز دو کشور متهم کرد. این در حالی است که به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، روز چهارشنبه هم ایروان گزارش داد در جریان تیراندازی مرزی با طرف مرز آذربایجان، سه سرباز آن کشته و پنج تن دیگر زخمی شدند. پس از آن، ارمنستان و جمهوری آذربایجان یک توافق برای آتش‌بس در مرز را تایید کردند.براساس اعلام وزارت دفاع ارمنستان، این توافق با میانجیگری صلحبان‌های روسیه حاصل شد.
از سوی دیگر وزارت دفاع ارمنستان طرف آذربایجانی را به نقض توافقنامه آتش‌بس بین طرفین متهم کرد. این وزارتخانه افزود: «حدود ساعت سه بامداد به وقت محلی روز ۲۹ ژوئیه واحدهای نیروهای مسلح آذربایجان بار دیگر در منطقه گیگارکونسکی در مرزهای دو طرف به تنش روی آوردند.» این وزارتخانه افزود: «نیروهای آذربایجان با سلاح‌های سبک به سمت مواضع ارمنی آتش گشودند.» طبق بیانیه این وزارتخانه، نیروهای ارمنی با متجاوزان مقابله و آن‌ها را وادار به توقف تیراندازی کردند و اکنون وضعیت منطقه آرام است.
در همین حال وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه‌ای گفت: «ارمنستان به طور فاحش این توافق آتش‌بس را نقض می‌کند. امروز در کمتر از یک ساعت، واحدهای نیروهای مسلح ارمنستان از مواضع مستقر در یک روستای مرزی، به طرف یک روستای آذربایجان گلوله و خمپاره شلیک کردند. در مجموع ۱۰ تا ۱۲ قطعه نارنجک دستی اف-۱ به سمت مواضع ما پرتاب شد.»
از سوی دیگر، «نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان پیشنهاد داده است تا هیئت نظارتی سازمان همکاری و امنیت اروپا در مرز کشورش با جمهوری آذربایجان مستقر شوند. طبق پیشنهاد پاشینیان، او می‌خواهد نیروهای مرزی روسیه در امتداد مرز ارمنستان با جمهوری آذربایجان مستقر شوند. پاشینیان در نشست دولت گفت: «با توجه به این وضعیت، فکر می‌کنم بررسی مساله استقرار ایست و بازرسی گاردهای مرزی روسیه در طول مرز ارمنی – آذری منطقی باشد. ایروان آماده بررسی این پیشنهاد با روسیه است و با این روش می‌توان به کار مرزبندی و تعیین مرز بدون خطر درگیری نظامی پرداخت.»
پیش از این هم وزارت خارجه آمریکا تشدید خشونت مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان را محکوم کرد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «ادامه تنش‌ها در امتداد مرز این دو کشور تاکیدی بر این حقیقت است که تنها یک راهکار فراگیر که تمام مسائل مهم را مورد توجه قرار دهد، می‌تواند روابط میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان را عادی‌سازی کرده و به مردم این منطقه اجازه دهد تا در صلح و آرامش در کنار هم زندگی کنند. ایالات متحده از ارمنستان و جمهوری آذربایجان می‌خواهد تا فوراً تحت نظر روسای گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری در اروپا برای دستیابی به سازش سیاسی بلندمدت برای این درگیری گفت‌وگو کنند.»
ملقمه صف‌آرایی و میانجیگری
با افزایش تنش‌ها میان دو طرف، جامعه جهانی قصد دارد از شروع دور جدید درگیری‌ها بکاهد. طی روزهای اخیر، سازمان ملل نسبت به ادامه درگیری‌ها ابراز نگرانی کرد. سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد تاکید کرد که تشدید درگیری در مرز ارمنستان با جمهوری آذربایجان مایه نگرانی این نهاد شده است. به گزارش آرمن‌پرس، «فرحان حق»، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد به خبرنگاران گفت: «ما با نگرانی تحولات مرزی میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان را دنبال می‌کنیم؛ به ویژه عملیات نظامی طرف آذربایجانی. از آنجا که سازمان ملل قادر به تایید این اطلاعات نیست، ما از طرفین می‌خواهیم خویشتن‌داری کرده و از هرگونه فعالیتی که به تشدید وضعیت بینجامد، خودداری کنند و این مساله را از طریق گفت‌وگو حل و فصل نمایند.»
همزمان که روسیه به فکر حضور نیروهایش در ارمنستان است، ترکیه نیز بنا دارد سهمی مخصوص به خود داشته باشد. رئیس پارلمان ترکیه روز چهارشنبه گفت که آنکارا و دولت باکو در حال گفت‌وگو برای ایجاد احتمالا یک ارتش مشترک ترک هستند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «مصطفی شنتوپ»، رئیس پارلمان ترکیه گفت: «یک ملت - دو کشور ایده ماست و همواره همین خواهد ماند. به همین منظور، ما یکسری گفتگوها داشته‌ایم و به توافق‌هایی هم رسیده‌ایم.» انتشار این خبر در پی نخستین نشست سه جانبه بین روسای پارلمانی پاکستان، جمهوری آذربایجان و ترکیه صورت گرفت.
ترکیه در جریان درگیری‌های اخیر بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در قره‌باغ مربوط به سال گذشته میلادی حامی دولت باکو بود. باکو تاکید داشت که هیچ کمک نظامی از آنکارا یا دیگر کشورهای خارجی دریافت نکرد. این در حالی است که جمهوری آذربایجان رسماً گزارش‌ها درباره اینکه ترکیه سه پایگاه نیروی هوایی در قلمروش می‌سازد، رد کرده است.
از سوی دیگر، معاون حزب حاکم «عدالت و توسعه» ترکیه اعلام کرده که ارمنستان باید از عادت دریافت حمایت از کشورهای خارج از منطقه برای کمک به آن در حل مشکلات منطقه‌ای دست بردارد. وی افزود که مردم ترکیه در جریان درگیری ۴۴ روزه سال گذشته با تمام قوا در کنار جمهوری آذربایجان ایستاد و «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه از تلاش آذربایجان برای پایان دادن به «اشغال» قره‌باغ از همان لحظه اول حمایت کرده بود.
معاون حزب حاکم بر ترکیه در ادامه عنوان کرد: « ارمنستان باید برای حل مشکلات، عادت دریافت حمایت از کشورهای خارج از منطقه را ترک کند. من معتقدم شش کشور پیشنهادی رئیس جمهور ما پس از پیروزی قره‌باغ شامل ترکیه، روسیه، ایران، جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، برای ایجاد یک بستر مشترک و حل مشکلات منطقه بین خود بهترین راه است. حل مشکلات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، حفظ محیط صلح‌آمیز پس از جنگ است.»
بر اساس این مولفه‌ها چنین به نظر می‌رسد که تنور نزاع میان آذربایجان و ارمنستان بار دیگر در حال گرم شدن است و باید دید که این تحولات آیا به درگیری مجدد میان دو کشور خواهد انجامید یا خیر.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما