به گزارش آتیه‌آنلاین، استان خراسان رضوی به دلیل حضور حرم مطهر امام رضا (ع) یکی از قطب‌های مهم گردشگری زیارتی کشور به حساب می‌آید. پتانسیلی که گویا منجر به بهره‌مندی مردم از مزایای صنعت گردشگری و حضور زائران در این شهر نشده است. محمد قانعی رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی می‌گوید که مردم مشهد از پتانسیل‌های صنعت گردشگری آن طور که باید بهره‌مند نشده‌اند. او ادامه می‌دهد: رقابت نابرابری بین زائرسراها و اماکن اقامتی مشهد وجود دارد و این زائرسراها که از بودجه عمومی تغذیه می‌شوند، تعادل عرضه و تقاضا در ارائه خدمات اقامتی برای مسافران را بر هم زده‌اند. در نتیجه مشهد تنها شهری است که به گردشگران سوبسید می‌دهد. مشروح گفتگوی آتیه‌آنلاین با محمد قانعی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی درباره وضعیت گردشگری در این استان در ادامه می‌آید.

مشهد سالانه پذیرای چه تعداد گردشگر است؟

متاسفانه آمارهایی که داریم دقیق و منظم نیست و براساس یک مطالعه علمی، آمارها تهیه نشده است. آمارها تقریبا سنتی و بدون هیچ نوع مطالعه درستی تهیه می‌شود. براساس همین آمارها تقریبا ۳۰ میلیون گردشگر به استان خراسان رضوی سفر می‌کنند.

آیا حضور گردشگران در این شهر صرفا با اهداف گردشگری زیارتی است یا انواع دیگری از گردشگری مثل سلامت و گردشگری فرهنگی هم در سبد اهداف سفر به این شهر قرار دارد؟

بیشتر گردشگران زائر هستند و هدفشان زیارت است. توریست فرهنگی تقریبا خیلی کم داریم ولی توریست مذهبی و زیارتی به تعداد زیادی داریم که از سایر کشورها هم هستند.

گردشگران خارجی مشهد عمدتا از چه کشورهایی هستند؟

توریست خارجی مشهد چیزی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد زائران را تشکیل می‌دهد که عمدتا از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هستند. کشور عراق شاید بیشترین تعداد گردشگر و زائر را برای ایران دارد. همچنین کشورهای کویت و بحرین و کشورهایی مثل امارات، عمان و قطر هم تعدادی گردشگر دارند. در سال‌های گذشته عربستان سعودی هم به ایران گردشگر اعزام می‌کرد اما در حال حاضر این مسئله محدود شده است. زیرا از طرف دولت سعودی برای اتباعش محدودیت‌هایی ایجاد شده است که به ایران سفر نکنند. ما از لبنان و پاکستان هم تعدادی زائر داریم. اما عمده زائرین مشهد متعلق به کشورهای عراق، کویت و بحرین هستند.

با توجه به میزان گردشگری استان خراسان رضوی آیا این استان توانسته از مزایای گردشگری بیشترین بهره را ببرد؟

متاسفانه اعتقاد دارم که مشهد تنها شهری است که برای گردشگر سوبسید می‌دهد. تعداد زیادی اماکن اقامتی در این شهر داریم که توسط خیریه‌ها، سازمان‌ها، نهادها و ارگان‌های دولتی و توسط NGO ها تهیه شده‌اند و به صورت رایگان در اختیار زائران قرار می‌گیرند. در این زائرسراها هیچ درآمدی نداریم بلکه هزینه هم می‌کنیم. تعداد آنها حتی بیشتر از هتل‌ها است. قیمت‌ها اینقدر پایین و نزدیک به زیان به دلیل عدم تناسب عرضه و تقاضا است زیرا تعداد هتل‌ها و اماکن اقامتی ساخته شده و به بهره‌برداری رسیده بیشتر از نیاز است و عمدتا نرخ‌ها هم بسیار پایین است. من فکر می‌کنم ما ارزان‌ترین مقصد توریستی و گردشگری دنیا باشیم. به جرات می‌توانم بگویم که قیمت‌های ما بسیار پایین است. به دلیل همین رقابت منفی که بر اساس عدم تناسب عرضه و تقاضا ایجاد شده است.

شما همچون سایرین معتقد هستید که فعالیت‌های زائرسراهای دولتی مهمترین چالش برای صنعت گردشگری مشهد است؟

این مسئله چالش بسیار مهم برای گردشگری مشهد است. در مشهد تقریبا به جرات می‌گویم که به ازای هر کدام از نهادها و ارگان‌های کشور، یک زائرسرا و مهمانسرا داریم. مهمانسراهایی که در حد هتل پنج ستاره فعالیت می‌کنند و خدمات ارائه می‌دهند. اینها عمدتا از بودجه دولتی تغذیه می‌شوند. بودجه آنها را دولت تامین می‌کند. در حالی که درآمد ندارند، برای کشور و مشهد هزینه‌زا هم هستند. ضمن اینکه یک رقابت نابرابر هم با واحدهای اقامتی بخش خصوصی دارند، زیرا قیمت‌های بسیار پایین‌تری دارند. به دلیل اینکه این مجموعه‌ها از بودجه و مزایا دولتی استفاده می‌کنند، هزینه‌های انرژی و سایر موارد را هم خود دولت پرداخت می‌کند لذا قیمت تمام شده خدمات آنها بسیار پایین‌تر از قیمت تمام شده خدمات بخش خصوصی است. لذا به مشهد به‌طور جدی آسیب وارد می‌کنند. به نظرم می‌آید که همان‌طور که تاکید شده و قانون هم تصریح دارد، این مراکز باید جمع شوند و به بخش خصوصی واگذار شوند. دولت نباید در این زمینه فعالیتی کند و در این حوزه دخالت کند. متاسفانه تا به حال این موضوع اتفاق نیفتاده و این مجموعه‌ها فعالیت می‌کنند.

زیر ساخت‌های حمل و نقلی برای صنعت گردشگری مشهد چه وضعیتی دارد؟ آیا این زیرساخت‌ها برای پوشش تعداد گردشگران کفایت می‌کند؟ چه اصلاحاتی باید روی زیرساخت‌های گردشگری انجام شود؟

به نظر من فعلا مشکلی درحمل و نقل نداریم. در فرودگاه، تعداد پروازها به اندازه کافی وجود دارد. از خیلی از مقاصد خارج از کشور به مشهد پرواز داریم. شاید فرودگاه بین‌المللی مشهد دومین فرودگاه در سطح کشور به لحاظ حجم کار باشد.

در مورد راه آهن هم تا جایی که اطلاع دارم، بیشتر از ۵۰ درصد قطارهای کشور به سمت مشهد حرکت می‌کند. در بخش ریلی و هوایی مشکلی نداریم به جز اینکه فرودگاه بین‌المللی مشهد در بخش پروازهای ورودی خارجی جایگاه مناسب و خوبی نداشته و شرایط ایده آلی ندارد. باید حتما اصلاحاتی روی آن انجام شود و فرودگاه بین‌المللی مشهد در شان حضرت امام رضا (ع) طراحی و ساخته شود.

در مورد شرایط حمل و نقل زمینی هم شرایط خوب است اما باز هم می‌توان اتوبان‌هایی که به سمت مشهد می‌آید را بهبود بخشید تا شرایط بهتری داشته باشند.