سدها دوام آوردند؛ تهران در آزمون سخت خشکسالی
در حالی که تهران ششمین سال خشکسالی پیاپی را پشت سر میگذارد و نگرانیها درباره آینده منابع آبی پایتخت افزایش یافته، آمارهای رسمی از یک واقعیت متفاوت حکایت دارد: سدهای تهران همچنان در مدار بهرهبرداری باقی ماندهاند و مصرف آب شهروندان نیز کاهش یافته است. واقعیتی که به گفته مسئولان، حاصل مجموعهای از اقدامات فنی، مدیریتی و مهمتر از همه، همراهی مردم است.
به گزارش آتیهآنلاین، محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، با اشاره به گزارشهای شرکت آب منطقهای اعلام کرده است که در صورت تداوم خشکسالی و نبود مدیریت تنش آبی، سدهای مهمی مانند امیرکبیر، لتیان، لار و ماملو در معرض خروج تدریجی از چرخه بهرهبرداری قرار داشتند. با این حال، اجرای سیاستهای کنترلی و برگزاری نشستهای مستمر با محوریت وزارت نیرو، مانع تحقق این سناریوی نگرانکننده شد؛ موفقیتی که به گفته او نتیجه یک کار گروهی و مشارکت شهروندان تهرانی بوده است.
به گفته اردکانی، در شرایطی که منابع سطحی با محدودیت جدی مواجهاند، تأمین آب از منابع زیرزمینی نقش کلیدی ایفا کرده است. طی سالهای اخیر و بهویژه امسال، بیش از ۱۶ هزار لیتر در ثانیه آب از طریق حفر و بهسازی چاهها و احیای قنوات استحصال شده که به حفظ پایداری شبکه و کاهش فشار بر سدها کمک کرده است.
در کنار تأمین منابع جدید، مدیریت شبکه توزیع نیز سهم قابلتوجهی در کنترل مصرف داشته است. کاهش فشار شبکه و اجرای مانور بر روی بیش از ۴۵ هزار شیرخط، از هدررفت حدود ۱۶ میلیون مترمکعب آب طی هشت ماه گذشته جلوگیری کرده است. همچنین از مجموع ۱۸ هزار کیلومتر خطوط انتقال و توزیع آب تهران، ۸ هزار کیلومتر نشتیابی شده و با شناسایی ۴۰۰ نقطه نشتی و نوسازی ۲۵۰ کیلومتر خط فرسوده، بخشی از هدررفتهای مزمن شبکه مهار شده است.
یکی دیگر از پروژههای راهبردی، رینگ آبرسانی تهران موسوم به «قمر بنیهاشم (ع)» است؛ طرحی که با ایجاد خطوط انتقال با قطرهای بالا، امکان توزیع متعادل آب بین شرق و غرب پایتخت را فراهم کرده است. اردکانی به ایسنا میگوید این پروژه باعث شده حتی در شرایط نابرابری منابع سدها، آب بهطور یکنواخت در سطح شهر توزیع شود و ریسک کمآبی در برخی مناطق کاهش یابد.
از سوی دیگر، مدیریت مصرف در بخش خانگی نیز نتایج ملموسی به همراه داشته است. نصب یک میلیون قطعه لوازم کاهنده مصرف، شناسایی بیش از ۱۷۳ هزار انشعاب غیرمجاز و اعمال سیاست تشویق خوشمصرفان و برخورد با بدمصرفان، موجب شده مصرف آب شهروندان تهرانی نسبت به سال گذشته ۱۲ درصد کاهش یابد. این کاهش معادل صرفهجویی ۱۰۲ میلیون مترمکعب آب است؛ رقمی که حدود ۱.۳ برابر ظرفیت کامل سد لتیان برآورد میشود.
به گفته مدیرعامل آبفای تهران، اگرچه چالش خشکسالی همچنان پابرجاست، اما تجربه ماههای اخیر نشان میدهد که ترکیب مدیریت هوشمندانه و همراهی مردم میتواند تابآوری پایتخت را حتی در سختترین شرایط آبی حفظ کند.
