ایران در آستانه بحران سالمندی
سازمان بهزیستی کشور هشدار داد: ایران با سرعت بیسابقهای در حال ورود به مرحله بحران سالمندی است، به طوریکه طی ۳۰ سال آینده جمعیت سالمند کشور به بیش از ۳۱ درصد خواهد رسید و ساختارهای اقتصادی و اجتماعی را با چالشهای جدی مواجه خواهد کرد.

بر اساس برآوردها، درحالیکه بسیاری از کشورهای جهان مرحله سالمندی را در بازهای نزدیک به یک قرن تجربه کردهاند، ایران به دلیل کاهش شدید نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، با شتابی زیاد وارد این فاز میشود.
طبق اعلام سیدجواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی، جمعیت سالمند کشور هماکنون از مرز ۱۴ درصد عبور کرده و پیشبینی میشود این رقم تا سال ۱۴۳۰ به بیش از ۳۱ درصد افزایش یابد.
علیرضا رحیمی، معاون جوانان وزیر ورزش و جوانان در گفتگو با خبرگزاری ایرنا با تأیید این روند کاهشی اعلام کرد که نرخ باروری از ۷.۲ در دهه ۴۰ به حدود ۱.۷ در سال ۱۴۰۰ رسیده و این رقم امسال کمتر نیز شده است. از سوی دیگر، بهبود شاخصهای بهداشتی، امید به زندگی را به بیش از ۷۶ سال افزایش داده و حاصل این دو روند، افزایش سریع سهم سالمندان در ساختار جمعیتی کشور است.
مجید فولادیان، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور، در تفسیر این بحران گفت: «بحران از جایی شروع میشود که سرعت سالمند شدن جامعه بسیار بیشتر از سرعت آماده شدن نظامهای حمایتی، اقتصادی و اجتماعی است.»
او اضافه کرد که اگر جامعهای سالمند شود اما نظام سلامت آن بیماریمحور، نظام بازنشستگیاش ناپایدار و محیط شهری برای سالمندان نامناسب باشد، سالمندی به یک مسئله ساختاری و فراگیر تبدیل خواهد شد. فولادیان نخستین تظاهر این بحران را در معیشت و استقلال اقتصادی سالمندان دانست و هشدار داد که سالمندی با درآمد ناکافی به سرعت به مشکلات درمانی، وابستگی، انزوا و فشار بر خانواده به ویژه زنان منجر میشود.
او با اشاره به چالشهای سیاستگذاری، نقش شورای عالی سالمندان را حیاتی اما ناکافی خواند و گفت: «مصوبات شورا همیشه به برنامه اجرایی، بودجه مشخص و نظام پایش منسجم وصل نمیشوند.»
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در پایان پیام خود به سیاستگذاران تأکید کرد: «امروز باید سالمندی را نه بهعنوان یک مسئله آینده، بلکه بهعنوان یک واقعیت جاریِ سیاست اجتماعی کشور ببینیم؛ فردا دیر است.»
