مشارکت کودکان در حکمرانی شهری، شرط تحقق حقوق کودک است
معاون وزیر دادگستری با اشاره به اهمیت شهر دوستدار کودک گفت مشارکت کودکان در حکمرانی شهری رویکرد جامع امروز است و تأکید کرد آییننامه سال ۱۳۸۹ باید با نگاه جدید بازنویسی شود تا حقوق کودکان محقق شود.
سومین کارگاه آموزشی «نظام حمایت از اطفال و نوجوانان» به همت مرجع ملی حقوق کودک و با مشارکت فعال مدیران و کارشناسان مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران برگزار شد.
علی کاظمی، معاون وزیر دادگستری و دبیر مرجع ملی حقوق کودک در این کارگاه، موضوع "شهر" و "کودک" را دو موضوع مهم در حوزه تحقق حقوق کودکان عنوان کرد و گفت: کودکان با جمعیت حدود ۲۵ میلیون نفری در کشور به عنوان سرمایه انسانی بیبدیل، اهمیتی فوقالعاده در آینده توسعه و تثبیت امنیت و حفظ کشور دارند و شهر نیز به عنوان محیط جغرافیایی بالندگی و رشد و شکوفایی آنان است.
او با اشاره به اینکه برآوردها از حضور ۷۰ درصدی کودکان کشور در محیط شهری تا ۳۰ سال آینده حکایت دارد افزود: این موضوع نشان از اهمیت این محیط و لزوم توجه به معیارها و ویژگیهای آن در حوزه کودکان و حمایت از حقوق آنان دارد.
کاظمی اظهار داشت: شهر دوستدار کودکان مفهومی پیشرفته است که به حقوق کودکان بر شهر و حقوق کودکان در شهر اشاره کرده و بر اهتمام مدیران و حکمرانان شهری در رعایت حقوق کودکان تاکید دارد، در این زمینه جنبشی جهانی شکل گرفته و کشورهای زیادی در حال تحقیق و توسعه در این موضوع هستند.
معاون وزیر دادگستری به ۴ مرحله مختلف ارتباط شهرها با کودکان اشاره کرد و افزود: در رویکرد ایمنی و مراقبت از کودکان در شهر برنامهریزان شهری تلاش داشتند تا کودکان از محیط پرخطر شهری دور و در امان باشند که نتیجه آن ورود خودروها و محدود شدن فضای عمومی شهر در پی تلاش والدین برای ایجاد محیطهای اختصاصی حامی فرزندانشان بود، این رویکرد اشتباه بود و خسارات و آسیبهایی را به همراه داشت. در رویکرد "حمایت از حقوق کودکان، حق کودکان در شهر" به ویژه حق آموزش و سلامت مورد توجه قرار گرفت و وجود برخی خدمات در شهر مانند بیمارستان، پارک و مدرسه در شهر به عنوان دوستدار کودک کردن شهر مدنظر بود. در رویکرد بعدی طراحی محیطهای دوستدار کودک و ارائه خدمات اساسی دوستدار در شهرها توسعه پیدا کرد و برنامهریزیهای فضایی در حوزه شهرها شکل گرفت تا شهرها مطلوب کودکان باشد.
دبیر مرجع ملی حقوق کودک در ادامه گفت: در رویکرد جامعی که امروز مورد توجه است، مشارکت کودکان در حکمرانی شهری مد نظر قرار دارد. مشارکت کودکان در حکمرانی شهری به معنای دوستدار کودک بودن شهر و توجه به کودکان و تحقق حقوق آنان است. در این رویکرد سیاستهایی که کودکان را شهروند آینده و نه شهروند حال قلمداد کرده، راهبردی خطا محسوب میشود زیرا باعث رانده شدن آنان از برنامهریزی شهری میشود.
کاظمی توضیح داد: شهرهای جدید با فنآوریهای نوین ارتباط تنگاتنگ داشته و علیرغم وجود کاستیهایی، فنآوریهایی تولید شده که خلاقیتهای کودکان را ارتقا داده و مشارکت کودکان را در حکمرانی شهری افزایش میدهد. نباید از این رویکردها غافل شد و ناگزیر از بکارگیری فضای مجازی برای حفظ فرهنگ بومی و زیرساختهای فرهنگی و اجتماعی خود هستیم.
او گفت: آئیننامه "شهر دوستدار کودک" در سال ۱۳۸۹ تصویب شد و بنا بود تا ۱۴۰۴ هم شهرها و هم روستاها شرایط دوستدار کودک را داشته باشند. هرچند فعالیتهای خوبی صورت گرفته اما افق این آئیننامه به انتها رسیده و ناگزیر از بازنویسی این آئیننامه با رویکردها و نگاه جامع برای شهر دوستدار کودک هستیم تا موضوع مشارکت کودکان در حکمرانی شهری مورد توجه قرار گرفته و محقق شود.
او همچنین از توجه به رویکرد بین نسلی در توسعه گفتمان شهر دوستدار کودکان و توجه به رویکردهایی که تعامل کودکان را افزایش میدهد اشاره کرد و گفت: توجه به کودکان یعنی توجه به تمام سنین و به ویژه کهنسالان. مطالعات نشان میدهد کودکان محیطهای برخورد اجتماعی را بر محیطهای مجزا شده ترجیح میدهند. محله، مقیاسی از حکمرانی شهری است که کودکان آن را بیش از بزرگسالان میشناسند و به عنوان محل افزایش تعامل، تحرک و تفریح کودکان باید در دستور کار قرار گیرد.
دبیر مرجع ملی حقوق کودک همچنین به راهکارهای مقرون به صرفه جهت دوستدار کردن شهرها اشاره و اظهار امیدواری کرد که با تلاشهای انجام شده در شهر تهران و رویکرد شهرداری تهران در توسعه شهری الگو برای تحقق کودکان، به زودی الگوی تهران برای تحقق حقوق کودکان تدوین و عرضه شود.
