به گزارش آتیه آنلاین، همزمان با آغاز به‌کار دولت سیزدهم، تورم افزایشی را در کشور حاکم بود و شیوع ویروس کرونا نیز آن را تشدید کرده بود. در این شرایط میزان مصرف کالری مواد غذایی مغذی به حد قابل توجهی نیز با کاهش مواجه شده بود. دولت برای امنیت پایدار غذایی، در اولین گام در اردیبهشت سال 1401، یارانه نقدی را 6 تا 9 برابر افزایش داد و در خرداد ماه امسال از طرح کالابرگ الکترونیک به عنوان اولین طرح سه گانه امنیت غذایی رونمایی کرد.

طرح‌های تغذیه کودکان زیر پنج سال و مادران دارای کودکان شیرخوار زیر 2 سال نیز به ترتیب در آبان و دی ماه امسال روی شبکه ملی اعتبار اجرایی شد.

در حال حاضر 61 میلیون نفر در قالب هفت دهک تحت پوشش کالابرگ هستند و از امنیت پایدار غذایی بهره می‌برند. آنگونه که «علیرضا عسگریان» معاونت رفاه و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید، شبکه ملی اعتباری که ایجاد شده می‌تواند هر طرحی را اجرایی کند، بدون آنکه بار مالی جدیدی به کشور تحمیل شود.

مشمولان چگونه از این طرح استفاده می‌کنند

طرح کالابرگ الکترونیک که از خردادماه امسال به اجرا درآمد، ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست‌ کم‌چرب،‌ مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر که طبق نظر انستیتوی تغذیه ایران به تایید رسیده بود در سبد غذایی این طرح با قیمت سال 1401 تعریف شد.

مرحله اول اجرای این طرح به گونه‌ای بود که سه دهک اول درآمدی و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد، از امتیاز تشویقی آن بهره‌مند می‌شدند و اگر ۷۰ درصد مبلغ یارانه خود را از میان این ۱۱ قلم خریداری می‌کردند، مبلغ یارانه آنها ۲۰ درصد افزایش می‌یافت. در مرحله دوم، طرح کمی متفاوت بود به گونه‌ای که سه دهک اول درآمدی و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره)، از امتیاز تشویقی بهره‌مند شدند، با این تفاوت که شرط بهره‌مندی از افزایش اعتبار، خرید حداقل ۲۰۰ هزار تومان از اعتبار یارانه اعلام شد. درصورتی که سرپرستان خانوار این مبلغ از یارانه خود را از میان اقلام کالاهای اساسی خریداری می‌کردند، مشمول امتیاز تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی می‌شدند.

به مرور این یارانه تشویقی گسترش یافت و تا دهک‌ هفت درآمدی را دربرگرفت؛ به عبارتی در صورتی که هفت دهک درآمدی ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای سبد غذایی تعریف شده خریداری کنند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی خواهند شد. به عبارتی دیگر با استفاده از این طرح، یارانه دهک‌های یک تا ۳ درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزارتومان افزایش یافته است.

داده‌های جدید از طرح کالابرگ الکترونیک

کالابرگ الکترونیک نخستین طرحی بود که برای تأمین امنیت پایدار غذایی و در راستای پوشش‌دهی تورمی در بستر شبکه ملی اعتبار از اوایل امسال به‌صورت سراسری اجرایی شد. گفته می‌شود پس از گذشت حدود 9 ماه از اجرای این طرح، 210 هزار فروشگاه خرد و زنجیره‌ای به این طرح پیوسته‌اند. دو فروشگاه اینترنتی نیز در این طرح مشارکت دارند. استقبال بیش از 20 درصد بوده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری مشارکت در طرح کالابرگ الکترونیک به بیش از 30 درصد برسد. منابع این طرح در قالب لایحه بودجه سال 1402 تعیین و مصوب شده است. تعداد تراکنش‌های صورت گرفته در قالب طرح کالابرگ الکترونیک به 400 هزار تراکنش رسیده است.

مهم‌ترین مزیت‌های طرح کالابرگ الکترونیک

«زیرساخت اعتباری» مسأله اصلی و مهمی که به عنوان شاه کلید «طرح کالابرگ الکترونیک» مطرح بوده و آن را با همه طرح‌های مشابه متمایز کرده است.

شبکه ملی اعتبار از اواخر سال گذشته راه‌اندازی شد که در اوایل سال‌جاری طرح کالابرگ روی آن ایجاد شد و در ادامه دو طرح تغذیه سالم کودکان زیر پنج سال و مادران دارای کودکان شیرخوار نیز در قالب کالابرگ به آن اضافه شد. در واقع دولت طرح سه‌گانه کالابرگ را روی شبکه ملی اعتبار قرار داد بدون آنکه بار تورمی داشته باشد.

با این زیرساخت نه تنها دیگر نیازی به ابزارها و برنامه‌های جدید نبوده، بلکه باعث شده تا مصرف‌کنندگان از اعتباری که دارند نهایت استفاده را ببرند.

به معنای دیگر در طرح کالابرگ الکترونیک، دیگر مردم که همان مصرف‌کنندگان نهایی هستند نگران افزایش قیمت مواد غذایی نخواهند بود، چرا که می‌دانند با اعتباری که در کارت‌های بانکی خود دارند، می‌توانند خرید کرده و دولت مابه‌التفاوت قیمت کالای خریداری شده را به صورت یارانه به فروشنده پرداخت می‌کند.

شبکه ملی اعتبار، در طرح کالابرگ الکترونیک، این اختیار را به مردم خواهد داد که یک ماه زودتر براساس اعتبار یارانه، هر برندی را به دلخواه خرید کنند یا اینکه به صورت نقدی در حساب خود داشته باشند. در طرح کالابرگ الکترونیک، مردم با کارت‌های بانکی خود اقدام به خرید کالا می‌کنند، پرداختی مصرف کننده ثابت و فقط سهم پرداختی دولت تغییر خواهد کرد و دولت به صورت یارانه به حساب فروشنده تراکنش انجام می‌دهد.

هیچ تفاوتی بین برندهای کالاهای غذایی وجود نخواهد داشت و مصرف‌کنندگان می‌توانند به دلخواه برند مورد نظر خود را بخرند؛ چرا که وزارت صمت با یک کد مشخص همه برندهای داخلی و خارجی را کدگذاری می‌کند.

بر اساس این شبکه است که اقلام غذایی مشمول یارانه کددار شده و همچنین کد ملی یارانه‌بگیران شارژ شده و با همه کارت‌های بانکی به همان میزان یارانه خرید صورت می‌گیرد.

در قالب طرح کالابرگ الکترونیک، اعتبار شارژ شده در اختیار مردم است. اگر آن اعتبار را مصرف کرده باشند آخر ماه یارانه برای آنها واریز نمی‌شود و اگر استفاده نکرده باشند آخر ماه برایشان واریز می‌شود. نکته جالب آنکه، آنهایی که مصرف کرده‌اند هر چند یارانه برایشان واریز نمی‌شود اما می‌توانند خرید کنند، چرا که صاحب اعتبار هستند. اختیار مردم در هیچ حوزه‌ای محدود نخواهد شد.

ایلیا دانیال