پرورش و تعلیم از طریق تقلب

کتاب‌های درسی در شکل‌گیری ذهن کودکان نقش مهمی ایفا می‌کنند، به‌همین دلیل است که همواره روی انتخاب متونی که در این کتاب‌ها منتشر شده است، حساسیت بالایی در همه جوامع وجود دارد؛ با این حال  چند سالی است که متون کتاب‌های درسی در ایران دست‌خوش تغییراتی می‌شود که برخی عجیب و سوال برانگیز بوده است.

به گزارش آتیه آنلاین، طی یکی دوسال اخیر فهرستی از حذفیات کتاب درسی فارسی در فضای مجازی منتشر شد و بر این اساس دروسی مانند "غزل در این سرای بی‌کسی اثر هوشنگ ابتهاج"، "غزل جوانی، رهی معیری"، شعر "به کجا چنین شتابان، شفیعی‌کدکنی"، داستان "موسی و شبان" و "رباعیات خیام" و...  از کتاب‌های درسی حذف شده‌اند. همچنین سه جمله از داستان قاضی بست، نام صادق هدایت از داستان کباب غاز جمالزاده، بخش‌هایی از خاطرات اسلامی‌ندوشن، نام محمود دولت‌آبادی، نام مشفق‌ کاظمی و عباس خلیلی و شعر مادر ایرج‌میرزا نیز از دیگر حذفیات هستند و به‌جای این حذفیات از آثار رضا امیرخانی، علی سهامی، امیری‌اسفندقه، معصومه آباد، کیوان شاه‌بداغ‌خان، فاضل نظری، عیسی سلمانی‌لطف‌آبادی، کامور بخشایش، مجید واعظی، نظام وفا و ضیاءالدین شفیعی اضافه شده‌اند.

چندی پیش نیز ماجرای تغییر در داستان «قلب کوچک را به چه کسی بدهیم» نوشته نادر ابراهیمی در کتاب هفتم دبستان مطرح شد که مورد رضایت خانواده‌ این نویسنده فقید نبود. فرزانه منصوری - همسر این نویسنده - در پی این موضوع در بیانیه‌ای نوشت: «این «دخالت در اثر نویسنده» را علاقه‌مندان به آثار نادر ابراهیمی خبر دادند. قضیه را پی گرفتم و متوجه شدم جمله‌ای به اثر اضافه شده که نه تنها آن ‌را موثر و زیباتر نکرده، بلکه مفهوم وسیع و گسترده‌ آن‌را هم محدود کرده است.

این‌بار هم نوبت داستان «سفرنامه اصفهان» از سری داستان‌های «قصه‌های مجید» نوشته هوشنگ مرادی کرمانی است. هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده کتاب می‌گوید این موضوع بدون اطلاع و رضایت او بوده است.

در متن اصلی داستان آمده است: «بی‌بی برایم بار و بندیل بست. من هم بیکار ننشستم، ناشتایی خورده و نخورده پریدم روی چرخ...» اما در کتاب درسی متن را این‌طور تغییر داده‌اند: «بی‌بی وقت نماز صبح بیدارم کرد، برایم بار و بندیل بست. من هم نماز خواندم، ناشتایی خورده و نخورده، پریدم روی چرخ...» جای دیگری هم در متن اصلی داستان مرادی کرمانی آمده است: «ظهر شد. صدای اذان می‌آمد. کار اکبر آقا تمامی نداشت. حوصله‌ام سر رفته بود...» اما در کتاب درسی بچه‌ها داستان را این‌گونه تغییر داده‌اند: «ظهر شد، صدای اذان می‌آمد. وضو گرفتم و نماز خواندم. کار اکبر آقا تمامی نداشت. حوصله‌ام سر رفته‌ بود. ‌..»؛ البته در کتاب درسی نوشته‌اند «با اندک تغییر».

البته تیغ سانسور و حذف بر آثار بزرگان ادبی کشور قصه دیروز و امروز نیست، این روند از ده سال پیش در سکوت آغاز شده و اکنون دامنه این حذفیات آن قدر گسترش پیدا کرده است که حساسیت‌های زیادی را برانگیخته است، به نحوی که بخش زیادی از جامعه ادبی کشور و برخی از مسئولان به آن واکنش نشان داده‌اند.

در پی این اتفاق، هوشنگ مرادی کرمانی در اعتراض به این دستکاری در گفت‌وگویی اعلام کرد: «بدون مجوز نویسنده و بدون اطلاع من دست به چنین کاری زده‌اند. من رضایت ندارم و اطلاع هم نداده‌اند. مجید به سنی نرسیده که نماز بخواند. در هیچ‌کدام از داستان‌ها هم نماز نخوانده است، اما بی‌بی نماز می‌خواند و چندجای داستان سر سجاده است که کار خیلی خوبی هم هست، اما مجید یک بچه ۱۰-۱۲ ساله است و به سنی نرسیده که نماز بخواند؛ در این داستان این بچه می‌خواهد به اصفهان برود و جاهای دیدنی‌اش را ببیند. این داستان مانند خانه من است، انگار که آمده‌اند و بدون اجازه من در بخشی از خانه‌ام اتاق ساخته‌اند. آیا این کار درست است که بدون اجازه چنین کاری کنند؟ در داستان دست می‌برند و می‌خواهند از این راه بچه‌ها را نمازخوان کنند، اما این کار تأثیر آموزشی و تربیتی برای بچه‌ها ندارد».

واکنش وزیر آموزش و پرورش

در پی اتفاق که حدود یک ماه پیش رخ داد، محسن حاجی‌میرزایی - وزیر آموزش و پرورش - در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «از تغییر متن نویسنده فاخر کشورمان در کتاب فارسی پایه هفتم، متاسف شدم. در همان ماه‌های اول مسوولیت، فرآیند دقیق، منسجم و حرفه‌ای را برای بررسی و اصلاح تغییرات تدوین و ابلاغ کردم تا مطمئن شویم که در آینده شاهد چنین مواردی نخواهیم بود.

همچنین از همکاران خود در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خواستم تغییرات دو سال اخیر کتاب‌های درسی را بازبینی و اصلاحات لازم را در چاپ جدید اعمال کنند.»

کد خبر: 3131

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 5 + 8 =