به گزارش آتیه‌آنلاین، با گذشتن چند روز از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، به نظر می‌رسد که از بار شوک اولیه حاصل از این رویداد کمتر شده و حال همه می‌توانند با تامل بیشتری به وقایع چند روز گذشته فکر کنند. این در حالی است که وضعیت در فرودگاه بین‌المللی کابل، محل حضور نیروهای خارجی، همچنان پرتنش است و نمی‌توان به‌راحتی گفت که دیگر نباید انتظار تحولاتی ناگهانی را داشت.
فشار خروج بر بایدن
رئیس‌جمهوری آمریکا در کنفرانس خبری خود بار دیگر از تصمیمش برای خروج از افغانستان دفاع کرد و به ملت آمریکا قول داد که از همه منابعی که در اختیار دارد برای خروج شهروندان آمریکایی و شهروندان کشورهای متحد آمریکا بهره ببرد. به گزارش بی‌بی‌سی، «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که دولت این کشور، پیش‌بینی نمی‌کرد که نیروهای ارتش افغانستان به این سرعت سلاح را بر زمین بگذارند و به گفته او «فرار کنند.» به گفته او، دولت آمریکا انتظار داشته که نیروهای نظامی افغان در برابر پیشروی طالبان مقاومت کنند و کابل به این سرعت به کنترل نیروهای طالبان در نیاید.
جو بایدن در پاسخ به انتقادها درباره خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان گفت که وقتی به قدرت رسید، طالبان بسیاری از مناطق روستایی افغانستان را در جنوب و شمال این کشور کنترل می‌کرد. به گفته او، به قدرت رسیدن طالبان نتیجه توافقی است که دولت آمریکا در زمان قدرت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری پیشین این کشور با طالبان امضا کرد. بایدن تایید کرد که گروهی از دیپلمات‌های آمریکایی سقوط سریع دولت افغانستان را پیش‌بینی کرده بودند. وی در عین حال گفت که ارزیابی خود او این بود که این اتفاق ظرف چند ماه آینده رخ خواهد.
رئیس‌جمهوری آمریکا گفت همانطور که به خروج شهروندان کشورش از افغانستان متعهد است، افغان‌هایی که به نیروهای آمریکایی کمک کردند نیز از این کشور خارج خواهند شد. جو بایدن در پاسخ به سوالی درباره آثار اتفاقات افغانستان بر اعتبار آمریکا گفت که اعتبار کشورش در نگاه متحدانش در ناتو، زیر سوال نرفته است. بایدن که با انتقادهای گسترده‌ای درباره نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان روبه‌روست، در سخنرانی جدیدش مدعی شد که متحدان آمریکا از اقدامات چند روز اخیر این کشور در افغانستان راضی هستند.
بایدن همچنین بار دیگر تاکید کرد که هزینه‌های جنگ افغانستان بسیار سنگین بوده و در عین حال، هدف جنگ افغانستان در سال ۲۰۰۱ برای «مقابله با تروریسم» به نتیجه رسیده است. بایدن در ادامه تاکید کرد که آمریکا کنترل فرودگاه کابل را در دست دارد تا روند خروج نیروهای نظامی کشورها و همچنین شهروندان افغانستان که قصد خروج دارند، انجام شود. او گفته به طالبان هشدارهای لازم داده شده است.
وی افزود: «تمرکز ویژه ما بر این است که هر آمریکایی که می‌خواهد افغانستان را ترک کند، بتواند به صورت ایمن به فرودگاه برسد. همچنین افراد آسیب‌پذیر اهل افغانستان مثل زنان و روزنامه‌نگاران را منتقل خواهیم کرد. ما برای طالبان روشن کرده‌ایم که هرگونه اخلال در عملیات خروج با پاسخی قاطع مواجه خواهد شد.»
تضاد در خوانش‌ها
بایدن در حالی از شیوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان دفاع می‌کند که شمار زیادی از مقام‌های آمریکایی نه تنها با او مخالف بوده بلکه به تناقض در اظهارات وی اشاره می‌کنند.
«لیندزی گراهام»، سناتور جمهوری‌خواه آمریکا هشدار داد که اگر بایدن با رها کردن متحدان در افغانستان نتواند به تعهد خود در توافق خروج از این کشور جنگ‌زده عمل کند، باید استیضاح شود. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، تسلط طالبان بر افغانستان باعث به وجود آمدن نگرانی‌هایی در رابطه سرنوشت اتباع افغان و افرادی که در جریان جنگ افغانستان به نیروهای آمریکایی کمک کردند، شده است. در حال حاضر برخی از قانون‌گذاران که مخالف ادامه این برنامه جو بایدن برای خروج از افغانستان هستند، خواستار استیضاح وی در صورت بی‌دفاع و بی کمک ماندن متحدان شده‌اند.
این سناتور جمهوری‌خواه گفت: «اگر یک آمریکایی را جا بگذاریم، اگر هزاران تبعه افغان را که شجاعانه دوشادوش ما جنگیدند، رها کنیم، آن وقت جو بایدن مستحق استیضاح به دلیل ارتکاب جرم بزرگ‌تر و تخلف در انجام وظیفه است.»
از سوی دیگر، «مارجوری تیلور گرین»، نماینده کنگره آمریکا از حزب جمهوری‌خواه، سه پیش‌نویس قطعنامه درباره استیضاح رئیس‌جمهوری آمریکا را به کنگره ارائه کرد. این نماینده جمهوری‌خواه حامی دونالد ترامپ در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: «من به نمایندگی از آمریکایی‌ها امروز پروژه‌هایی را برای استیضاح جو بایدن به دلیل عدم انجام وظایفش در رابطه با وضعیت افغانستان ارائه کردم». وی گفت: «به اعتقاد من بایدن همچنین باید به دلیل بحران مهاجرت جاری در مرزهای جنوبی و عدم توازن قانون اساسی که منجر به نادیده گرفتن قوانین دیوان عالی شده است، استیضاح شود.»
این اما پایان ماجرا نیست؛ وزارت دفاع آمریکا حساب خودش را از ارزیابی جو بایدن مبنی بر اینکه القاعده پس از ۲۰ سال عملیات تحت رهبری ایالات متحده از افغانستان رفته است، جدا کرد. به گزارش آناتولی، «جان کربی»، سخنگوی پنتاگون در جمع خبرنگاران با اشاره به حملات القاعده در یازده سپتامبر ۲۰۰۱ گفت: «آنچه ما باور داریم، این است که حضوری وجود ندارد که به تهدید علیه سرزمین اصلی ما همانند آنچه ۲۰ سال پیش وجود داشت، منتهی شود.» وی افزود: «آنچه می‌دانیم این است که القاعده و همچنین داعش در افغانستان حضور دارند. فکر نمی‌کنم به شدت بالا باشد اما آمار دقیقی هم برای ارائه به شما نداریم. اینطور نیست که آن‌ها کارت شناسایی داشته باشند و نام‌شان جایی ثبت شده باشد. ما تصویر کاملی نداریم. همچنین گردآوری اطلاعاتی ما در افغانستان همچون گذشته نیست چون تعداد ما در آنجا به نسبت گذشته نیست.»
از سوی دیگر، یک ژنرال کهنه‌کار آمریکایی در مصاحبه‌ای خطاب به جو بایدن گفت که ترک افغانستان از سوی آمریکا نابهنگام بود، زیرا القاعده همیشه «قصد بازگشت دارد» و نیروهای نظامی افغان «با دوام نبودند.» به گزارش سی‌ان‌ان، ژنرال «دیوید پترائوس»، فرمانده سابق نیروهای آمریکایی در افغانستان در مصاحبه‌ای جدید نسبت به ریسک‌های ظهور مجدد القاعده در افغانستان هشدار داده و از برنامه دولت جو بایدن از جنگی که او در آن خدمت کرده، انتقاد کرده و این خروج را نابهنگام دانست.
پترائوس که به تهیه استراتژی ضد شبه‌نظامیان کمک کرده، به دفاع از برخی از تلاش‌های کشورش در راستای آنچه منتقدان «ملت‌سازی» می‌خوانند پرداخت، هر چند که به اعتقاد او بخش عمده کاری که آمریکا انجام داد «ساختن بیش از حد» بود. این مدیر سابق سازمان سیا اظهار کرد، بدون حضور مشاوران و مربیان آمریکا در عرصه میدانی، تهدیدات تروریستی ممکن است دوباره ظهور کنند.
با این وجود به نظر می‌رسد که خروج آمریکا از افغانستان به جنجال‌های درونی بسیار در ایالات متحده انجامیده و باید دید که در ادامه این فرآیند چه سمت و سویی گرفته و چه عواقبی برای بایدن به دنبال خواهد داشت.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما