به گزارش آتیه آنلاین، امروزه بیش  از هر زمان دیگری به دلیل مشکلات اقتصاد کلان کشور، جامعه دچار ناامیدی است و اینجاست که حوزه‌های فرهنگ و هنر می‌توانند کمک کننده باشند. در چنین اوضاعی باید نگاه کرد که چگونه می‌توان معضل‌های اجتماعی را رفع کرد. در واقع با کم کردن از بودجه فرهنگ، آسیب‌ها تشدید می‌شوند. اگر بودجه فرهنگ و هنر حذف شود چه چیزی می‌تواند جایگزین آن شود؟ اگر فرهنگ و هنر را جدی نگیریم و به حساب نیاوریم آن وقت از چه طریقی می‌توان ادعای متمدن بودن و دارای فرهنگ متعالی داشت؟ به همین خاطر ضروری است از فعالیت‌های فرهنگی هنری حمایت کرد و آن را تقویت و گسترش دهیم.

چند سالی است بحث بودجه فرهنگ و هنر در میان هنرمندان بسیار شنیده می‌شود. مسئله  تخصیص بخش اعظم بودجه‌ بخش فرهنگ به نهادها و موسساتی که ارتباطی با وزارت ارشاد ندارند اما به واسطه تعریف شغلی؛ فعالیت آنها فرهنگی محسوب می‌شود؛ در ردیف دریافت بودجه قرار می‌گیرند؛ از مسائل مهم و البته جای اشکال و پرسش‌های بسیاری ازسوی اهالی فرهنگ و هنر و حتی نمایندگان مجلس است.

وزارت ارشاد که متولی فرهنگ عمومی است ۱۵ درصد و بقیه دستگاه های فرهنگی ۸۵ درصد اعتبارات فرهنگی کشور را در اختیار دارند که فقط نیمی از آن متعلق به صدا و سیماست. بدیهی است که عملکرد این سازمان گسترده چه مقدار تاثیر در فرهنگ عمومی خواهد داشت، اما معمولا عملکرد این دستگاه و همچنین سایر دستگاه ها که ۳۵ درصد اعتبارات فرهنگی را در اختیار دارند در انتقادات مربوط به ناهنجاری ها که دولت و وزارت ارشاد مورد انتقاد مستقیم قرار می گیرد، محاسبه نمی شود. یعنی دولت با این که ۱۵ درصد اعتبارات را در اختیار دارد در برابر ۸۵ درصد اعتبارات دستگاه هایی که مدیریت اش خارج از اختیار دولت است، همچنان به عنوان پاسخگوی مشکلات فرهنگی شمرده می شود.

به نظر می رسد لازم است که دولت بجای انفعال، به دلیل وظیفه ای که به عنوان قوه مجریه عهده دار مدیریت فرهنگ عمومی است، با تنظیم لایحه ای وظایف این دستگاه ها را در قبال اعتباراتی که استفاده می کنند، کاملا شفاف کند، تا مشخص شود، چه وظایفی را برای پیشبرد فرهنگ عمومی عهده دارند و در برابر قصور احتمالی قابل ارزیابی باشد.

چه کسی می‌داند بودجه فرهنگ کجا صرف می‌شود؟

در همین راستا عبدالله اسفندیاری تهیه‌کننده سینما و از مدیران باسابقه سینمایی بیان کرد که هرچند بودجه فرهنگی کشور محدود است اما همین بودجه هم مشخص نیست در کجا صرف می‌شود! عبدالله اسفندیاری تهیه‌کننده و از مدیران باسابقه سینما که از دهه ۶۰ در بدنه مدیریتی سینمای ایران حضور داشته است، درباره وضعیت «بودجه فرهنگ» در دوره‌های مختلف طی چهار دهه گذشته گفت: دورانی که من در بدنه مدیریت بودم به سال‌های دهه ۶۰ و ۷۰ برمی‌گردد.

 در دهه ۶۰ برخلاف تنگناهایی که در مملکت وجود داشت، بودجه‌های فرهنگی تأمین می‌شد. در زمانی که بحث بر سر این بود که به کشور شیرخشک وارد کنند یا نگاتیو، به همت مسئولان دولتی آن زمان که واقعاً خدمتگذار بودند، برخلاف همه این تنگناها، بازهم نگاتیو وارد می‌شد و فیلمسازی تعطیل نمی‌شد.

 وی افزود: یارانه‌هایی که در آن سال‌ها به سینما و کتاب تعلق می‌گرفت، باوجود همه مشکلات، محقق می‌شد. این موضوع حتی در شرایط جنگ هم اتفاق می‌افتاد. ما در آن سال‌ها به جایی رسیدیم که شهید رجایی در مقام رئیس‌جمهور وقت، اعلام کرد حتی ته سیلوها را هم جارو کرده‌ایم! ولی در همان شرایط هم باز رفتاری می‌شد که مردم مضطرب نشوند و به آن‌ها فشار نیاید. در چنین شرایطی، بازهم بودجه‌های فرهنگی حذف نمی‌شد. یعنی ضرورت این موضوع تا این حد حس می‌شد.

بلبشوی مالی در کشور موجب وحشت شده است!

 اسفندیاری در ادامه به شرایط امروز بودجه فرهنگ در کشور اشاره کرد و گفت: اما حالا بلبشوی موجود در مسائل مالی کشور باعث وحشت ما می‌شود چون رانت‌خواری، اشتباه کاری، مدیریت نادرست و… دیده می‌شود، موضوعاتی که باید در جای خود محاسبه شوند، محاسبه نمی‌شوند.

این تهیه‌کننده سینما بیان کرد: بهتر این است که شفاف‌سازی شود تا متوجه شویم بودجه‌های فرهنگی در کجا استفاده می‌شود، اما عملکرد اقتصادی مراکزی که رانت خواری‌های کلان در آن‌ها اتفاق می‌افتد، هرگز شفاف عمل نمی‌کنند و کارنامه‌شان مکتوم باقی می‌ماند.

تمام بودجه‌ای که برای فرهنگ در نظر گرفته می‌شود نسبت به بودجه کل کشور مانند پول توی جیبی و پول خورد است.

بودجه‌هایی هم برای جاهای دیگر به بهانه فرهنگ در نظر گرفته می‌شود و سازمان و نهادهای مختلف آن را دریافت می‌کنند اما برای فرهنگ صرف نمی‌شود.

بودجه ۱۴۰۰ را در جای واقعی خرج کنید!

 وی ادامه داد: به طور کلی ناکارآمدی و سوء‌مدیریت در مسائل بودجه‌ای حوزه فرهنگ وجود دارد. ما سال ویژه‌ای را پشت سر گذاشته‌ایم از همین رو درخواست ما این است که در لایحه بودجه دولت برای سال ۱۴۰۰ مسائل اهالی فرهنگ در نظر گرفته و این بودجه‌ها در جای واقعی خود خرج شود.

 واقعیت این است که نیاز است به داد اهالی فرهنگ رسیدگی شود، اهالی فرهنگ افراد آبروداری هستند و باید این کمک‌ها و بودجه‌ها با عزت به افراد و حوزه‌های فرهنگی ارائه شود.

 اسفندیاری توضیح داد: این شرایط باعث شده وضعیت فرهنگی مردم هم نابسامان باشد. چون همین اجحاف‌ها و تبعیض‌ها این شرایط را پیش آورده، این باعث شده است اخلاق از بین برود چون فرهنگ برای این است که وضعیت اخلاقی جامعه بهبود پیدا کند و انسان به سمت تکامل معنوی و فکری برود ولی حالا با کوچک‌ترین بهانه‌ای مردم درگیر و عصبانی می‌شوند.

 ما کشور فقیری نیستیم ولی این رفاه و پول در جاهای خاص خرج می‌شود بنابراین نه به امور فرهنگی و نه به اوضاع معیشتی رسیدگی می‌شود.

تخصیص بودجه فرهنگ قابل دفاع نیست

قطب‌الدین صادقی  نیز با اشاره به ناچیز بودن بودجه فرهنگ به خصوص تئاتر از تعطیلی تماشاخانه «شانو» به دلیل مشکلات اقتصادی و حمایت نکردن از حوزه تئاتر در شرایط بحران کرونا خبر داد.

قطب‌الدین صادقی کارگردان، مدرس و پژوهشگر تئاتر درباره وضعیت نامناسب بودجه فرهنگ به خصوص تئاتر در سال‌های گذشته و اولویت‌بندی نامناسبی که در میزان تخصیص بودجه وجود دارد  گفت: نکته اساسی این است که تمام شعارهایی که در مملکت داده می‌شود، شعارهای فرهنگی است؛ فرهنگ اسلامی، فرهنگ هزاران ساله ایرانی، فرهنگ شرقی و … اما در عمل برای تحقق، توسعه و دفاع از این «فرهنگ» هیچ گامی برنمی‌دارند. متاسفانه دروغگویی اولین ایرادی است که در کشور ما در زمینه توجه به مسایل فرهنگی وجود دارد حتی متولیان امر که می‌گویند انقلاب ما انقلاب فرهنگی بوده اما در زمینه اختصاص بودجه به این حوزه کوتاهی می‌کنند.

وی ادامه داد: به یاد دارم زمانی بودجه فرهنگ ۸ دهم درصد از بودجه عمومی کشور را تشکیل می‌داد و حتی این بودجه به یک درصد هم نمی‌رسید که البته این‌طور که می‌گویند الان این بودجه به ۱.۵ درصد رسیده است. از همین مقدار تنها ۱۶ درصد آن دست وزارت ارشاد را می‌گیرد و ۸۴ درصد دیگر صرف سازمان‌ها و موسسات موازی می‌شود؛ این اتفاق فاجعه‌آمیز است. متاسفانه کسانی که این بودجه را مصوب می‌کنند به هیچکس پاسخگو نیستند و این‌طور است که همه گلایه‌ها از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود. این کار در نهایت بی‌انصافی است و این نوع تقسیم‌بندی و تخصیص بودجه اصلاً قابل دفاع نیست.

صادقی درباره سهم ناچیز تئاتر از این بودجه فرهنگی بیان کرد: مساله بعدی سهیم بسیار ناچیز تئاتر از این بودجه است در حالی که با بحرانی هم که پیش آمده است باید بیشتر از گذشته برای جبران مشکلات هنرمندان بکوشند. این روزها همه هنرمندان دچار فقر و بی کاری و بیماری و بلاتکلیفی هستند. خود من تا چند روز آینده رسماً تماشاخانه «شانو» را تعطیل می‌کنم چون ۹ ماه است که حتی به اندازه یک ماه هم درآمد نداشتم. ماهی ۳۰ میلیون تومان باید اجاره ملک را بپردازم و تا امروز هرچه پس‌انداز داشته‌ام را برای کرایه سالن پرداختم و بعد از آن هم از دیگران قرض کرده‌ام اما دیگر منبعی ندارم تا به اتکای آن از دیگران پول قرض بگیرم و تنها راهی که دارم تعطیلی تماشاخانه است.