به گزارش آتیه‌آنلاین، روسیه و بریتانیا بار دیگر به جان یکدیگر افتاده‌اند. این در حالی است که برای بسیاری این نزاع‌ها یادآور درگیری میان دو طرف در میانه جنگ سرد است و خبر از عمق تنش‌ها میان غرب و شرق در ابعاد گوناگون می‌دهد.
تنش در دریای سیاه
روز چهارشنبه، خبری مهم در رسانه‌های جهان منعکس شد. در این روز، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد ناوگان دریای سیاه به همراه مرزبانان از نقض مرز روسیه توسط ناوشکن انگلیسی «دیفندر» در دماغه فیولنت جلوگیری کردند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، وزارت دفاع روسیه خاطرنشان کرد ساعت ۱۱ و ۵۲ دقیقه کشتی انگلیسی از مرز روسیه عبور کرده و به اندازه سه کیلومتر وارد آب‌های سرزمینی روسیه در دماغه فیولنت شد. به این کشتی در مورد استفاده از سلاح در صورت نقض مرز هشدار داده شد اما خدمه ناوشکن انگلیسی هیچ واکنشی نشان ندادند. در ساعت ۱۲ و شش دقیقه و ۱۲ و هفت دقیقه کشتی گشتی مرزبانی آتش هشدار دهنده گشود. بعد از ۹ دقیقه، هواپیمای سوخو-۲۴ ام شلیک هشداردهنده‌ای را انجام داده و چهار راکت هوا به دریای اوفاب-۲۵۰ را به مسیر حرکت ناوشکن انگلیسی پرتاب کرد. ساعت ۱۲و ۲۳ دقیقه کشتی انگلیسی مرزهای دریای سرزمینی فدراسیون روسیه را ترک کرد.
در ادامه، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که مسکو عملکرد ناوشکن انگلیسی دیفندر در دریای سیاه را اقدام تحریک‌آمیز علنی قلمداد می‌کند. به گزارش تاس، «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اظهار کرد که سفیر بریتانیا در این خصوص به ساختمان وزارت خارجه احضار شد. زاخارووا افزود: «ما این رفتار از جانب انگلیس را به منزله اقدام تحریک‌آمیز آشکار می‌دانیم که مغایر با قانون بین‌الملل و قوانین روسیه است.» وی گفت: «همچنین دوست دارم به شما بگویم سفیر انگلیس به وزارت خارجه روسیه احضار شد».
این در حالی است که وزارت دفاع روسیه نیز وابسته نظامی انگلیس در روسیه را احضار کرد و یادداشت اعتراضی را در واکنش به عملکرد ناوشکن انگلیسی تقدیم او کرد. این وزارتخانه از لندن خواست تحقیقات گسترده‌ای در این باره انجام دهد. وزارت دفاع انگلیس نیز در واکنش اعلام کرد که این کشتی جنگی به صورت مسالمت‌آمیز و طبق قوانین بین‌المللی در حال عبور بود و هیچ تیراندازی هشداردهنده‌ای صورت نگرفت. گفتنی است که «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر بریتانیا نیز در واکنش به این وقایع اعلام کرد که اقدام ناوشکن بریتانیایی در تضاد با قوانین بین‌المللی نبوده و هیچ معاهده‌ای در این زمینه نقض نشده است.
در ادامه، یک وزیر بریتانیایی گفت که کشتی‌های کشورش آماده‌اند تا «بار دیگر از آب‌های مورد مناقشه شبه‌جزیره کریمه» عبور کنند. «جرج یوستیس»، وزیر محیط‌زیست بریتانیا گفت که ناوهای روسیه به سوی ناوشکن بریتانیایی شلیک نکرده و در عوض مشغول برگزاری یک رزمایش نظامی بودند که چندان اقدام عجیبی از سوی مسکو به حساب نمی‌آید. وی افزود: «ما هیچ‌گاه الحاق کریمه را به رسمیت نشناخته و این آب‌ها را متعلق به اوکراین می‌دانیم.» به گزارش راشا تودی، «سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه گفت گه کشورش با تمامی ابرازهای موجود، از جمله گزینه نظامی، از مرزهای خود دفاع می‌کند. وی با اشاره به تجاوز ناو بریتانیایی طی روزهای گذشته به آب‌های روسیه گفت که لندن و واشنگتن تلاش دارند حقایق را دستکاری کرده و بحران را افزایش دهند. ریابکوف گفت: «آن‌ها تلاش دارند با رفتارشان آتش تنش را شعله‌ورتر کنند و نزاعی را ایجاد کنند که سراسر با قوانین بین‌المللی تفاوت دارد.» وی گفت که «کریمه بخشی از خاک روسیه است و ما از تمامی ابزارها برای دفاع از خاک خود استفاده می‌کنیم، از جمله گزینه نظامی.»
تلاش اروپا برای تنش‌زدایی
این درگیری‌ها در حالی صورت می‌گیرد که اتحادیه اروپا از سویی تلاش دارد از حجم درگیری‌ها با روسیه بکاهد. به نظر می‌رسد که همزمان با افزایش تنش‌ها میان بریتانیا که اخیراً از اتحادیه اروپا جدا شده، بروکسل تلاش دارد نشان دهد که در این زمینه با عضو پیشین خود همراه نیست.
روز پنج‌شنبه رسانه‌ها گزارش دادند که فرانسه و آلمان خواهان برگزاری جلسه سران اتحادیه اروپا با روسیه هستند. پیشنهادی که یک هفته پس از نشست روسیه و آمریکا در ژنو ارائه می‌شود و برلین آن را «مثالی» برای برقراری روابط با این کشور می‌داند. از سوی دیگر، سفرای فرانسه و آلمان به همتایان خود در اتحادیه اروپا پیشنهاد کردند که در تلاش برای بهبود روابط با روسیه اجلاس اتحادیه اروپا با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه را ترتیب دهند. «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان در این زمینه به خبرنگاران گفت: «ما (آلمان و ایالات متحده)، به اعتقاد من، مبنایی را یافته‌ایم که ما را متحد می‌کند تا علاوه بر نشان دادن چالش‌های ژئوپلیتیکی در جهان، اقدامات مشترک را نیز هماهنگ کنیم. ما با توجه به مکالمه‌ای که بین رئیس‌جمهور آمریکا و رئیس‌جمهور روسیه صورت گرفت، این تبادلات را ادامه خواهیم داد. من از این که این گفتگو انجام شده است، استقبال می‌کنم.» وی افزود: «علی‌رغم همه تناقضات موجود در جهان، ما باید به طور دائمی راه‌های گفتگو را حفظ کنیم، مواضع و منافع خود را به وضوح بیان کنیم و سپس ببینیم که راه‌حل چیست.»
این طرح البته با همراهی دیگر کشورهای عضو همراه نبوده و در اجلاس اتحادیه اروپا با آن مخالفت شد. در واکنش، کاخ کرملین نسبت به عدم موافقت اتحادیه اروپا در زمینه برگزاری نشست میان این بلوک و روسیه ابراز ناامیدی کرد. «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کاخ کرملین در این رابطه گفت: «در کل، رئیس‌جمهور پوتین نسبت به بهبود روابط با بروکسل علاقمند بود و همچنان نیز علاقمند است.» وی افزود: «موضع اتحادیه اروپا چندگانه، ناسازگار و گاه نامشخص است.» این در حالی است که سخنگوی کرملین پیشتر ابراز امیدواری کرده بود که پیشنهاد فرانسه و آلمان بتواند به فرصتی برای کاهش تنش‌ها میان مسکو و بروکسل بینجامد.
از سوی دیگر، روز گذشته (جمعه) ژان-ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه گفت که مذاکره با مسکو بسیار اهمیت دارد، به ویژه در زمینه کنترل تسلیحاتی. وی گفت: «گفت‌وگو با مسکو بسیار مهم است، چراکه روسیه کشوری بزرگ است و باید رابطه‌ای پایدار و آشکار با این کشور داشته باشیم.» لودریان در نشست خبری مشترک با «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا این اظهارات را بر زبان آورد و در ادامه گفت که فرانسه اهمیت بسیاری برای گفت‌وگو با روسیه قائل بوده و تاکید کرد که این مذاکرات باید سازنده باشند.
به نظر می‌رسد که روسیه و بریتانیا وارد نوعی نزاع خاموش شده‌اند، نزاعی که کشورهای تاثیرگذار در اتحادیه اروپا حداقل در بازه زمانی فعلی تلاش دارند فاصله خود را از آن حفظ کنند.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما