به گزارش آتیه‌آنلاین، بر اساس توافق دوحه، نظامیان خارجی در افغانستان اعم از نیروهای آمریکایی و عناصر نظامی ناتو می‌بایست تا قبل از ماه مه خاک این کشور را ترک کرده و مقرهای نظامی را به نیروهای افغانستان تحویل دهند. این مساله در حالی در دستور کار قرار گرفت که با روی کار آمدن دمکراتها و پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا ضرب الاجل خروج نظامیان این کشور تا ماه سپتامبر عنوان شده و این تغییر زمان بندی از سوی دمکراتها بر اساس برخی شاخص‌های امنیتی موجود مطرح شد.
پشت‌پا به توافق دوحه
اما حالا تارنمای شبکه افغانستانی آریانا نیوز در گزارشی نوشت که یک مقام ناشناس در گفتگو با این رسانه اذعان داشته نظامیان تحت فرماندهی پنتاگون پایگاه هوایی قندهار را بدون برگزاری مراسم و پروتکل‌های رسمی تخلیه کرده و این اقدام در شرایطی رخ داده که بر اساس توافق قبلی میان مقامات نظامی آمریکایی و مسئولان افغانستانی درج شده که نیروهای ائتلاف علاوه بر اینکه باید با اطلاع قبلی و به صورت رسمی مقرهای نظامی را تخلیه کنند، می‌بایست تا دو روز در قندهار با هدف رفع مشکلات امنیتی به استقرار خود ادامه دهند.
این تارنما در مورد زمان تحویل فرودگاه قندهار به نیروهای افغانستانی خبری منتشر نکرده است. وزارت دفاع افغانستان پیشتر گفته بود که این فرودگاه تا پیش از عید فطر به نیروهای افغان تحویل داده نخواهد شد و اگر هم اقدام دیگری در دستور کار قرار گیرد باید بر مبنای پروتکل‌های رسمی باشد.
در همین راستا یکی از مقام‌های نظامی افغانستان به پایگاه خبری «استارز اند استرایپس» گفته که نیروهای آمریکایی بدون هماهنگی با نیروهای افغانستانی فرودگاه قندهار را ترک کرده‌اند. این فرودگاه زمانی یکی از بزرگترین پایگاه‌های ناتو به شمار میرفت و ۳۰ هزار سرباز در آن مستقر شده بود.
همچنین یک مقام افغانستانی در فرودگاه قندهار نیز در گفتگو با خبرنگار آسوشیتدپرس تایید کرد که نیروهای آمریکایی این هفته فرودگاه را بدون برگزاری مراسم و اطلاع قبلی و رسمی به مقامات مسئول در کابل، ترک کرده‌اند. این رویداد در شرایطی در قندهار رخداده است که روز پنچشنبه وزیر خارجه آمریکا و رئیس جمهوری افغانستان در گفتگوی تلفنی بر اهمیت تلاش‌های منطقه‌ای و وحدت ملی برای پیشبرد روند صلح تاکید کردند.
خبرگزاری نیوزهاوند بریتانیا با انتشار گزارشی در این رابطه نوشت که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اظهار کرده که وزیر خارجه آمریکا با تبریک عید فطر، عمیق‌ترین مراتب تسلیت خود را به خانواده قربانیان خشونت اخیر افغانستان شامل حمله وحشتناک هفته گذشته به یک مدرسه دخترانه در کابل ابراز کرد.
تروریست‌ها روز شنبه، ۱۸ اردیبهشت، با یک خودرو بمب‌گذاری شده مدرسه دخترانه سیدالشهدای دشت برچی در منطقه شیعه‌نشین کوه چهل‌دختران کابل را هدف قرار دادند که بر اثر آن تاکنون ۸۵ تن شهید و بیش از ۱۵۰ نفر زخمی شده‌اند.
بر اساس آنچه در گزارش این رسانه آمده است، بلینکن بدون اشاره به عملیات خروج نیروهای نظامی ایالات متحده از مقر قندهار بر حمایت مداوم آمریکا از نیروهای امنیتی افغانستان و همچنین ادامه شراکت میان واشنگتن - کابل تاکید داشت. همچنین دو طرف بر اهمیت یکپارچگی ملی در افغانستان در این زمان و همچنین تلاش‌های منطقه‌ای برای پیشبرد روند صلح تبادل نظر کردند.
طالبان در شمال افغانستان!
همانطور که در رسانه‌های داخلی افغانستان و برخی رسانه‌های غربی آمده، همزمان با گفتگوی وزیر خارجه واشنگتن و رئیس جمهوری کابل، دو عملیات تروریستی در افغانستان رخداد که یکی در کابل و دیگری در ولایات شمال طراحی شد. اقداماتی که به دلیل همزمانی با خروج آمریکایی‌ها و ارتباط مستقیم وزرای خارجه دو کشور، توجه اغلب کارشناسان مسائل بین‌الملل را به خود جلب کرد.
این اقدامات تروریستی درست در روزهایی انجام شد که نیروهای نظامی آمریکا در برخی از پایگاه‌ها بدون اطلاع قبلی و اجرای پروتکل‌های رسمی، اقدام به خروج از افغانستان کرده‌اند. در برخی گمانه زنی‌ها در خصوص عاملان این اقدامات تروریستی مطرح شده در برخی از تحلیل‌ها به طالبان، داعش و حتی القاعده اشاره شده است. از طرفی بر اساس اعلامیه طالبان، آتش بس سه روزه عید فطر میان نیروهای دولتی افغان و طالبان از ساعت ۱۲ چهارشنبه شب آغاز شد.
در این میان خبرگزاری امارت اسلامی منتسب به طالبان با انتشار اعلامیه و گزارشی در این خصوص خاطر نشان کرد که گروه طالبان دو روز قبل با صدور اطلاعیه‌ای عنوان کرد که به مناسبت عید فطر سه روز آتش‌بس اعلام می‌کنند. دولت افغانستان نیز از نیروهای امنیتی خواست که این آتش‌بس را رعایت کنند.
این در حالی است که سخنگوی هیئت مذاکره کننده طالبان در گفتگو با خبرگزاری طلوع‌نیوز گفت: «قرار نیست این آتش‌بس پس از روزهای عید ادامه یابد».
از سوی دیگر سید اکبر آغا فرمانده پیشین طالبان نیز در اظهاراتی مطرح کرد: «این آتش‌بس براساس یک توافق نیست و من فکر نمی‌کنم که تمدید شود».
در مقابل هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان می‌گوید در هر بار مذاکره با طالبان از این گروه خواسته‌اند که آتش‌بس را در اولویت توافقات شان قرار بدهند؛ اما طالبان می‌خواهند که آتش‌بس واپسین چیزی باشد که دربارۀ آن توافق صورت بگیرد.
فوزیه کوفی عضو هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان در اینباره اعلام کرد که افزایش خشونت‌ها باعث بی‌اعتمادی و انزجار مردم به روند صلح افغانستان می‌شود. با این همه، شهروندان و نیروهای امنیتی افغانستان از گروه طالبان می‌خواهند که به آتش‌بس همیشگی تن بدهند و پس از روزهای عید نیز خشونت‌ها را افزایش ندهند. پیش از این وزارت خارجه امریکا، حکومت افغانستان، کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان و یوناما از طالبان خواستند که آتش‌بس را تمدید کند.
با وجود رخدادهای گوناگون در سطوح مختلف آن مساله‌ای که باعث شد تا تحلیلگران مسائل افغانستان نسبت به آن واکنش‌های تندی نشان دهند، همزمانی اقدامات تروریستی و شکل این عملیات‌ها در کنار اجرای برخی دستورهای نظامی از سوی نیروهای اشغالگر آمریکایی از جمله تخلیه برخی مقرها همچون قندهار بود. موضوعی که باعث شد تا گمانه‌زنی در خصوص دست داشتن آمریکا در بروز چنین حوادث و ایجاد فضای ضد امنیتی در کنار رشد نمودار اقدامات تروریستی بیش از پیش تقویت شد. مساله‌ای که آمریکا را به عنوان کلیدواژه مشترک تهدید و ناامنی از اشغال تا تخلیه افغانستان مطرح میکند.
گزارش: اردشیر حبیبی
نظر شما