به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از شرق، این وزارتخانه در گام اول و در میدان مبارزه با ویروس کرونا، پذیرای بیماران بود و در همین مراکز درمان هم افراد فاقد بیمه درمانی را بیمه می‌کرد تا افراد کم‌بضاعت متحمل هزینه‌ای جز درد بیماری نباشند. آثار این همه‌گیری اما تنها به بیماری و دوران بستری خلاصه نمی‌شود. در این یک سال ایرانیان زیادی کار و درآمد خود را از دست داده‌اند که این وزارتخانه در این زمینه هم مسئولیت‌های مختلفی را برعهده داشت؛ از تلاش برای کارآفرینی تا پرداخت بیمه بیکاری و حمایت از خانواده‌های نیازمند. این موارد بخشی از توضیحات «محمد شریعتمداری» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از عملکرد این وزارتخانه در دوران کرونا است که در ادامه مشروح آن آورده شده است.
آقای وزیر، ویروس کرونا و این دوره همه‌گیری بر زندگی انسان‌ها و نحوه کار نهادها و وزارتخانه‌های مختلف تأثیرگذار بوده است. به طور خلاصه شما در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چه اقداماتی برای مقابله با بیماری و آثار آن انجام دادید؟
فعالیت‌های وزارتخانه در حوزه کرونا بسیار گسترده بوده است و به‌طور کلی می‌توان آن را به دو بخش تقسیم کرد: اول بخش اجرائی و عملیاتی در حوزه کروناست که با وجود 1080 بیمارستان در سطح کشور و 330 مرکز درمانی در سازمان تأمین اجتماعی، یکی از مراکز مهم پذیرش بیماران سرپایی و بستری در حوزه کرونا، مراکز وابسته به این وزارتخانه بوده است. 90 هزار نفر در این ایام در بیمارستان‌های مربوط به ما بستری شدند و بخش زیادی از این افراد همراه با لطف الهی سلامتی کامل خود را کسب کردند و از بیمارستان مرخص شدند که حدود 40هزار نفر از این افراد تست مثبت کرونا هم بودند و دیگران هم در زمانی بوده‌اند که تست عمومی در دسترس نبوده است یا مسائل دیگر که به دلیل علائم کرونا بستری شده‌اند و در هر بخش ]پذیرش[ میانگین افراد متوفی کمتر از میزان کشور بوده است؛ یعنی همکاران ما در حوزه مدافعان سلامت در مراکز درمانی سازمان تأمین اجتماعی و بیمارستان‌ها و هم درمان سرپایی با ایثارگری‌هایشان و تعدادی از شهدایی که تقدیم ملت ایران کردند و از جان‌شان گذشتند، از جان مردم صیانت کردند. از همه این افراد با تمام وجود تقدیر و تشکر می‌کنم هرچند این زحمات با هیچ تشکر زبانی و مادی قابل جبران نیست.
در همین حوزه مبارزه با ویروس و مقابله با همه‌گیری، گویا وزارت کار در تولید برخی محصولات هم نقش داشته است. چه تولیداتی در این زمینه داشته‌اید؟
بله یک بخش همان درمان و خدمات درمانی و بیمارستانی بود و بخشی هم تولید لوازم مقابله با همه‌گیری و دارو. ما در حوزه‌های صنعتی هم فعالیت‌هایی در وزارتخانه داریم؛ در بخش‌های اقتصادی وابسته به صندوق‌های بازنشستگی و سازمان تأمین اجتماعی که در این حوزه‌ها فعالیت می‌کردند، تلاش کردیم تغییر محصول دهیم و به سمت تولید مواد شوینده و مواد اولیه تولید داروهای مربوط به کرونا برویم که حدود 10 میلیون تن انواع محصولات هم تقدیم شد. هفته‌نامه‌ای هم به صورت منظم منتشر کردیم که درباره تولید و خدمات در حوزه تأمین اجتماعی و مسائل اقتصادی بوده است. بخش دیگر اقدامات ما بررسی آثار کرونا در جامعه، چه در بخش اشتغال و چه در بخش صیانت از عموم مردم به دلیل مسئولیت‌های وزارتخانه در تهیه گزارش‌های وضعیت رفاه بود. در این بخش هم به محض اینکه همه‌گیری اتفاق افتاد، مطالعات علمی آغاز شد و با ارتباطات مختلف و کارهای علمی، یکسری برنامه‌ها و طرح‌هایی را به ستاد ملی مبارزه با کرونا تقدیم کردیم که منجر به تصمیمات خوبی شد. این طرح البته در شناسایی افرادی که تحت‌تأثیر این موضوع قرار گرفتند خصوصا مشاغل، یکی از موفقیت‌ها بود که تا حدودی توانستیم این مأموریت را انجام دهیم؛ چه در حوزه مشاغل رسمی از طریق سازمان تأمین اجتماعی و سازمان‌های وابسته و چه در حوزه غیر رسمی با ایجاد ارتباط با نهادهای غیررسمی و بخش‌های غیردولتی این کار انجام شد. علاوه‌براین و با راه‌اندازی کمپین همدلی تلاش شد در کشور از همه نیازمندان حمایت شود که در این مسیر هم گروه‌های مردمی و نهادهای مختلف با هم همراه شدند.
در همین بحث درمان، آمار پذیرش و بستری در بخش‌های درمان چشمگیر و قابل‌اعتنا است، اما در این بین و همان‌روزها مسائلی هم مطرح شد؛ مانند اینکه در این بیمارستان‌ها و مراکز، اتباع خارجی مبتلا یا مشکوک به کرونا که بیشتر افغانستانی‌های ساکن ایران بودند، پذیرش و بستری نمی‌شوند. درباره این موضوع و به‌طور کلی روند پذیرش و هزینه درمان در این بخش‌ها، شرایط به چه شکل بود؟
در این حوزه، تصمیمی ستاد ملی کرونا گرفت مبنی بر اینکه همه مراکز درمانی معین‌شده از سوی ستاد ملی کرونا در استان‌ها مکلف به ارائه خدمات به همه بیماران بوده‌اند. البته بعضی از بیمارستان‌ها که درمان عمومی انجام می‌دهند، جزو بیمارستان‌های درمان بیماری کرونا نبودند ولی تعیین اینها وابسته به وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی از طریق ستادهای ملی کرونا، استانی بوده است. در همه مراکزی که ستادهای ملی و استانی تعیین می‌کردند فردی که مبتلا بود، مراجعه می‌کرد و بدون استثنا تحت درمان قرار می‌گرفت. اتفاقا مراکز ما از هیچ‌کدام از مواهب که برای بخش دولتی بودند، استفاده نکردند؛ البته ما متقاضی هستیم و حتما از دولت مطالباتی داریم زیرا از منابع خودش برای یک اقدام ملی استفاده کرد که دلیل آن مکلف‌بودن به صیانت از مردم بوده است و بالاخره از دولت مطالباتمان را پیگیری خواهیم کرد اما محدودیتی در ارائه درمان در هیچ‌کدام از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ما نبوده است مگر به خطا.
البته در مراکز درمانی تأمین اجتماعی سه ماه اول همه افراد پذیرش می‌شدند اما بعد از سه ماه اول دوره کرونا، تنها افرادی که دفترچه داشتند پذیرش می‌شدند. این‌طور نبود؟
در مورد کرونا، نداشتن دفترچه بیمه درمان یا داشتن دفترچه بیمه سلامت و چه بیمه تأمین اجتماعی ملاک نبوده است و هر فردِ مبتلا به کرونا روی تخت بیمه می‌شد که محدود به سه ماه اول نبود. حتی همین الان شما بیماری را پیدا نمی‌کنید که به دلیل نداشتن بیمه، درمان نشود و برای همه در همان مکان بیمه سلامت یا بیمه تأمین اجتماعی صادر می‌کنند تا از امکانات بیمه برخوردار شوند. اگر مرکزی خلاف این عمل کرده باشد خلاف دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا است. هر کسی به دلیل ابتلا به کرونا روی تخت بستری شد باید همانجا بیمه می‌شد.
درمان و تلاش برای سلامت افراد مبتلا و کاهش هزینه‌های آن، یک بخش مربوط به این بیماری است؛ اما بخش مهم دیگری هم از آثار این همه‌گیری است. بیکاری در همه کشورها افزایش یافته است و ایران هم از وضعیت مستثنی نیست. در این حوزه که وزارتخانه شما مسئولیت‌های مستقیمی هم دارد، چه کاری انجام شد؟
بخشی از بیکاری جهان که به دلیل کرونا رخ داد، طبیعتا مربوط به ایران است. ما در همان روزهای اول در اسفندماه سامانه‌ای را منبعث از سازمان اطلاعات و رفاه ایرانیان فعال کردیم تا تمامی کسانی که بیکار اجباری می‌شوند به دلیل کرونا، در آن سامانه وارد شوند و ثبت‌نام کنند. حدود 850 هزار نفر در سامانه بیمه بیکاری ثبت‌نام کردند که با توجه به اینکه طبق قانونِ بیمه بیکاری باید بررسی و تک‌تک آنها را تأیید می‌کردیم تا برقراری بیمه بیکاری در موردشان صورت بگیرد. پیشنهادی به ستاد ملی بردیم تا در مورد این افراد به صورت فوری اقدام کنند، زیرا امکان بررسی و راستی‌آزمایی این افراد در زمان کم وجود نداشت. در نتیجه پیش‌نویس آیین‌نامه تهیه شد و به تصویب ستاد ملی رسید که بر پایه آن یک مقرری پایه کرونایی تجویز شد و تا خردادماه سال جاری این ادامه داشت. بعد از آن افراد برای بیمه بیکاری باید مراحل طبیعی را طی کنند و این تصمیم قبل از مصوبه مجلس اتخاذ شده است.
درباره همین بیکاری و درخواست بیمه بیکاری، شرایط پس از ورود ویروس کرونا تغییر اساسی داشت؟ آمار و اطلاعات در این زمینه چه می‌گوید؟
بله، قبل از کرونا 247 هزار نفر تحت پوشش بیمه بیکاری بوده‌اند و از قانون بیمه بیکاری استفاده می‌کردند، اما همان ماه اول حدود ۸۰۰ هزار متقاضی داشتیم. طبق تصمیم ستاد ملی 50 درصد حداقل مزد و به ازای هر فرد پنج درصد برای کسانی که خواستار بیمه بیکاری هستند، تعیین کردیم که خود خزانه پرداخت کند و به این صورت نبود که پرداختش از صندوق بیمه بیکاری باشد. برای این مصوبه پنج هزار میلیارد در نظر گرفتند که از این مقدار تنها سه هزار و 200 میلیارد به اشخاص پرداخت شده است. البته تأکید می‌کنم این براساس قانون بیمه بیکاری نبود و بر مبنای مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا است که درمجموع حدود یک میلیون و 300 هزار نفر از این بیمه استفاده کردند. نزدیک به 40 هزار نفر که اطلاعاتشان در سامانه ثبت شده، خزانه هنوز به حسابشان پرداخت نکرده است. از خردادماه به بعد طبق روال، به همه افرادی که بیکار باقی ماندند پرداخت ادامه می‌یابد. نزدیک به 600 هزار نفر از اینها افرادی بودند که مجددا به کار بازگشتند و مابقی که همچنان بیکار ماندند، از طریق قانون بیکاری از بیمه بیکاری برخوردار شدند و هیچ تأخیری در پرداخت به آنها صورت نگرفته است.
البته در این مدت حمایت‌هایی هم از مشاغل انجام شد تا این روند بیکاری کاهش پیدا کند یا روندِ برعکس به خود بگیرد.
بله، برای صیانت از نیروی کار در واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی که از کرونا مستقیما متأثر می‌شدند، یا بر اساس مصوبه ستاد ملی تعطیل اعلام شدند؛ به عنوان مثال برای مراکز ورزشی که 14 رسته شغلی بودند، پیامک ارسال شد که شما می‌توانید از تسهیلات بانکی با نرخ سود 12 درصدی برخوردار شوید که دوره تنفس و بازپرداخت طولانی‌تری هم دارد و مناسب با شاغلین در آن واحدها صورت گرفت. ما پیش‌بینی می‌کردیم که سه میلیون و 500 هزار واحد مشمول دریافت این تسهیلات باشند، اما تا این لحظه تنها 600 هزار واحد از این امکان بهره گرفتند و به این معناست که مورد استقبال قرار نگرفت. درحالی‌که ما به جز ارسال پیامک به شماره‌های ثبت‌شده در وزارتخانه و سازمان تأمین اجتماعی برای کارگاه‌ها و هر وزراتخانه که مسئول هر بخشی بود را مأمور کردیم تا از طریق اتحادیه صنفی یا وزارت صمت و... به آنها اطلاع‌رسانی شود و به صورت الکترونیکی ثبت‌نام کرده و در نهایت با تأیید بانک برای دریافت تسهیلات مراجعه کنند. علاوه‌براین به دلیل آسیبی که به شرکت‌های حمل‌ونقل بزرگ‌مقیاس وارد شد، 580 میلیارد تومان جداگانه به این حوزه تخصیص داده شد. از آن عدد اولیه که حدود 22هزار میلیارد تومان بود، به تمام سه‌ونیم میلیون واحد تولیدی کارگاهی و خدماتی که احتمال داشت تحت تأثیر قرار گیرند تاکنون حدود 9 هزار میلیارد تومان پرداخت شده است. علاوه بر این نوع حمایت از نیروی کار که از طریق تسهیلات بوده، یک حمایت عمومی هم از مردم ایران در نظام یارانه به عمل آمد؛ که همه یارانه‌بگیرانی که متقاضی باشند، یک میلیون تومان به نرخ چهار درصد وام در اختیارشان قرار بگیرد و به صورت اقساط طولانی‌مدت است که از کارت یارانه‌شان کسر می‌شود. با یک دور تنفس، سازمان از تیرماه شروع کرد به کسر این اقساط که نزدیک به 60 میلیون نفر متقاضی برای این اقدام بودند و از این امکان استفاده کردند؛ یعنی این وام در اختیار 23 میلیون خانوار قرار گرفت. درباره این بحث بیکاری دوره کرونا، ما یک پوست‌اندازی در حوزه کار هم داشتیم که یکسری شغل جدید در همین حوزه در زمینه تولید ماسک، الکل، دارو و دیگر موارد مرتبط با کرونا هم ایجاد شد.
ولی همچنان اختلاف بین افرادی که بیکار شدند با افرادی که در این دوره کار پیدا کردند، حتما معنادار و زیاد است.
بله، طبیعی است. در همه دنیا نیز همین‌طور بوده است. هرچند تلاش می‌شود این اختلاف به حداقل برسد. صفرکردن آثار یک بیماری که تبعات اقتصادی آن در صد سال گذشته دنیا بی‌سابقه است، کار راحت و کوتاه‌مدتی نخواهد بود؛ مخصوصا که ما با عارضه بزرگ تحریم در کنار این کرونا هم مواجه هستیم. البته همه تلاش ما این بوده و هست که با استفاده از ابزار و زمینه‌های جدید، زمینه اشتغال بیشتر و مرتبط را فراهم کنیم.
نظر شما