به گزارش آتیه‌آنلاین، سازمان در سال‌های دور پیشگام در برخورداری از سیستم رایانه‌ای بود، اما تا سال 92 همچنان از پلتفرم (سکوی رایانش) سیستم عامل «داس» استفاده می‌کرد و انجام عملیات شبکه‌ای؛ چه در مراکز بیمه‌ای و نیز درمانی مبتنی بر این پلتفرم بود. با انتصاب دکتر نوربخش به عنوان مدیرعامل وقت سازمان تأمین‌اجتماعی، نهضت (IT) در سازمان آغاز شد. در نخستین اقدام، استقرار سامانه (HIS) بیمارستان که در سال 93 در بیمارستان فیاض‌بخش پایلوت شد، بستر ارائه خدمات الکترونیک را در مراکز درمانی سازمان فراهم کرد. در بخش بیمه‌ای نیز برنامه‌هایی مانند «طرح ساختار نوین»، «میز خدمت» و «خدمات غیرحضوری» دامنه بهره‌مندی از خدمات الکترونیک سازمان تأمین‌اجتماعی را گسترش داد. از آن زمان تاکنون، تأمین‌اجتماعی به سرعت مسیر ارائه خدمات الکترونیک، به‌ویژه خدمات غیرحضوری قرار گرفته و اینک سازمانی که سالیانه تنها در بخش بیمه‌ای بیش از 97 میلیون‌بار مراجعه را تجربه می‌کرد، گام‌های اساسی را در مسیر تحول خدمات الکترونیک چه در حوزه درمان و نیز بیمه، طی کرده است.
روند ارائه خدمات غیرحضوری
شروع خدمات نوین غیرحضوری از سال 94 با عنوان «طرح ساختار نوین» در سازمان تأمین‌اجتماعی کلید خورد. بر اساس این طرح در برخی از شعب سازمان تأمین‌اجتماعی آموزش کارکنان در دستور کار قرار گرفت تا چند وظیفه را به طور همزمان عهده‌دار شوند. برخورداری از این مسئولیت ابتدا در درون واحدها انجام شد و همه همکاران آن واحد، ملزم به فراگیری تمامی خدمات قابل ارائه در درون واحد خود شدند و سپس در سال 95 آموزش ارائه خدمات واحدهای نامنویسی و فنی توأم با هم توسط هر فرد آغاز شد. بر اساس این طرح ارائه خدمات (به طور میانگین) از بیش از 30 دقیقه به 10 کمتر از دقیقه کاهش یافت. در این زمان بود که دستورالعمل طرح «میزخدمت» ریاست جمهوری نیز ابلاغ شد و با انجام پاره‌ای از اصلاحات، این طرح در شعب تأمین‌اجتماعی به اجرا درآمد. در ادامه این روند، طرح خدمات غیرحضوری در سی‌ام فروردین‌ماه سال 1398 در کل کشور عملیاتی شد.
ارائه صفرتا صد خدمات به صورت الکترونیک
وقتی مصطفی سالاری، مدیرعامل جدید سازمان تأمین‌اجتماعی سکان خدمات الکترونیک و غیرحضوری را به دست گرفت، از آغازین روزهای مدیریت خود بر ارائه خدمات (IT) سازمان تأکید کرد. راهبرد او مبتنی بر «ارائه صفر تا صد خدمات به صورت الکترونیک» و بدون نیاز به حضور فیزیکی مراجعه‌کنندگان بود.
در این راستا، سالاری به منظور بررسی وضعیت ارائه خدمات، نخستین‌بار از شعبه (4) تأمین‌اجتماعی بازدید و نحوه خدمت‌رسانی و شیوه‌های رفع موانع و چالش‌های خدمات الکترونیک را ارزیابی کرد. او بر یک موضوع تأکید ویژه داشت: «وقتی می‌گوییم خدمتی را به صورت غیرحضوری ارائه می‌دهیم، نباید این خدمت به صورت حضوری نیز ارائه شود.»
به عقیده وی، با اجرای غلط این کار، ارائه خدمات غیرحضوری در سایه قرار می‌گیرد و لازم است این خدمات به صورت اجباری انجام شود تا رویه جدید بین همگان فراگیر شود. چیزی مانند پرداخت قبض‌های آب و برق که در حال حاضر به صورت الکترونیک و البته همگانی انجام می‌شود. سالاری همچنین بر حذف حلقه‌های دریافت خدمات تأمین‌اجتماعی در شعب تأکید کرد تا در صورت مراجعه بیمه‌شدگان، ارائه خدمات توسط یک فرد انجام شود و نیازی به ارجاع وی به سایر واحدها نباشد. به این ترتیب دسترسی به خدمات در سریع‌ترین روش ممکن امکان‌پذیر می‌شود.
طرح پرونده الکترونیک
پرونده‌های الکترونیک، یکی دیگر از اقدامات مهم سازمان است که به منظور تسریع در رسیدگی به امور بیمه‌شدگان عملیاتی شد. این طرح ابتدا در دو فاز کلید خورد؛ فاز نخست مربوط به پرونده افرادی بود که به تازگی می‌خواستند بیمه شوند و فاز دوم پرونده بیمه‌شدگان قدیمی و آن دسته از افرادی بود که قبلا تحت پوشش بیمه سازمان تأمین‌اجتماعی درآمده بودند. اجرای عملیات این طرح برای نخستین‌بار در شعبه (27) تأمین‌اجتماعی منطقه شرق تهران به صورت پایلوت آغاز شد. پس از انجام موفقیت‌آمیز هر دو فاز این طرح در این شعبه، اجرای فاز نخست این طرح در شعبه (6) تهران ادامه یافت و پس از نهایی شدن طرح، برای کسب اطمینان از نتیجه عملیات، در شعبه (28) تهران به عنوان دومین شعبه بزرگ تهران از نظر بیمه شده نیز با موفقیت به اجرا درآمد. سپس فاز نخست این طرح در تمامی شعبه‌های اداره‌کل تأمین‌اجتماعی غرب تهران بزرگ، عملیاتی شد. این روند ادامه داشت تا اینکه در سال 97 در هیچ‌یک از شعب و واحدهای اجرایی این اداره‌کل - به‌ویژه واحدهای امور بیمه‌شدگان و مستمری- پرونده کاغذی وجود نداشت. این طرح سپس در استان البرز اجرایی شد تا با الگوگیری از این استان در سراسر کشور انجام شود. هم‌اکنون پرونده‌های الکترونیک در سراسر کشور توسط کارکنان بیمه‌ای سازمان قابل مشاهده است. در طول سالیان، مراجعه‌کنندگان برای دریافت پرونده خود به ناچار در چندین ایستگاه هر شعبه توقف داشتند. یکی از سخت‌ترین و خسته‌کننده‌ترین‌ها هم در این زمینه، صف بایگانی بود که دوبار باید در آن می‌ایستادیم؛ یک‌بار برای دریافت پرونده از بایگانی و بار دوم برای تحویل پرونده به آنجا؛ اما با عزم جدی سازمان، طرح الکترونیک شدن پرونده‌ها کار به صورت کلی تغییر داد.
بر اساس این طرح، میلیون‌ها سند اسکن و پرونده الکترونیک ایجاد شد. همچنین با این فرایند کاری چندین ایستگاه کاری از بین رفت و خدمات با سرعت بیشتری ارائه شد. از سوی دیگر، با حذف پرونده‌های کاغذی، فضای بسیار زیادی آزاد و شرایط خدمت‌رسانی بهتر مهیا شد. این روزها و با الکترونیکی شدن پرونده‌ها سهولت دسترسی به سوابق بیمه‌ای برای دریافت خدماتی مانند بیمه بیکاری و نیز روند انتقال سوابق بهتر میسر شده و افراد زیر پوشش می‌توانند با سرعت بیشتری از خدمات تأمین‌اجتماعی بهره‌مند شوند.
از سوی دیگر، تدابیر امنیتی برای نگهداری سوابق بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی در فضای الکترونیک، بسیار پیشرفته بوده و نسخه پشتیبان این سوابق از سوی سازمان پیش‌بینی شده است.
بازرسی الکترونیک
بازرسی الکترونیک نیز از خدماتی است که در سال 97 کلید خورد این طرح نیز مراحل پایلوت خود را در اداره‌کل غرب تهران بزرگ سپری کرد و اکنون تمامی بازرسی‌ها به صورت هوشمند انجام می‌شود. بر اساس این طرح، دیگر نیازی به انجام بازرسی به صورت سنتی و استفاده از قلم و کاغذ نیست و امور از طریق ادوات الکترونیک و استفاده از تبلت پیگیری می‌شود. همچنین در این طرح، کارفرماها نیز می‌توانند گزارش بازرسی را به صورت آنلاین دریافت کنند.
اختصاص شماره تأمین‌اجتماعی
اختصاص شماره تأمین‌اجتماعی به تمامی بیمه‌شدگان و افراد تبعی از دیگر اقدامات مهم سازمان به شمار می‌رود که ارائه خدمات غیرحضوری و الکترونیک را میسر می‌کند؛ طرح
(Social Security Number) SSN انقلابی در سازمان بود که در آن هر بیمه‌شده‌ای دارای یک شماره تأمین‌اجتماعی شد و بر اساس این شماره، اطلاعات هویتی مربوط به بیمه‌شدگان به دست آمد تا هنگام دریافت خدمات به‌ویژه هنگام بازنشستگی دچار سرگردانی و مشکل نشوند.
ارسال الکترونیک لیست بیمه
بزرگترین و پرحجم‌ترین خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی مربوط به دریافت لیست بیمه کارفرمایان است. امروزه صددرصد لیست‌های پرداخت حق بیمه به صورت الکترونیک انجام می‌شود. همچنین صورتحساب‌های بیمه‌ای به صورت الکترونیک ابلاغ شده و از طرفی برگ پرداخت‌ها هم با توجه به کد کاربری، به صورت الکترونیک و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام می‌شود.
خدمات غیرحضوری
اوایل سال 97 با شروع بحث ارائه خدمات غیرحضوری در سازمان به نشانی (eservices. tamin. ir)، خدماتی مانند تقاضای حضور در شعبه، نوبت‌دهی و امثال آن در شعبه‌های تأمین‌اجتماعی ایجاد و سپس حدود 40 خدمت به صورت غیرحضوری ارائه شد. نام سامانه خدمات غیرحضوری به پاس تلاش و پیگیری‌های جدی مدیرعامل فقید سازمان در این زمینه، «طرح ملی مرحوم دکتر نوربخش» نام گرفته است. این طرح کمک کرد تا بیمه‌شدگان بدون نیاز به حضور فیزیکی از خدمات کوتاه‌مدت تأمین‌اجتماعی بهره‌مند شوند. از طریق خدمات این سایت، دیگر نیازی به صرف وقت شهروندان بیمه شده و کافرمایان و تردد در کلانشهرهای دارای ترافیک سنگین وجود ندارد. خدماتی مانند دسترسی به سوابق بیمه‌ای که یکی از مهمترین خواسته بیمه‌شدگان بود، از طریق این طرح امکان‌پذیر شد. همچنین کاهش مراحل دریافت پول عینک که پیش از این 18 گام طی می‌شد، ممکن شد و این خدمت در یک مرحله توسط یک کارمند انجام شد. تقاضای دفترچه غیرحضوری نیز در راستای تکمیل سبد خدمات غیرحضوری ایجاد شد.
این طرح که از تیرماه سال 1397 در اداره‌کل تأمین‌اجتماعی غرب تهران بزرگ رونمایی شد، با بهره‌مندی از شیوه‌های چندرسانه‌ای، امکان صدور یا تمدید دفترچه‌های بیمه‌ای را از طریق درخواست‌های الکترونیک برای بیمه‌شدگان بدون نیاز به مراجعه حضوری آنان میسر کرد. همچنین برای برخورداری از خدمات کوتاه‌مدت تأمین‌اجتماعی مانند کمک‌هزینه ازدواج، غرامت دستمزد ایام بیماری، کمک‌هزینه بارداری، اروتز و پروتز، کمک‌هزینه ازدواج و کمک‌هزینه کفن‌ودفن از سامانه خدمات غیرحضوری می‌توان بهره‌مند شد.
از سوی دیگر، بحث فیش‌های مستمری‌بگیران از طریق مراجعه به سایت میسر است. از این رو اطلاع‌رسانی به ارباب‌رجوع برای کسب آگاهی از خدمات الکترونیک برای فراگیر شدن این خدمات بسیار ضروری شد و در این راستا مرکز ارتباطات مردمی (CRM) سازمان نیز از طریق سامانه تلفنی (1420) و سامانه (crm. tamin. ir) پاسخگویی به مشکلات مخاطبان را در استفاده از سرویس‌های مربوطه و راهنمایی آنان برعهده دارد.
اعتبارسنجی غیرحضوری دفترچه‌های درمان
روند ارائه خدمات غیرحضوری با ایجاد طرح اعتبارسنجی غیرحضوری دفترچه‌های درمان به اوج خود رسید.
با اجرایی شدن این طرح که از خردادماه سال 1399 آغاز شد، 39 میلیون مراجعه به مراکز بیمه‌ای تأمین‌اجتماعی کاهش یافت. اهمیت این طرح از زبان آمار قابل توجه است؛ سالیانه بیش از ۹۷ میلیون‌بار مراجعه در سطح شعب بیمه‌ای و کارگزاری‌ها برای دریافت خدمات بیمه‌ای اتفاق می‌افتد که از این میان حدود ۵۵ درصد مراجعه مربوط به امور دفترچه مانند تأمین اعتبار، تجدید، تعویض و صدور آن است و از مجموع ۹۷ میلیون مراجعه به شعب بیمه‌ای حدود ۳۹ میلیون مراجعه تنها برای تأمین اعتبار دفترچه انجام می‌شد.
ویژگی این طرح به گونه‌ای است که اگر در آن واحد 700 نفر در ثانیه استعلام اعتبار دفترچه را انجام دهند، سامانه‌های الکترونیک سازمان این ظرفیت را داراست که پاسخگو باشد. یعنی در هر ساعت می‌توان 5/2 میلیون استعلام، پاسخ‌دهی شود.
از سوی دیگر، باید توجه داشت که در مراکز درمانی تأمین‌اجتماعی، بحث استحقاق‌سنجی با ورود کدملی مراجعه‌کننده‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود و از این‌رو در این مراکز مشکلی برای اجرای طرح وجود ندارد و در مراکز غیرملکی و طرف‌های قرارداد مانند داروخانه‌ها، مراکز پاراکلینیک و بیمارستان‌ها سامانه اینترنتی به طور مجزا تعبیه شده و بستر کار طوری طراحی شده است که به محض ورود کدملی وضعیت اعتبار دفترچه‌ها بدون فوت وقت نمایان می‌شود.
برای استعلام اعتبار دفترچه‌های درمانی شش روش طراحی شده است؛ سه روش بدون نیاز به اینترنت و از طریق گوشی‌های موبایل حتی گوشی‌های غیرهوشمند انجام می‌شود و سه روش نیز در بستر اینترنت قابل اجرا است.
این روش‌ها به شرح زیر است: (صفحه کلید موبایل برای ورود اعداد باید به زبان انگلیسی باشد)
1- شماره‌گیری کد دستوری (#1*1420*4*) ورود کدملی - مشاهده وضعیت اعتبار دفترچه همراه با کد پیگیری
2- شماره‌گیری کد دستوری
(1420#*4*) انتخاب اعتبار دفترچه درمان - ورود کدملی و مشاهده وضعیت اعتبار دفترچه همراه با کد پیگیری
3- شماره‌گیری کد دستوری (#1666*) انتخاب اعتبار دفترچه - ورود کدملی و مشاهده وضعیت اعتبار دفترچه
4- سامانه اینترنتی به آدرس
(medical. tamin. ir) ورود کد ملی - مشاهده وضعیت اعتبار دفترچه
5- سامانه اینترنتی به آدرس
(pwa. tamin. ir) ورود کد ملی- مشاهده وضعیت اعتبار دفترچه
6- استفاده از اپلیکیشن موبایل و ورود به سایت (tamin.ir) و اسکن بارکد دفترچه از طریق دوربین گوشی و مشاهده وضعیت اعتبار دفترچه
کارگزاری‌ها؛ بازوان تأمین‌اجتماعی
کارگزاری‌های سازمان تأمین‌اجتماعی نیز در کنار خدمات غیرحضوری تأمین‌اجتماعی خدمت می‌کنند تا خدمات به نحو مطلوب و آسان ارائه شود و سطح دسترسی مردم به این خدمات بیش از پیش روان‌سازی شود.
مهمترین چالش خدمات الکترونیک
اتوماسیون مرکزی سازمان تأمین‌اجتماعی در هزار نقطه کشور به هم وصل شده و 540 شعبه و 400 مرکز درمانی از یک اتوماسیون مرکزی استفاده می‌کنند؛ اما یکی از مهمترین چالش خدمات الکترونیک، کندی سیستم‌های رایانه‌ای است. همچنین سرعت انتقال داده‌ها و تقویت سرورها نیز بسیار مهم است.
استقبال مردم از خدمات غیرحضوری نیز از دیگر مزایای این نوع خدمت است اما بهره‌مندی از اینگونه خدمات نیازمند گسترش فرهنگ استفاده آن در بین اقشار گوناگون جامعه بود؛ زیرا بسیاری از مردم به‌ویژه بازنشستگان برای دریافت خدمات خود، مراجعه حضوری را ترجیح می‌دادند. اما شیوع کرونا به یکباره منجر به سوق دادن مردم به استفاده از خدمات غیرحضوری شد و استقبال از این نوع خدمات را فزونی بخشید.
موضوع دیگر، پرداخت‌های بیمه‌های اختیاری و حرف و مشاغل آزاد است. وصولی‌های این نوع بیمه پس از گذشت 48 ساعت در سامانه سازمان نمایان می‌شود که این تاخیر منجر به کندی کار و ارائه خدمات می‌شود. باید ترتیبی اتخاذ شود که فیش پرداختی حق بیمه‌های حرف و مشاغل آزاد، بیمه اختیاری و بیمه زنان خانه‌دار به صورت آنلاین قابل مشاهده باشد.
خدمات الکترونیک حوزه درمان تأمین‌اجتماعی
توسعه فناوری اطلاعات در سازمان تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر به عنوان یک نهضت فراگیر در عرصه ارائه خدمات مطرح شد. این نهضت در بخش درمان در قدم نخست با استقرار سیستم (HIS) در بیمارستان‌های ملکی سراسر کشور آغاز شد. این سامانه تحت «ویندوز» برای نخستین‌بار در مهر سال 1392 در بیمارستان فیاض‌بخش پایلوت و تا پایان سال 94 در تمامی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشور مستقر شد. به دنبال آن طرح نسخه الکترونیک در مراکز ملکی سازمان اجرایی شده و تا استقرار برنامه موفقیت‌آمیز نسخه الکترونیکی در مراکز طرف قرارداد توسعه یافت.
ایجاد داشبورد مدیریتی هوش تجاری (Business Intelligence) در درمان غیرمستقیم و نیز توسعه آن در درمان مستقیم همسو با استقرار سیستم (HIS) در مراکز درمانی ملکی از دیگر خدمات مهم سازمان محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، گسترش استفاده از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات در ارائه خدمات بخش درمان سازمان مانند حذف دفترچه‌های درمانی، ایجاد و استقرار برنامه نسخه الکترونیک در مراکز ملکی، کاردکس الکترونیک پرستاری، نوبت‌دهی غیرحضوری، استقرار سیستم (PACS) و... از مهمترین مواردی است که تحولی عظیم را در ارائه خدمات درمانی ایجاد کرده است.
در این راستا، استقرار کشوری برنامه نظام ارجاع داخلی و تشکیل پرونده بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن در درمان مستقیم و نیز اجرای برنامه کشوری ثبت کد رهگیری و اخذ اصالت دارو، ارائه خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی را دچار تحول کرده است.
همچنین استقرار کشوری سامانه استحقاق‌سنجی و رفع همپوشانی بین صندوق‌های بیمه‌گر پایه و ثبت و تأیید اینترنتی نسخ دارویی، جلسات فیزیوتراپی، خدمات تصویربرداری، خدمات آزمایشگاه، جلسات دیالیز و... از اقدامات مهم سازمان در راستای تسهیل و تسریع ارائه خدمات درمانی بوده است.
گزارش: صدرایی
نظر شما