حفاری غیرمجاز در بازار تهران؛ بازی پنهان با جان مردم

علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، با تشریح ابعاد حادثه حفاری غیرمجاز در بازار تهران به آتیه آنلاین گفت که پدیده «جرزخواری، پی‌خواری و حفاری غیرمجاز» که در یکی از سراهای بازار از جمله سرای آزادی کشف شده، موضوعی کاملاً غیرقانونی و خطرناک است و هیچ ارتباطی با پروژه‌های مترو یا فعالیت‌های عمرانی رسمی ندارد.
نصیری با بیان اینکه تصور نمی‌شود این پدیده محدود به یک سرا باشد، گفت: «ما در حال پیگیری هستیم و احتمال می‌دهیم در نقاط دیگری از بازار نیز چنین تخلفاتی وجود داشته باشد. این اقدام، حاصل هم‌دستی یک عده سودجو و افراد بی‌خبر از خداست که بدون اطلاع مالکان، بدون موافقت اصناف، هیئت‌امنای بازار و بدون هیچ‌گونه مجوزی، به‌صورت مخفیانه اقدام به حفاری کرده‌اند تا فضای تجاری را توسعه دهند.»

دو تخلف هم‌زمان؛ حفاری بدون مجوز و ساخت‌وساز غیرایمن

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران با اشاره به ماهیت این تخلف گفت: «این افراد زیرِ ساختمان، یک طبقه غیرمجاز و غیرقانونی اضافه کرده‌اند؛ آن هم به‌صورت کاملاً غیراصولی. تخلف اول، اضافه‌کردن طبقه بدون مجوز است و تخلف دوم، ساخت‌وساز غیرفنی و ناایمن.»
او توضیح داد: «سازه‌های بازار قدیمی هستند و محاسبات مهندسی متناسب با زمان ساخت خود را داشته‌اند؛ ضخامت دیوارها، ستون‌ها و سقف‌ها بر اساس همان محاسبات طراحی شده‌اند. وقتی بدون محاسبه جدید و بدون رعایت اصول مهندسی، تغییراتی ایجاد می‌شود، سازه تضعیف می‌شود. ستون‌ها نازک شده و کج شده بودند، دیوارها شکم داده بودند و سقفی که کف بازار محسوب می‌شد و سقف طبقه جدید بود، به‌وضوح دچار تغییر شکل شده بود؛ به‌گونه‌ای که هر لحظه امکان ریزش وجود داشت.»

خطر برای کاسبان و شهروندان

نصیری با هشدار نسبت به پیامدهای انسانی این اقدام گفت: «این بازی مستقیم با جان مردم است؛ با جان بازاری‌ها و شهروندانی که بازار تهران را برای خرید انتخاب می‌کنند. بازار در روزهای پنجشنبه و جمعه و حالا تقریباً تمام هفته بسیار شلوغ است. اگر خدای نکرده این سازه فروبریزد، تعداد زیادی جان از دست می‌رود، شمار زیادی مجروح می‌شوند و خسارت اقتصادی گسترده‌ای به شهر وارد می‌شود؛ چیزی که هیچ نفعی برای جامعه ندارد و فقط عده‌ای محدود از آن سود می‌برند.»

نخاله‌ها، حفاری مخفیانه و ادامه‌دار

او با اشاره به شواهد موجود گفت: «حفاری به‌صورت مخفیانه انجام شده بود. نخاله‌های حاصل از خاک‌برداری به‌تدریج و بدون جلب توجه، در گونی‌ها بسته‌بندی و تلنبار شده بود. اگر ورود ما انجام نمی‌شد، این روند ادامه پیدا می‌کرد. حتی کارگران و افرادی که قرار بود در آن فضا کسب‌وکار راه‌اندازی کنند، خودشان هم در معرض خطر جدی بودند.»

ورود دستگاه قضایی و نهادهای تخصصی

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران با تأکید بر برخورد قانونی با متخلفان گفت: «دادستانی تهران به موضوع ورود کرده است. شورای تأمین شهرستان تهران در فرمانداری تشکیل جلسه داده و مصوبات جدی داشته است. همچنین سازمان مدیریت بحران به‌عنوان مشاور فنی و تخصصی در کنار شهرداری منطقه ۱۲ حضور دارد.»
او اضافه کرد: «شهرداری منطقه ۱۲ مسئولانه این موضوع را کشف کرده است. تونلی در کار نبوده به آن معنایی که تصور می‌شود؛ بلکه چند اتاق و یک طبقه جدید غیرمجاز ایجاد شده است. عدد پنج هزار متر که مطرح شده، احتمالاً مربوط به مساحت بوده نه طول حفاری.»

ارزیابی ایمنی بازار تهران

نصیری گفت: «طبق تعهدی که با مردم داریم، ارزیابی ایمنی ساختمان‌های مهم شهر را انجام می‌دهیم. بازار تهران اگرچه بلندمرتبه نیست، اما ساختمانی بسیار مهم محسوب می‌شود. مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی که وظیفه قانونی این ارزیابی را دارد و تأمین مالی آن توسط شهرداری تهران انجام می‌شود، وارد موضوع شده است. آقای دکتر احمدی نیز در این زمینه توضیحات فنی ارائه خواهند داد.»
او ادامه داد: «با توجه به خطر بالای ریزش، دستور شناسایی همه مسیرهای احتمالی داده شده است. ممکن است از نقاط دیگری نیز ورودی‌هایی ایجاد شده باشد که هنوز کشف نشده‌اند. همه ورودی‌ها باید شناسایی و پلمب شوند.»

تأکید بر مستندسازی و روند قانونی

نصیری با اشاره به روند قضایی اضافه کرد: «برخی افراد مشخص شده‌اند و دادستانی در حال تأمین دلیل است. روند قضایی در جریان است، اما نمی‌توان بدون تکمیل مستندات، کسی را متهم یا بازداشت کرد. حکم بازداشت در مسیر قانونی خود صادر خواهد شد.»

او یاد آور شد: «دادستان تهران، معاون پیشگیری از وقوع جرم و احیای حقوق عامه، دکتر محمودی، شخصاً در محل حاضر شدند. آتش‌نشانی، اساتید وزارت راه و شهرسازی، مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، شهردار منطقه ۱۲ و مدیران بحران همگی در محل حضور داشتند و شرایط به‌گونه‌ای بود که خطر کاملاً محسوس و جدی بود.»